تازه‌‌ترین آمار مهاجرت نخبگان ایران خروج یا مهاجرت؛ تهدید یا فرصت ؟! ارزیابی وضعیت نخبگانی که برای تحصیل به خارج از کشور رفته‌اند زمینه‌های اجرای سند راهبردی کشور در امور نخبگان را که از جمله مطالبات مقام معظم رهبری به شمار می‌آید، فراهم می‌کند. به گزارش مهر، ساماندهی و هدفمند کردن فرایند ادامه تحصیل صاحبان […]
تازه‌‌ترین آمار مهاجرت نخبگان ایران
خروج یا مهاجرت؛ تهدید یا فرصت ؟!
ارزیابی وضعیت نخبگانی که برای تحصیل به خارج از کشور رفته‌اند زمینه‌های اجرای سند راهبردی کشور در امور نخبگان را که از جمله مطالبات مقام معظم رهبری به شمار می‌آید، فراهم می‌کند.
به گزارش مهر، ساماندهی و هدفمند کردن فرایند ادامه تحصیل صاحبان استعدادهای برتری که ادامه تحصیل در خارج از کشور را انتخاب کرده‌اند از جمله اولویت‌های علم و فناوری کشور به حساب می‌آید و حفظ ارتباط مستمر آنان با درون کشور در الزامات سند راهبردی کشور در امور نخبگان دیده شده است.
هدف از تعریف این الزام، افزایش انگیزه برای بازگشت و ارایه مشاوره درباره آسیب‌های خروج به استعدادهای برتر و نیز گسترش هدفمند فرصت‌های مطالعاتی خارج از کشور برای صاحبان استعداهای برتر و نخبگان براساس نیاز‌ها و اولویت‌های ملی است از این رو فراهم شدن زمینه‌های اجرایی سند راهبردی کشور در امور نخبگان می‌تواند به سیاست‌گذاری صحیح برای جلوگیری از خروج استعدادهای برتر از کشور کمک کند.
از آنجایی که یکی از اقدامات مهم در جهت ساماندهی فرایند اجرای این سند، ارایه تحلیل آماری از میزان خروج نخبگان و تلاش برای برقراری ارتباط با این گروه است، بنیاد ملی نخبگان، گزارشی با استناد به تحلیل‌های آماری از خروج استعدادهای برتر کشور ارایه کرده است.
در این گزارش که برای ارایه به شورای عالی انقلاب فرهنگی گردآوری شده است، آمار خروج و ماندگاری نخبگان کشور در بازه‌های زمانی مشخص دیده می‌شود.
آخرین آماری که از سوی بنیاد ملی نخبگان درمورد آمار خروج و ماندگاری نخبگان جمع‌آوری شده بود به دو دوره ۴ ساله تا سال ۸۶ باز می‌گردد. اما بعد از سال ۸۶ این موضوع همچنان معلق باقی ماند و از آن زمان تاکنون هیچ آمار و اطلاعاتی از سوی بنیاد نخبگان در این زمینه ارایه نشده است.
این درحالی است که آمارگیری از وضعیت نخبگان طبق سند راهبردی کشور در امور نخبگان جزو مطالبات رهبر معظم انقلاب محسوب می‌شود و علاوه بر آن، ارایه آمار ماندگاری و خروج نخبگان، می‌تواند امکان سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی صحیح در حوزه آموزش عالی را فراهم کند.
در گزارشی که اخیراً بنیاد ملی نخبگان به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارایه داده، بیش‌ترین آمار به وضعیت ماندگاری و خروج نخبگان ایرانی در کشور آمریکا مربوط می‌شود و در آن به سایر کشور‌ها اشاره‌ای نشده است.
تعداد دانشجویان بین‌المللی دنیا دو برابر شدند
بخشی از گزارش بنیاد ملی نخبگان که با استناد به گزارش ۲۰۱۵ مؤسسه آمار یونسکو تهیه شده است، نشان می‌دهد که بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۳ تعداد دانشجویان بین‌المللی دنیا بیش از دو برابر افزایش داشته است. در سال ۲۰۱۳ بیش از ۴٫۱ میلیون دانشجو در سراسر جهان برای ادامه تحصیل به خارج از کشور خود رفته‌اند.
نسبت تعداد دانشجویان ایرانی خارج از کشور به دانشجویان داخل کشور ۱٫۱ درصد است که پایین‌تر از میانگین جهانی (۱٫۸ درصد) است.
تعداد دانشجویان ایرانی در آمریکا
برمبنای گزارش بنیاد ملی نخبگان، ۱۰ درصد از مجموع دانشجویان خارجی در دانشگاه‌های آمریکا از کشورهای خاورمیانه هستند که در این میان عربستان در رتبه اول کشورهای خاورمیانه و در رتبه چهارم کشورهای جهان بعد از چین، هند و کره‌جنوبی قرار گرفته است. در حالی که ایران در تعداد دانشجویان مشغول به تحصیل در آمریکا در سال ۲۰۱۴و۲۰۱۵ در رتبه یازدهم را دارد.
در این رده‌بندی ایران از بین ۱۵ کشور اول دنیا از نظر تعداد دانشجو در آمریکا طی سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۴، با تعداد ۱۰ هزار و ۱۹۴ نفر بعد از مکزیک، رتبه یازدهم را به خود اختصاص داده و کشورهای چین و هند به ترتیب رتبه‌های اول و دوم را به خود اختصاص داده‌اند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که یک سوم از دانشجویان ایرانی مقیم آمریکا را بانوان تشکیل می‌دهند. همچنین ۵۵ درصد دانشجویان ایرانی دارای بورسیه کامل تحصیلی دانشگاه‌های آمریکا و ۲۷ درصد نیز با پرداخت کامل شهریه تحصیلی توسط خودشان در آمریکا مشغول به تحصیل هستند.
بنیاد ملی نخبگان همچنین به گزارش ۲۰۱۳ مؤسسه بروکینگز استناد و اعلام کرده است که ایران رتبه اول درصد دانشجویان علوم، فناوری و مهندسی (stem) را نسبت به کل دانشجویان ایرانی در آمریکا بین ۷۴ کشور دنیا دارا است.
علوم مهندسی بیش‌ترین درصد ماندگاری فارغ‌التحصیلان در آمریکا
برمبنای گزارش مؤسسه بروکینگز در سال ۲۰۱۳ میزان ماندگاری فارغ‌التحصیلان خارجی ۵ سال بعد از فارغ‌التحصیلی، ۶۸ درصد و ۱۰ سال بعد از فارغ‌التحصیلی، ۶۵ درصد اعلام شده است.
بیش‌ترین درصد ماندگاری فارغ‌التحصیلان دکتری در آمریکا متعلق به دو کشور چین و هند است و کشورهای ایران، رومانی و بلغارستان نیز درصد ماندگاری بالای میانگین داشته و پایین‌‌ترین درصد ماندگاری در آمریکا متعلق به کشورهای تایلند، شیلی و اردن است.
در میان رشته‌های علوم مهندسی، علوم کامپیوتر با بالا‌ترین درصد ماندگاری ۵ سال(۷۹درصد) در آمریکا در رتبه اول و بعد از آن مهندسی برق و کامپیوتر با درصد ماندگاری (۷۷درصد) در رتبه دوم قرار دارد.
در گزارش بنیاد ملی نخبگان لس‌آنجلس، نیویورک- نیوجرسی‌شمالی، بوستون، شیکاگو و واشنگتن، مناطقی هستند که بیش‌ترین مقاصد دانشجویان ایرانی در آمریکا را به خود اختصاص می‌دهند.
نگاهی به سند خروج نخبگان از چرخه خدمت
از آنجایی که در سند راهبردی کشور در امور نخبگان از واژه «مهاجرت نخبگان» استفاده نشده و عبارت «خروج» به‌کار گرفته شده این موضوع در ۳ بخش قابل بررسی است.
خروج زمانی رخ می‌دهد که نخبه از چرخه خدمت به جامعه و اثرگذاری خارج شود؛ خواه داخل کشور باشد (خروج خاموش) یا خارج از کشور.
صاحبان استعدادهای برتر و نخبگان، اغلب با نیت کسب تخصص و بازگشت و خدمت به کشور یا با نیت اقامت در کشور مقصد و کار در آنجا، از کشور خارج می‌شوند.
خروج نخبگان از کشور در‌بردارنده دو وجه متفاوت فرصت‌آمیز و تهدیدآمیز است. به نحوی که تسریع و تسهیل طی مسیر نخبگی و همچنین توانمندسازی و امکان مشارکت اجتماع نخبگانی در فعالیت‌های بین‌المللی جزو وجوه فرصت آمیز این موضوع تلقی می‌شود؛ اما از دیدگاه تهدیدآمیز، این پدیده سبب از دست رفتن اثرگذاری نخبه در جامعه و هدررفتن سرمایه‌گذاری‌های کشور در توسعه اجتماع نخبگانی می‌شود.
جداول
تعداد دانشجویان ۱۵ کشور اول دنیا در آمریکا سال ۲۰۱۵/ ۲۰۱۴
نام کشور
تعداد
درصد
۱
چین
۲۴۷۴۳۹
۳۱٫۴
۲
هند
۱۰۲۶۷۳
۱۳٫۶
۳
کره‌جنوبی
۶۸۰۴۷
۶٫۵
۴
عربستان
۵۳۹۱۹
۶٫۱
۵
کانادا
۲۸۳۰۴
۲٫۸
۶
برزیل
۱۳۲۸۶
۲٫۴
۷
تایوان
۲۱۲۶۶
۲٫۲
۸
ژاپن
۱۹۳۳۴
۹
ویتنام
۱۶۵۷۹
۱٫۹
۱۰
مکزیک
۱۴۷۷۹
۱٫۷
۱۱
ایران
۱۰۱۹۴
۱٫۲
۱۲
انگلستان
۱۰۱۹۱
۱٫۱
۱۳
ترکیه
۱۰۸۲۱
۱۴
آلمان
۱۰۱۶۰
۱۵
نیجریه
۷۹۲۱
۱۵ کشور اول مبدا دانشجویان سیار سال ۲۰۱۵/۲۰۱۴
۷۱۲۱۵۷
۱۷
۱۸۱۸۷۲
۱۱۹۱۲۳
۲٫۹
۱۱۶۹۴۲
فرانسه
۸۴۰۵۹
۷۳۵۴۸
آمریکا
۶۰۲۹۲
۱٫۴
مالزی
۵۶۲۶۰
۱٫۳
۵۳۵۴۶
۵۲۰۶۶
روسیه
۵۰۶۲۴
۵۰۰۵۳
قزاقستان
۴۸۸۷۵
ایتالیا
۴۷۹۹۸۱
دانشگاه‌هایی که بیش‌ترین مقاصد دانشجویان ایرانی در آمریکا هستند
نام دانشگاه
رتبه دانشگاه (QS)
مجموع دانشجویان خارجی
کالیفرنیای شمالی
۷۸
نورث ایسترن
۲۶
۱۰۵۵۹
تگزاس A&M
۱۶۰
۶۶۹۰
کالیفرنیای‌جنوبی
۱۳۶
۱۲۳۳۴
پلی تکنیک ویرجینیا
۳۶۱
مناطقی که بیش‌ترین مقاصد دانشجویان ایرانی در آمریکا هستند
نام مناطق
تعداد دانشجویان ایرانی
تعداد دانشجویان خارجی
لس آنجلس
۶۴۵
۶۸۲۷۱
نیویورک- نیوجرسی شمالی
۴۷۰
۱۰۶۷۵۸
بوستون
۴۳۴
۵۳۴۸۶
شیکاگو
۲۸۲
۳۵۲۰۴
واشنگتن
۲۵۶
۳۵۴۵۹
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.