زمین در زباله‌های الکترونیک دفن می‌شود پسماند‌ها یا زباله‌های الکترونیکی از نمونه معضلاتی است که با ظهور انقلاب صنعتی و پیشرفت و توسعه‌ای که در حوزه دیجیتال و ادوات و تجهیزات الکترونیکی حاصل شد، به‌صورت محسوسی نمود و ظهور پیدا کرد. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، برای نخستین بار قریب به ۲۴ سال گذشته، اولین […]
زمین در زباله‌های الکترونیک دفن می‌شود
پسماند‌ها یا زباله‌های الکترونیکی از نمونه معضلاتی است که با ظهور انقلاب صنعتی و پیشرفت و توسعه‌ای که در حوزه دیجیتال و ادوات و تجهیزات الکترونیکی حاصل شد، به‌صورت محسوسی نمود و ظهور پیدا کرد.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، برای نخستین بار قریب به ۲۴ سال گذشته، اولین محموله رایانه وارد کشور شد، براساس گزارش‌ها و اخبار منعکس شده موجود، رقم و میزان این اقلام، ده هزار دستگاه تخمین زده می‌شود.
از همان زمان اشتیاق بسیار زیاد ایرانیان در استفاده از رایانه‌های الکترونیکی، باعث ترغیب شرکت‌ها و کمپانی‌های تولید قطعات و ادوات رایانه‌ای برای ارسال و صادرات محصولاتشان به ایران شد.
در این میان رفته رفته مباحثی مرتبط با دفع و امحای زباله‌ها یا پسماندهای الکترونیکی مطرح و گسترش یافت.
البته پسماندهای الکترونیکی صرفاً به ادوات و تجهیزات رایانه‌ای منحصر و خلاصه نمی‌شود، اما بخش اعظم این زباله‌ها مشمول این اقلام می‌شود.
علی‌رغم طرح مباحثی در این خصوص اما در طول ۲۵ سال اخیر، اقدام جدی چندانی از سوی مسؤولان شهری کشور در راستای امحای اصولی و قاعده‌مند این محصولات عملیاتی نشده و به واقع سازوکار مدونی برای حصول این امر دیده و تعریف نشده است.
براساس برآوردهای انجام شده، سالیانه قریب به یک میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه رایانه مونتاژ عرضه و توزیع می‌شود که با عنایت به عمر مفید هر رایانه که قریب به ۳ سال تخمین زده می‌شود، پیش‌بینی می‌شود در طول سال قریب به ۴ میلیون دستگاه رایانه از دور خارج می‌شوند.
به واقع با توجه به این واقعیت که در بخش قابل توجهی از خانوارهای ایرانی یارانه موجود، فراتر از شاخص عمر مفید استفاده می‌شود، این رقم و عدد به دست آمده است.
شرکت‌های تولید یارانه در جهان موظف به امحای قطعات تولید شده هستند
کریم آشتیانی، کارشناس محیط‌زیست در این زمینه با اشاره به تأثیرات مخرب و هزینه ساز پسماندهای الکترونیکی درعرصه سلامت زیست‌محیطی اظهارداشت: امروزه شرکت‌های به نام و مطرح تولید کننده قطعات رایانه‌ای، خود را موظف و مکلف به امحای اقلام ساخته شده بعد از خروج از چرخه مصرف می‌دانند و به واقع در فرایند و محاسبه نرخ‌گذاری، هزینه بازیافت و امحا را از مصرف‌کنندگان دریافت می‌کنند تا از رهاسازی آن بدون اعمال تکنیک‌های خاص امحا و بازیافت جلوگیری شود.
وی افزود: در کنار رایانه‌ها و تجهیزات مرتبط با آن، تلفن‌های همراه نیز جزو محصولات و تولیداتی به شمار می‌روند که با احتساب عمر مفید یک و نیم ساله آن، بخش اعظمی از زباله‌ها و پسماندهای مرتبط با این عرصه را به خود اختصاص می‌دهند.
آشتیانی عنوان کرد: براساس گزارش‌های منتشر شده از سوی سازمان ملل در سال، قریب به ۵۰ میلیون زباله الکترونیکی در جهان امحا می‌شود که در این میان ایالات متحده آمریکا در جایگاه نخست دفع پسماندهای مورد اشاره قرار دارد.
کارشناس محیط‌زیست گفت: به واقع، سرنوشت این زباله‌ها و پسماندهای الکترونیکی در جهان به اقتضای پیشرفت و توسعه‌یافتگی کشور‌ها و اهمیتی که برای سلامت زیست‌محیطی قائل هستند، رقم می‌خورد.
وی افزود: در کشورهای پیشرفته‌ای همچون سوئیس، فنلاند، نروژ و…این محصولات با کیفیتی بالا، امحا و بازیافت می‌شوند و در برخی کشورهای کم‌تر برخوردار همچون هند، امحای این محصولات به نحوی انجام می‌شود که تکنیک‌های بازیافت به صورت غیراصولی عملیاتی می‌شود و در کشورهایی که از منظر توسعه در شرایط ضعیف‌تری قرار دارند این محصولات بدون برنامه‌ای مشخص رهاسازی یا انباشت می‌شوند.
تلاش برای امحای زباله‌های الکترونیکی در تهران
شهر تهران به عنوان یکی از پرجمعیت‌‌ترین محدوده‌های جغرافیایی در ایران و همچنین خطه‌ای که ادارات، نهاد‌ها و دستگاه‌های دولتی، نیمه‌دولتی و خصوصی بسیاری در آن متمرکز شده است میزبان حجم بالایی از زباله‌های الکترونیکی است.
در حال حاضر برآورد دقیق و روشنی از ضریب تولید و انباشت زباله‌های مذکور وجود ندارد و به واقع تاکنون محاسبه‌ای روشن و شفاف در این خصوص انجام نشده و اعلام رقمی مشخص منوط به بررسی و ارزیابی منسجم‌تری از میزان عرضه و خارج شدن اقلام الکترونیکی همچون رایانه‌ها، گوشی‌های همراه، باطری‌هایی که برای تجهیزات الکترونیکی استفاده می‌شود و…خواهد بود.
چندی پیش حسین‌جعفری، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران با اشاره به لزوم امحای این زباله‌های خاص عنوان‌کرد: مخازنی شیشه‌ای برای قرار گرفتن این پسماند‌ها تعبیه شده که در منطقه ۲۰ شهر تهران به مرحله اجرا در می‌آید و خوشبختانه با استقبال شهروندان نیز روبه‌رو شده است.
وی افزود: در غرفه‌های بازیافت مناطق ۲۲ گانه شهر تهران نیز با کمک بخش خصوصی جمع‌آوری این زباله‌ها در حال انجام است که در نوع خود گامی سازنده برای ساماندهی آن محسوب می‌شود.
رستم فرخ‌نژاد، یکی از فعالان عرصه زیست‌محیطی پایتخت نیز در این رابطه عنوان کرد: در منطقه ۲۰ شهر تهران نیز طرحی به‌صورت پایلوت اجرایی می‌شود که در آن، مخازنی شیشه‌ای در برخی نقاط این محدوده مستقر شده‌اند که به‌صورتی شفاف قابل رویت هستند و به واقع محتویات داخل این مخازن را می‌توان به راحتی مشاهده کرد.
وی افزود: این شفافیت، نقش به‌سزایی در تشویق و ترغیب شهروندان برای جمع‌آوری و تفکیک زباله‌های الکترونیکی ایفا می‌کند و قطعاً فراگیرتر شدن این طرح، نقطه عطفی در جمع‌آوری پسماندهای الکترونیکی و ارتقای سلامت زیست‌محیطی محسوب خواهد شد.
فرخ‌نژاد عنوان‌کرد: البته نباید از نظر دور داشت که مخاطرات زیست‌محیطی این زباله‌ها صرفاً با جمع‌آوری مرتفع نخواهد شد و لحاظ کردن مدیریت لازم در این خصوص نیز اصلی حایز اهمیت به شمار می‌رود.
وی در خاتمه یادآورشد: متأسفانه در جامعه این ذهنیت وجود دارد که تنها نهاد و ارگان مسؤول مدیریت پسماند، سازمان پسماند است اما به واقع حصول توفیق و موفقیت در این عرصه، مستلزم همگرایی و هم‌افزایی دستگاه‌ها و نهادهای دیگری همچون صنعت، معدن و تجارت، محیط‌زیست، رسانه ملی و…نیز خواهد بود و تنها با یکپارچگی و هدفمندی مؤثر و قاعده‌مندِ نهاد‌ها و دستگاه‌های ذی‌ربط اجرایی، فرهنگی، تولیدی و صنعتی در راستای مدیریت پسماند می‌توان به نحوی شایسته، اصولی و اثرگذار در این حوزه اقدامات لازم را عملیاتی کرد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.