به بهانه تصویب ممنوعیت کشت محصولات تراریخته در برنامه هفتم توسعه

آیا امنیت غذایی کشور به مخاطره می‌افتد؟

مرضیه نیکخواه ـ یکی از بحث‌برانگیز‌ترین مباحث سال‌های اخیر، موضوع محصولات تراریخته بوده است، مسائل مربوط به تولید، مصرف و واردات این محصولات مخالفان و موافقان زیادی دارد که هر گروه از این افراد نیز دلایل خاص خود را برای مباحثی که عنوان می‌کنند، دارند. محصولات تراریخته در دنیا در راستای حفظ محیط‌زیست تولید می‌شوند […]

مرضیه نیکخواه ـ یکی از بحث‌برانگیز‌ترین مباحث سال‌های اخیر، موضوع محصولات تراریخته بوده است، مسائل مربوط به تولید، مصرف و واردات این محصولات مخالفان و موافقان زیادی دارد که هر گروه از این افراد نیز دلایل خاص خود را برای مباحثی که عنوان می‌کنند، دارند. محصولات تراریخته در دنیا در راستای حفظ محیط‌زیست تولید می‌شوند نه به منظور افزایش تولید؛ محصول تراریخته برای کاهش مصرف سم به‌وجود آمده و کمپانی‌های سم‌سازی ممکن است پشت پرده این ماجرا باشند تا اجازه ندهند که تولید این محصولات به سرانجام برسد. به‌عنوان مثال برنج تراریخته‌ای که در ایران در سطح علمی و تحقیقاتی تولید و در انبار ذخیره شده مقاوم به کرم ساقه‌خوار برنج است، درحالی که هم‌اکنون برای مبارزه با کرم ساقه‌خوار هکتاری ۱۵ تا ۲۰ کیلو سم مصرف می‌شود. براساس گزارش‌ها ۸۰ درصد دان‌های وارداتی به کشور تراریخته است، سویا و ذرت وارداتی تراریخته هستند اگر ما بخواهیم برای این محصولات جایگزین پیدا کنیم باید با سه برابر قیمت آن‌ها را تأمین نماییم که همین امر موجب افزایش چشمگیر قیمت تمام شده مواد غذایی خواهد شد. بنابراین می‌توان گفت؛ عده‌ای در کشور هستند که نمی‌دانند چه کاری می‌خواهند انجام دهند. همچنین قیمت مواد غذایی در ایران به اندازه کافی گران است و مردم به اندازه کافی سوءتغذیه دارند، ما از سویی می‌گوییم کشاورزان ایرانی باید با دنیا رقابت کنند، از یک‌سو آن‌ها را از کشت محصولات تراریخته منع می‌کنیم!

بیانیه انجمن‌های علمی در مخالفت با ممنوعیت کشت محصولات تراریخته

انجمن‌های علمی در مخالفت با بندهای الحاقی لایحه برنامه هفتم مبنی بر ممنوعیت کشت هرگونه محصول تراریخته و حمایت از واردات آن بیانیه‌ای صادر کردند. انجمن‌های علمی در مخالفت با بند الحاقی ماده ٣۴ لایحه برنامه هفتم توسعه مبنی بر ممنوعیت کشت هرگونه محصول تراریخته اعم از تولید داخلی یا فراسرزمینی و همچنین بند ۳ الحاقی ماده ۷۱ مبنی بر حمایت از واردات این محصولات بیانیه دادند. در بخشی از این بیانیه آمده است؛ تصویب این بندهای الحاقی زمینه‌ساز به مخاطره افتادن امنیت غذایی کشور متأثر از شرایط اقتصادی و اتکاء بی‌رویه به واردات بوده و زیبنده سال مزین به شعار تولید ملی نیست. در ادامه این‌طور تأکید شده است که این پیشنهاد ضد منافع ملی بوده و در مخالفت سریع با اسناد بالادستی و قوانین قبلی مربوط از جمله ماده ۲ قانون ملی ایمنی زیستی مصوب سال ۱۳۸۸ است.

کشت محصولات تراریخته ممنوع شد

با همه این تفاسیر نمایندگان مجلس کشت محصولات تراریخته را ممنوع اعلام کردند. براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی، رهاسازی و کشت هرگونه محصول تراریخته در اراضی کشور ممنوع است. نمایندگان مجلس در جلسه علنی دیروز (سه‌شنبه) و در جریان ادامه بررسی موارد ارجاعی از کمیسیون تلفیق، بند الحاقی ۲ ماده ۳۴ لایحه برنامه هفتم توسعه را تصویب کردند:

۱- رهاسازی و کشت هرگونه محصول تراریخته تولید شده در داخل و یا خارج از کشور در اراضی کشور ممنوع است.

۲- انجام تحقیقات و پژوهش‌های آزمایشگاهی و گلخانه‌ای بر روی محصولات تراریخته در دانشگاه‌ها، مؤسسات و مراکز پژوهشی و شرکت‌های دانش‌بنیان مجاز است.

۳- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلف است در راستای سیاست‌های کلی سلامت‌محور و با هماهنگی سایر دستگاه‌های مرتبط، نظارت بر تولید و عرضه فرآورده‌های غذایی که در تولید آن از محصولات تراریخته استفاده شده است را در چارچوب قوانین و مقررات داخلی و با رعایت قانون ایمنی زیستی انجام دهد. کلیه واردکنندگان و تولیدکنندگان فرآورده‌های غذایی و آشامیدنی که از مواد اولیه تراریخته استفاده می‌کنند مکلف به درج برچسب بر روی این محصولات هستند، در صورت عدم برچسب‌گذاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است مجوزهای بهداشتی واحدهای متخلف را تعلیق و متخلفین را به مراجع قانونی معرفی کند.

۴- وزارت جهاد کشاورزی موظف است از طریق افزایش بهره‌وری، ترویج کشت محصولات علوفه‌ای و روغنی کم‌آب‌بر و متناسب با اقلیم کشور، اصلاح و بهبود روش‌های نگهداری علوفه، ارتقای کیفیت خوراک دام و طیور و واردات محصولات غیرتراریخته، تا پایان برنامه، واردات روغن، دانه‌های روغنی، نهاده‌های دامی و محصولات کشاورزی تراریخته را حداقل ۵۰ درصد کاهش دهد.