کریدور شمال به جنوب حلقه گم شده بازپس‌گیری سهم ترانزیت منطقه  

گروه راه‌وشهر‌سازی – ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فرد از دیرباز هم به‌عنوان سرزمین فرصت‌های ترانزیتی و لجستیکی، هم به‌عنوان راه و هم راه‌حل برای پیوندهای امن، ایمن، سهل، سریع و مقرون به‌صرفه اقتصادی، سرزمینی برای رقابت سازنده و مشارکت بازیگران ذی‌نفع در عرصه ترانزیت و لجستیک بوده است. ایران، با داشتن زیرساخت‌های حمل‌ونقل و […]

گروه راه‌وشهر‌سازی – ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فرد از دیرباز هم به‌عنوان سرزمین فرصت‌های ترانزیتی و لجستیکی، هم به‌عنوان راه و هم راه‌حل برای پیوندهای امن، ایمن، سهل، سریع و مقرون به‌صرفه اقتصادی، سرزمینی برای رقابت سازنده و مشارکت بازیگران ذی‌نفع در عرصه ترانزیت و لجستیک بوده است. ایران، با داشتن زیرساخت‌های حمل‌ونقل و لجستیکی از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب به دانش فنی و مهندسی، تجربیات ارزشمند در طراحی و احداث پروژه‌های زیرساختی، فرصت‌های برجسته و بی‌بدیل برای جذب سرمایه‌گذاری در طرح‌های تکمیل و توسعه زیرساخت‌ها، تعریف پروژه‌های مشترک یا چندجانبه باعث شده تا تعریف کریدور اقتصادی سودمند با هدف ایجاد زنجیره ارزش و تأمین کالا و خدمات، ایجاد بازار منطقه‌ای و گسترش آن در دستور کار قرار گیرد. برآوردهای اولیه نشان می‌دهد میزان کالاهایی که امکان ترانزیت از شرق به غرب را دارند، حدود ۲۷۰ میلیون تن است. این در حالی است که پتانسیل ترانزیتی شمال به جنوب نهایتاً حدود ۳۳ میلیون تن کالا است. در این بین کریدور شمال-جنوب یکی از مهم‌ترین کریدور حمل‌و‌نقلی منطقه‌ای به حساب می‌آید که کشورهای منطقه برای پیوستن به این کریدور رغبت بیشتری دارند. کریدور شمال-جنوب که در آغاز راه، با همکاری روسیه، ایران و هند برای ایجاد گذرگاه حمل‌و‌نقل بار برنامه‌ریزی شده است. در این باره رسول فرخی‌میکال؛ نماینده مردم لاهیجان و سیاهکل در مجلس، با اشاره به مصوبه مجلس در حوزه ترانزیت کالا، گفت: ایران در موقعیت ژئوپلوتیکی بسیار خاصی قرار گرفته که امن‌‌ترین و به‌صرفه‌‌ترین مسیر برای تبادل کالا کشورهای شرقی و جنوب آسیا به اروپا و نیز همسایگان شمالی کشورمان به کشورهای حوزه خلیج‌فارس و اتصال آنها به آب‌های آزاد جنوب است. این نماینده مردم در مجلس با اشاره اینکه ظرفیت‌های کشورمان در حوزه ترانزیت کالا مغفول مانده است، عنوان کرد: مجلس یازدهم از ابتدای تشکیل، اهتمام ویژه‌ای به تکمیل کریدورهای اصلی و توسعه ظرفیت‌های ترانزیتی داشت در همین راستا نیز در برنامه هفتم توسعه احکام بسیار خوبی برای این امر مهم تصویب کرد. نماینده مردم لاهیجان و سیاهکل، ادامه داد: ترانزیت هم شامل مسیرهای جاده‌ای و هم خطوط ریلی می‌شود. لذا برای توسعه زیرساخت‌ها باید به هر دو بعد توجه ویژه‌ای داشته باشیم. ضمن اینکه این حوزه دستگاه‌های مختلفی را درگیر می‌کند و ابعاد مختلفی در حوزه اقتصادی، امنیتی و حتی نظامی دارد، لذا افزایش کارآمدی دستگاه‌ها برای توسعه زیرساخت‌‌ها و نظم بخشی و ایجاد انسجام در مدیریت ترانزیت نیازمند هماهنگی در سطوح عالی بود به همین منظور نمایندگان با تشکیل «ستاد ملی ترازیت» با ریاست رئیس‌جمهور موافقت کردند. عضو هیئت رئیسه کمیسیون امور داخلی کشور و شورا‌ها با بیان اینکه ترانزیت در کشورمان وضعیتی نامناسبی داشته و هم‌اکنون حدود ۱۱ میلیون تن در سال است تأکید کرد: در جریان بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه در صحن، پیش‌بینی افزایش حجم ترانزیت کالا به ۵۰ میلیون تن شده بود که البته کمی غیرواقعی به نظر می‌رسد چرا که چشم‌انداز برنامه ششم توسعه نیز در این حوزه به صورت کامل محقق نشد و خلأهای بسیار زیادی احساس می‌شد، لذا باید ارقام معقول‌تر و دست یافتنی تری لحاظ شود در همین راستا نیز ماده مربوطه به کمیسیون تلفیق جهت بررسی و اصلاح ارسال شد. نماینده مردم لاهیجان و سیاهکل در مجلس، اضافه کرد: برای رسیدن به اهداف کمی در حوزه ترانزیت کالا تمامی ارکان دولت باید اهتمام لازم را داشته باشند تا با تکمیل کریدورهای اصلی و بهره‌گیری از بازار کشورهای همسایه با دیپلماسی فعال اقتصادی، سهم ترانزیت کشورمان که هم‌اکنون در حال تصاحب توسط کشورهای همسایه است را پس گرفته و ارتقاء دهیم چرا که با افزایش ارزآوری تأثیر بسیار پررنگی بر اقتصاد کشور خواهد داشت.

مزایای فعال شدن کریدور روسیه – عربستان برای ایران

در این زمینه جواد شاهجویی؛ کارشناس حمل‌ونقل ریلی، گفت: ذات فعال شدن مسیر کریدوری روسیه به عربستان می‌تواند خبر خوبی برای ایران باشد، اینکه تجار دیگر هم بفهمند که ایران چنین قابلیتی دارد و می‌توانند بارشان را از اینجا عبور دهند، به نفع ماست. شاهجویی؛ اظهار کرد: در فرآیند ترانزیت از مسیرهای جدید، گام اول این است که فورواردر‌ها و تجار برای اینکه بتوانند قابلیت اطمینان آن مسیر را بررسی کنند، یک حمل‌ونقل آزمایشی یا تست‌ران از آن مسیر انجام می‌دهند و این تست‌ران اهمیت زیادی دارد، به‌خصوص برای کشور میزبان. وی ادامه داد: به‌طور معمول کشورهایی که می‌خواهند میزبان یک کریدور یا مسیر جدید شوند، تلاش می‌کنند در آن تست‌ران موفق عمل کنند تا بتوانند اعتماد تجار بیشتری را به آن مسیر جذب کنند و آن مسیر فعالیت بیشتری را به خود ببیند و توسعه پیدا کند؛ از این منظر این تست‌ران اهمیت زیادی داشته برای کشور ما، زیرا ما میزبان یک مسیر جدید از مبدا روسیه به عربستان می‌شویم و علاوه بر اینکه برای ما مزیت دارد، به‌واسطه این مسیر تجارت بین این دو کشور هم رونق پیدا می‌کند و این هم به نفع ما خواهد بود. این کارشناس حمل‌ونقل ریلی، در پاسخ به اینکه ادامه این روند چه شرایطی را می‌طلبد، گفت: در تست‌ران‌ها ما یک نسخه آزمایشی از مسیر را به طرف دوم و سوم ارائه می‌دهیم، به همین دلیل نیاز است ما قابلیت اطمینان و دسترس‌پذیری که در زمان تست‌ران ارائه دادیم را در باقی مسیر هم ارائه دهیم. درواقع اگر بارهای دیگری از این مسیر بخواهد توسط فورواردی که این بار را برده عبور کند، ما هم باید مطلوبیت و پایداری را فراهم کنیم که این کریدور کم‌کم به سمت تثبیت شدن پیش برود. شاهجویی؛ اظهار کرد: برای اینکه بخواهیم در تصمیم‌گیری دو طرف در ادامه روند انتقال بار از این مسیر تأثیرگذار باشیم، باید بتوانیم هر طور که در این تست‌ران عمل کردیم عمل کرده و مسیر را تثبیت کنیم و زمان‌بندی مشخصی برای تجاری که می‌خواهند از این مسیر استفاده کنند تعریف کرده که بدانند اگر بخواهند از این مسیر عبور کنند، با چنین شرایط زمانی و فرآیندهایی روبه‌رو هستند و این باعث می‌شود یکی از گزینه‌ها برای ترانزیت کالایشان را مسیر ایران در نظر بگیرند.