قدیمی بودن ماشین‌آلات و تکنولوژی خودروسازی از معضلات بزرگ این صنعت

گروه خودرو- صنعت خودروسازی در چند دهه گذشته با فراز و نشیب‌های زیادی همراه بوده است که عدم توانایی در تولید پلتفرم و پیشرانه به‌روز را، می‌توان یکی از آنها دانست. اما ماشین‌آلات تولید خودرو برای چندین دهه گذشته است که همین مسئله باعث شده بازدهی و اتلاف انرژی در این صنعت بیشتر از حد نرمالی که باید باشد. به تدابیری می‌توان یکی از دلایل زیان‌ده بودن خودروسازان داخلی را این مسئله دانست. چراکه صنعت خودروسازی کشور سال‌هاست که با تحریم‌های خارجی و خودتحریمی درگیر است. به گزارش مناقصه‌مزایده، در همین خصوص، لطف‌ا… سیاهکلی؛ عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، اظهار داشت: زمانی که بازار انحصاری شود، قیمت دستوری در کار آمده و اگر نیاید به مردم بسیار اجحاف می‌شود. چون بازار انحصاری بوده و دست گروه‌های خاصی است و عرضه و تقاضا همخوانی ندارد و قیمت رشد زیادی خواهد داشت. وی افزود: بنابراین چاره‌ای جز ورود دولت به بازار انحصاری و دستوری کردن قیمت‌ها، نیست. این در مورد هر کالایی صدق می‌کند. راه چاره بیرون آمدن از انحصار است. برای این کار مجلس هم برای خودروهای نو و هم کارکرده قانونی را وضع کرد. این قانون برای خودروهای نو ابلاغ شده و آیین‌نامه خودروهای کارکرده هم چند هفته‌ای است به دولت داده شده که باید در هیئت دولت مطرح و مصوب شود که نمی‌شود، دلیلش را هم نمی‌دانم. عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، گفت: دولت به مجلس لایحه داده و مجلس بررسی و نقاط ضعف را برطرف، تصویب و مجدد نظارت کرده است. آیین‌نامه دست هیئت دولت است که باید ابلاغ شود. این امر موجب می‌شود که بازار از انحصار خارج شود. تا زمانی‌که بازار انحصاری است، حتماً تولیدکننده، مصرف‌کننده و حتی دولت ضرر می‌کند‌. باید توسط شورای‌رقابت قیمت‌گذاری شود. سیاهکلی؛ افزود: الزاماً با تولید انحصار شکسته می‌شود. اما آیا وظیفه دولت تولید است؟ بین تولید و تنظیم بازار کدام یک از وظایف ذاتی دولت است؟ باید بگوییم تولید وظیفه ذاتی دولت‌‌ها نیست. تولید برای مردم و بخش خصوصی است اما تنظیم بازار وظیفه ذاتی دولت‌‌هاست. وی افزود: نباید دولت‌‌ها در تولید، تصدی‌گری کنند، مثل کاری که در حال‌حاضر هم انجام می‌شود. در سند برنامه هفتم هم بحث آن مطرح است. موادی آمد که مجلس آن را رد کرد. ما باید در مورد خودرو تصمیم بگیریم که آیا دولت می‌خواهد حامی تولید باشد یا که تولیدکننده؟ قطعاً هیچ اقتصاددانی نمی‌پذیرد که دولت تولیدکننده خودرو باشد. عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، بیان کرد: سهمی از ایران‌خودرو و سایپا را هم دارد. دولت یا می‌تواند سهامش را بفروشد و واگذار کند یا اینکه مدیریت را واگذار کند. در تمام دنیا اصل بر این است که دولت درصد کمی سهام را داشته و مدیریت کند. دولت ما یک سهام پنج درصدی و یک مدیریت ۱۰۰درصدی را دارد و این اشکال کار است. وی ادامه داد: جمعیت زیادی هستند که به محض اینکه ایران‌خودرو و سایپا سهامشان را اعلام کنند و بخرند چرا که ۹۰ درصد تولید بازار در اختیار این دو شرکت است. چون دولتی تولید شده و زیان‌ده می‌شوند. قیمت را وقتی دستوری اعلام می‌کنیم، ضرر می‌کنند. سیاهکلی؛ گفت: سیستم آن‌‌ها هم که دولتی اداره می‌شود و زیان انباشت دارند. پیش‌بینی می‌شود که تا سال آینده ۲۵۰ هزار میلیارد بدهی این دو خودروسازی باشد. دولت باید از این صحنه بیرون آمده و مدیریت را واگذار کند نه اینکه برای همه خودروسازان تصمیم بگیرد. ما در سند پنج ساله هفتم روی این موضوع دقت می‌کنیم. اما اصل موضوع مربوط به قیمت است. آیا اعلام کردن قیمت دولتی درست است؟ حتماً در این شرایط درست بوده اما اثرش نادرست است. تشخیص انحصار بازار را به شورای‌رقابت سپردیم. سیاست‌گذاری، اقدام، رصد و بازتاب با این شوراست. سیاهکلی؛ عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، درباره زیان‌های انباشته، گفت: همه زیان انباشت سر قیمت‌گذاری نیست، بلکه فرمان‌هایی که به صورت دولتی صادر می‌شود برای هزینه‌هایی است که باید صورت پذیرد. برای نمونه در کشوری نمایندگی می‌زنند و در آنجا ما اصلاً فروشی نداریم. اما واقعیت این است که تولیدکنندگان هیچگاه از قیمت گذاشته شده راضی نبوده و می‌گفتند که این قیمت‌ها نمی‌تواند هزینه‌های ما را پوشش دهد و سودی نمی‌کنند. وی افزود: این دعوا همیشه در این ۴۰ سال این‌گونه بوده است. دستگاه‌ها، ماشین‌های خودروسازی و تکنولوژی ساخت موجود بسیار قدیمی است و ده‌ها برابر تکنولوژی‌های امروز مصرف انرژی دارد و قطعاتش پیدا نمی‌شود. وقتی دستگاهی که خریدند برای ۵۰ سال پیش بوده، امروزه اصلاً قطعاتش پیدا نمی‌شود، قطعاً باید کلی هزینه کنند. مسائل بسیاری در قیمت تأثیر می‌گذارد چرا که تکنولوژی تغییر نکرده و ماشین‌آلات به روز نشده، بلکه هزینه‌های سربار هم دارد. نه خودروساز و نه مصرف‌کننده قیمت را قبول ندارند. اصل این موضوع این است که خودروسازی نمی‌تواند بازار انحصاری داشته و نباید هم داشته باشد. سیاهکلی؛ مطرح کرد: اینها از رانت بهره می‌گیرند و جیب مردم را خالی می‌کنند. چرا قیمت فولاد سال ۹۹ که شش تومان بود به قیمت ۴۰‌ تومان رسیده است؟ مس چرا باید صد‌ها درصد سود ببرد؟ و یا پتروشیمی، قیمت اینها به ریال تولید شده پس چرا به دلار فروخته می‌شود؟ قیمت‌هایی که در داخل کشور به فروش می‌رسد، اگر وارد کنیم ارزان‌تر می‌شود. اگر این موارد مصوبه مجلس بود باید آن را عوض کنیم. ما رسیدیم به جایی که قیمت‌های فولاد و مس و پتروشیمی را بالا برده و می‌گوییم چرا قیمت خودرو بالا می‌رود؟ تا زمانی‌که قیمت آهن، فولاد، پتروشیمی و مس واقعی نباشد قیمت خودرو واقعی نخواهد شد. ما باید به قیمت واقعی برسیم. از وزیر می‌خواهیم که قیمت‌ها را واقعی کند. اگر مثلاً خودروی ۳۰۰ میلیون می‌شود، ۲۰ درصد هم سود روی آن گذاشته و آن را ۳۶۰ میلیون بفروشیم. آخرین آماری که هفته گذشته از مرکز پژوهش‌‌ها گرفتم، قیمت فولاد در هر کیلو ۱۴ تومان است. چرا باید با قیمت بالاتر بفروشیم؟ عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، در پاسخ به این سؤال که خودروساز جهانی خودرو را با همان فولاد و با قیمت جهانی تولید کرده ولی قیمت آن پایین‌تر است، گفت: آن وقت باید اجازه دهید که خودرو هم به قیمت جهانی فروخته شود. تکنولوژی خودروساز تغییر نکرده است. نمی‌شود به یک عده بگوییم که شما به ریال کار کنید و به دلار بفروشید بعد به خودروساز بگوییم به ریال کار کن و به ریال هم بفروش. یک جاهایی هم حق با خودروسازان است. برای اینکه ظلم واقع نشود باید بازار رقابتی شود. بازار رقابتی قیمت را خودش تعیین کرده و واقعی می‌شود و در بورس کاهش قیمت قرار می‌گیرد. وی بیان کرد: از آقای وزیر می‌پرسم که چرا قیمت واقعی خودروی وارداتی نو را بر هم می‌زنید؟ چرا علی‌الحساب پول‌های وحشتناک می‌گیرید وقتی مثلاً یک خودروی کره‌ای یک‌میلیارد و ۲۰۰ هست چرا بالاتر می‌فروشیم؟ قیمت مشخص است و مردم با تلفن همراه خود قیمت جهانی را دارند. فاکتور چقدر بوده تعرفه به همراه سود معقول را هم محاسبه و به مردم بدهید. برای اینکه مشکل داخل را حل کنیم مجبوریم هزینه را بالا ببریم و از جیب مردم پول‌هایشان را تخلیه کنیم. همچنین سیاهکلی؛ عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، عنوان کرد: شورای‌رقابت نتوانست با ابزار موجود بازار را کنترل کند، مردم هم ناراضی هستند. پس بنابراین کارایی نداشته است. فرمولی که مجلس داده ترکیب تولید و واردات است و این را باید جدی بگیریم. هم بحث رقابت و هم بحث تولید حل و هم رقابت واقعی شده و مردم هم راضی می‌شوند. چطور ما درباره دیگر کالا‌ها ترکیب تولید و واردات را داریم.