زوایای پیدا و پنهان شیوع آنفولانزای مرغی

خسارات میلیاردی که به مرغداران تحمیل شد

زوایای پیدا و پنهان شیوع آنفولانزای مرغی

شیوع آنفولانزای مرغی در تعدادی از مرغداری‌های ملارد به دغدغه جدی مسؤولان این شهرستان و برخی دستگاه‌های مسؤول در استان تهران تبدیل شده است.

سال گذشته، شیوع آنفولانزای مرغی در شهرستان ملارد با تحمیل خساراتی جدی به مرغداران، هفته‌ها منطقه مذکور را در شرایط فوق‌العاده قرارداد و بخش قابل‌توجهی از انرژی فرمانداری این شهرستان، دامپزشکی، جهاد کشاورزی، دستگاه‌های انتظامی و… مصروف مهار، کنترل و دفع این موج سنگین و خسارت بار آنفولانزای مرغی شد.

متأسفانه امسال نیز شهرستان ملارد به عنوان یکی از قطب‌های تولید مرغ و تخم‌مرغ استان تهران، از ۲۳ آبان ماه با این معضل دست‌وپنجه نرم می‌کند و علی‌رغم توفیقات مطلوب و شایسته‌ای که در این خصوص حاصل شده، لذا همچنان مسؤولان و دستگاه‌های ذی‌ربط برای مهار قطعی آن در حالت آماده باش قرار دارند.

مجتبی شاهقلیان، معاون سیاسی و انتظامی فرمانداری ملارد در گفت‌وگو با مهر ضمن اشاره به عزم دستگاه‌های فعال شهرستانی و کمیته بحران استان تهران برای مهار و کنترل این معضل اظهار داشت: چندی پیش، پیرو گزارش دامپزشکی مبنی بر وجود مواردی از ابتلای مرغ‌‌ها به ویروس آنفولانزای مرغی، بلافاصله جلسه شورای تأمین شهرستان ملارد برگزار شد و هماهنگی‌های لازم در این خصوص مد نظر قرار گرفت.

شاهقلیان گفت: بعد از پایان جلسه، با فوریت، عملیات اجرایی مقابله، مهار و کنترل این عارضه به عنوان اولویتی ویژه کلید خورد و علی‌رغم محدودیت‌های زیرساختی در دو عرصه اداری و پشتیبانی، تلاش شد با حداکثر امکانات و توان موجود، تدابیر و تمهیدات تعریف و طراحی شده، عملیاتی شود.

وی افزود: با عنایت به تجربه‌ای که از سال گذشته وجود داشت، اقدامات ابتدایی با فوریت زمانی اجرایی شد که البته نباید از نظر دور داشت که براساس مطالعات و بررسی‌های انجام شده، عامل و ویروس این بیماری با سویه‌ای جدیدی نمود و بروز پیدا کرده است.

معاون سیاسی، انتظامی فرمانداری ملارد عنوان کرد: در ابتدا تلاش شد با بسیج امکانات شهرداری‌های ملارد و صفادشت، اقدامات مرتبط با عملیات معدوم‌سازی اجرایی شود و طی جلسه‌ای در دامپزشکی استان تهران با مرغداران فعال در این شهرستان، تهدیدات احتمالی و راهکارهای مقتضی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

وی افزود: با توجه به مخاطرات احتمالی، برای پیشگیری از گستره دامنه بیماری اشاره شده، مراکز دامپزشکی و جهاد کشاورزی شهرستان‌های همجوار نیز نقش آفرینی لازم را در این خصوص مد نظر قراردادند.

از چانه‌زنی با بیمه تا لزوم بازنگری در قوانین مربوطه

شاهقلیان در تشریح گام‌های بعدی برای مقابله با این بیماری عنوان کرد: به‌طور طبیعی برای مقابله قطعی با این عارضه، موضوع معدوم‌سازی مرغ‌‌ها و کشتار آنها از ضروریاتی است که تعلل و هرگونه خللی در آن، می‌تواند با خسارات سنگین تری همراه شود.

وی افزود: به‌طور طبیعی اجرایی شدن این ضرورت با خسارت‌های مالی به مرغداران همراه خواهد شد که در چنین شرایطی، پوشش بیمه‌ای، ضریب همکاری و هماهنگی مرغداران برای معدوم‌سازی مرغ‌‌ها را تقویت می‌کند.

معاون فرماندار ملارد گفت: متأسفانه یکی از مشکلاتی که در این حوزه شاهد آن بودیم به دُیونی معطوف می‌شود که از سال گذشته بر اثر شیوع آنفولانزای مرغی ایجاد و به صورت کامل تسویه و پرداخت نشده بود.

شاهقلیان عنوان کرد: همین موضوع باعث شد تا شرایط برای ایجاد همگرایی هرچه بیش‌تر با مرغداران دشوارتر شود که البته با عنایت به مخاطرات بالقوه‌ای که در این خصوص وجود دارد و احتمال سرایت آن به انسان، هیچ‌گونه تعلل و تأخیری در این خصوص برای ما پذیرفتنی و قابل هضم نبوده و نخواهد بود و ملاحظات در عرصه سلامت عمومی ایجاب می‌کند تا در ابتدای امر با مذاکره و رایزنی، اقدامات لازم را عملیاتی کنیم و درصورت مقاومت مرغداران، اعمال برخوردهای قضایی در این خصوص اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.

وی افزود: البته مرغداران نیز در این خصوص ملاحظات و دغدغه‌هایی را مطرح می‌کنند و انتظار دارند حداقل خسارات مستقیمی که به فعالان این عرصه وارد می‌شود، جبران و پوشش داده شود.

جانشین فرماندار ملارد عنوان کرد: براساس روال و قاعده موجود، هرساله دولت و کمیته بحران کشور اعتباراتی را در اختیار بیمه قرار می‌دهد تا در چنین مواقعی با اختصاص و تزریق آن، خسارات تحمیل شده جبران و پوشش داده شود.

وی افزود: در چنین شرایطی، نباید وارد فاز چانه‌زنی با بیمه شویم و ضرورت‌ها، الزامات و اقتضائات شرایط بحرانی ایجاب می‌کند بیمه و دستگاه‌های مسؤول، به‌صورت خود جوش وارد میدان شوند و وظایف قانونی تعریف شده را عملیاتی سازند.

شاهقلیان گفت: در نهایت، متقاعد‌سازی بیمه قریب به یک هفته زمان برد و با تلاش مسؤولان استانی مقرر شد، بخشی از خسارات تحمیل شده از سوی بیمه پرداخت و تأمین شود.

معاون سیاسی و انتظامی فرمانداری ملارد عنوان کرد: براساس قوانین و ضوابط موجود، بیمه ۳۰ درصد از خسارات را تأمین می‌کند و ۷۰ درصد باقیمانده بر عهده مرغداران خواهد بود.

وی افزود: فارغ از میزان و عدد و رقمی که براساس ضوابط، تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد، می‌طلبد دستورالعمل‌ها و مقررات در ارتباط با همگرایی و هم‌افزایی بیمه در این خصوص با جدیت هرچه بیش‌تری مورد بازبینی و شفاف‌سازی قرار گرفته تا در صورت تکرار چنین مواردی در آینده، مسؤولان حوزه بیمه با درک مشترکی از ماهیت موضوع و عمق مخاطرات احتمالی، همسویی لازم را به‌صورت داوطلبانه و خودجوش لحاظ کنند.

زیستگاه و سرمنشأ آنفولانزای مرغی حیات وحش است

شاهقلیان در پاسخ به سؤالی در خصوص سرمنشأ اصلی این بیماری عنوان کرد: زیستگاه اصلی ویروس این بیماری را باید در حیات‌وحش جستجو کرد و هیچ‌گونه تضمین قطعی برای پیشگیری و جلوگیری از سرایت آن از پرندگان به واحدهای مرغداری وجود ندارد.

وی افزود: این عارضه، یک بیماری غیرقابل پیش‌بینی است و به نوعی می‌توان آن را در قالب حوادث غیرمترقبه تعریف و تشریح کرد.

معاون سیاسی و انتظامی فرمانداری ملارد گفت: براساس شواهد موجود، برخی از واحدهای مرغداری علی‌رغم رعایت نکات و ظرافت‌های فنی، ایمنی، بهداشتی اعم از تعبیه حوضچه‌های آب آهک، استریل و…با این بیماری درگیر شده‌اند.

وی افزود: تردیدی وجود ندارد که رعایت اصول بهداشتی، ضریب ابتلای مرغداری‌ها به این عارضه را کاهش می‌دهد، اما این امر ضمانت قطعی و کافی برای مصونیت واحدهای مرغداری از ابتلای به آن محسوب نمی‌شود.

شاهقلیان گفت: ویروس این بیماری در برابر سرما بسیار مقاوم است و از طریق هوا نیز قابل سرایت خواهد بود و در طول روز‌‌ها و هفته‌های گذشته، کاهش دما، جریان شدید باد و طوفان، در انتشار این ویروس و درگیر شدن برخی واحدهای مرغداری به این عارضه بی‌تأثیر نبوده است.

خسارت احتمالی ۳۰ میلیارد تومان پیش پیش‌بینی می‌شود

شاهقلیان در پاسخ به سؤالی در خصوص میزان خسارات وارده، تعداد مرغ‌های معدوم و کشتار شده، عنوان کرد: براساس قواعد تعریف شده، در صورت مشاهده این بیماری، تا شعاع ۳ کیلومتری باید تمامی مرغ‌‌ها و مرغداری‌ها پاکسازی، معدوم و کشتار شوند.

وی افزود: البته این امر به این معنا نیست که تا شعاع اشاره شده، تمامی مرغ‌‌ها آلوده و مبتلا به ویروس آنفولانزای مرغی هستند، اما ملاحظات پیشگیرانه ایجاب می‌کند، چنین تمهیدات و تدابیری با فوریت لحاظ و عملیاتی شود.

تاکنون قریب به ۲۰۰ هزار مرغ از جنبه پیشگیرانه به کشتارگاه‌ها اعزام و ۵۱۳ هزار مرغ ۸ واحد مرغداری نیز به دلیل ابتلای به ویروس آنفولانزا، به‌صورت کامل معدوم‌سازی شده‌اند

معاون فرماندار ملارد مطرح کرد: ذکر این نکته ضروری است که باید میان مرغ‌های معدوم شده و مرغ‌های کشتار شده، تفاوت و تمایز قائل بود، از این جهت که مرغ‌های معدوم شده مشمول بیماری می‌شوند، اما آن‌هایی که به کشتارگاه اعزام می‌شوند در زمره مرغ‌هایی هستند که از جنبه پیشگیرانه کشتار شده تا به نوعی از ابتلایِ احتمالیِ آنها جلوگیری شود.

شاهقلیان گفت: تاکنون قریب به ۲۰۰ هزار مرغ از جنبه پیشگیرانه به کشتارگاه‌ها اعزام و ۵۱۳ هزار مرغ ۸ واحد مرغداری نیز به دلیل ابتلای به ویروس آنفولانزا، به‌صورت کامل معدوم‌سازی شده‌اند که البته این آمار طی روزهای آینده دستخوش تغییراتی خواهد شد، زیرا احتمال معدوم‌سازی و کشتار تعداد دیگری از مرغ‌‌ها همچنان ادامه دارد.

معاون فرماندار ملارد عنوان کرد: البته مرغ‌هایی که به کشتارگاه اعزام شده‌اند نیز به نوعی باعث تحمیل و سنگین تر شدن خسارت به مرغداری‌ها شده، زیرا اکثریت قریب به اتفاق مرغ‌های اعزام شده جوان بوده‌اند که به نوعی در مرحله سرمایه‌گذاری مرغداران قرار داشته‌اند و وارد فاز بهره‌وری و بهره‌گیری نشده بودند.

وی افزود: با اوصاف اشاره شده، ضریب خسارات از لحاظ ریالی، ۳۰ میلیارد تومان تخمین زده می‌شود که البته عدد و رقم دقیق تر در آینده‌ای نزدیک اعلام خواهد شد.

شاهقلیان عنوان کرد: مجموعه عوامل اداری و سازمانی مسؤول در شهرستان ملارد تا ریشه‌کن شدن قطعی این بیماری از واحدهای مرغداری درگیر، از هیچ اقدام سازنده‌ای دریغ نخواهند کرد و انتظار می‌رود مسؤولان واحدهای مرغداری که به نوعی سرمایه آنها مبتلا به این عارضه شده و یا در معرض تهدید قرار گرفته، هماهنگی و همکاری مضاعف را در اولویت خود قرار دهند، زیرا هر گونه تعلل، تأخیر و درنگی در این خصوص می‌تواند احتمال افزایش ضریب خسارت‌ها را تشدید کند و در چنین شرایطی حفظ سلامت عمومی و ملاحظات مربوطه به تمامی جوانب مادی و اقتصادی ارجحیت دارد.

انتشار برخی شایعات در خصوص خطر احتمال سرایت آنفولانزای مرغی به انسان

در طی روزهای گذشته با رسانه‌ای شدن شیوع آنفولانزای مرغی در برخی مرغداری‌ها، دامنه طرح و نشر شایعاتی مبنی بر احتمال سرایت ویروس آنفولانزای مرغی به انسان در فضای مجازی و برخی از شبکه‌های اجتماعی نیز شدت گرفته است.

در ذیل این گفت‌وگو تلاش می‌شود مختصات و ویژگی‌های ویروس آنفولانزای مرغی در گفت‌وگو با محمدرضامقصودی متخصص بیماری‌های عفونی مورد بررسی قرار گیرد.

 تاکنون هیچ موردی از ابتلای انسان به این ویروس در شهرستان‌های استان تهران گزارش نشده است

وی با اشاره به ویروس H۵N۵ به عنوان عامل اصلی این نوع خاص از آنفولانزا عنوان کرد: خوشبختانه تاکنون هیچ موردی از ابتلای انسان به این ویروس در شهرستان‌های استان تهران گزارش نشده است و نمی‌توان با قطعیت در خصوص احتمال سرایت آن به انسان اظهارنظر کرد، آنچنان که نمی‌توان با قاطعیت این احتمال را رد کرد.

مقصودی گفت: به عبارت دیگر منطق حکم می‌کند تا در چنین عرصه‌ای(سلامت)، حداقل احتمالات نیز مدنظر قرار گرفته تا در صورت بروز و انتقال بیماری دچار غافلگیری نشویم.

متخصص بیماری‌های عفونی عنوان کرد: برخی پژوهش‌ها که البته در این خصوص اجماعی نیز وجود ندارد، مؤید این امر است که در صورت ابتلای انسان، ضریب تحمیل صدمات جانی بالا خواهد بود.

وی افزود: لازم به ذکر است که براساس گزارش‌ها و تحقیقات منتشر شده، در طول دو دهه گذشته موردی از انتقال ویروس آنفولانزای مرغی به انسان در ایران مشاهده نشده اما منطق و الزامات حوزه سلامت، ضرورت اعمال تدابیر و جدیت حداکثری برای مهار و کنترل این بیماری را اجتناب ناپذیر می‌سازد.

متخصص بیماری‌های عفونی گفت: صاحب نظران و کارشناسان اعتقاد دارند، در حال حاضر باید جانب احتیاط را رعایت کرد زیرا در صورت انتقال ویروس مذکور به انسان، هزینه‌های سنگین و سهمگینی ایجاد شده و پیش‌بینی مخاطرات و صدمات آن جبران‌ناپذیر خواهد بود.

مقصودی در تشریح اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از انتقال ویروس اشاره شده، عنوان کرد: پرهیز از تماس با لاشه پرندگان مشکوک، اجتناب از قرار گرفتن در معرض آین آلودگی و دوری از مراکز و مرغداری‌هایی که درگیر این عارضه هستند و پرهیز از مصرف گوشت پرندگان صید شده توسط شکارچیان، از نمونه مواردی به شمار می‌رود که رعایت آن در چنین شرایطی منطقی به نظر می‌رسد.

 

وی در خاتمه یادآور شد: موارد مذکور با هدف به حداقل رساندن احتمالات اثبات نشده شیوع و انتقال ویروس آنفولانزای مرغی به انسان است که می‌توان آن را در قالب ضرب‌المثل احتیاط شرط عقل است، معنا کرد.