قرار است ۲۰۰ ساختمان شهرداری و ۳۰ فضای شهری و حدود ۱۷ بوستان برای افراد دارای معلولیت مناسب‌سازی شود اما هنوز تا رسیدن به شهری دسترس‌پذیر فاصله داریم. به گزارش مهر«آیا با صندلی چرخ‌دار در سطح شهر تردد داشته‌اید؟، آیا برای گذر از روی پل نامناسب شرمنده همسرتان شده‌اید که با همه ضعف جسمانی‌‌اش شما […]
قرار است ۲۰۰ ساختمان شهرداری و ۳۰ فضای شهری و حدود ۱۷ بوستان برای افراد دارای معلولیت مناسب‌سازی شود اما هنوز تا رسیدن به شهری دسترس‌پذیر فاصله داریم.
به گزارش مهر«آیا با صندلی چرخ‌دار در سطح شهر تردد داشته‌اید؟، آیا برای گذر از روی پل نامناسب شرمنده همسرتان شده‌اید که با همه ضعف جسمانی‌‌اش شما را با زحمت فراوان از لبه غیرهمسطح پل عبور دهد و در آخر خودش از درد کمر و زانودرد و … به سختی بیفتد؟، آیا تا به حال شده که در یک روز تعطیل همسر و فرزندتان در به در دنبال یک رستوران مناسب‌سازی شده بگردند تا بتوانند دور هم و در فضایی خارج از منزل، غذایی میل کنند؟ و …
راستی سهم جانبازان و معلولان و سالمندان از فضای شهری چقدر است و چرا باید به دلیل اجرانشدن ضوابط و مقررات معماری و شهرسازی، افراد معلول جسمی و حرکتی همیشه در انزوا باشند و دور از فعالیت‌های اجتماعی قرار گیرند. نه یک مسجد مناسب نه یک سینمای مناسب نه یک ورزشگاه مناسب و نه حمل و نقل عمومی مناسب و در آخر از فرزند خود بشنوند که پدر تو هیچ وقت در کنار ما نبودی.»
این سخنان که در نامه‌ای از یک جانباز در صحن علنی شورای شهر قرائت شد، درد مشترک جانبازان و افراد دارای معلولیت شهرهای کشور است. شهروندانی که در خیابان‌های پر مانع گیر افتاده‌اند. شهروندانی که حق شهروندی پرداخت می‌کنند اما مشکلات شهرهای پر شیب و زاویه، خانه نشینشان کرده است. همه این مصائب در حالیست که تهران وضعیتی بسیار بهتر از سایر کلان شهر‌ها در این حوزه دارد.
اما در این که معابر شهر تهران مناسب شهروندانی که دارای نیازهای ویژه هستند نیست میان تصمیم‌گیران و مدیران شهری اتفاق نظر وجود دارد. اما در این که اوضاع تا چه میزان حاد است نگاه‌ها متفاوت است.
معابر تهران مناسب ۴ قشر نیست
مرتضی طلایی، نایب رییس شورای شهر تهران معتقد است در حوزه مناسب‌سازی فضاهای شهری برای معلولان گرچه اقدامات خوبی صورت گرفته است اما عقب ماندگی‌های زیادی داریم که باید برطرف شود.
وی با بیان این که تلاش‌های خوبی در سال‌های گذشته برای مناسب‌سازی شهر تهران برای معلولان شده، گفت: کسی نمی‌تواند منکر این باشد که تهران شهر مناسبی برای ۴ گروه از شهروندانش (معلولان، سالمندان، زنان و کودکان) نیست. این در حالی است که شهر تهران به دلیل سالمند شدن جمعیتی شرایطش نسبت به گذشته بدتر می‌شود و ما نیازمند طرحی جامع برای مناسب‌سازی فضاهای شهری برای افراد با نیازهای ویژه هستیم.
وی ادامه داد: در طرح‌های جامع توسعه شهر تهران به معلولان توجه نشده است. اگر چنین موضوعی در نظام شهرسازی مورد توجه قرار می‌گرفت به‌طور اتوماتیک وقتی قرار بود مجوز ساختمانی صادر شود باید به امکانات تردد معلولان نیز توجه می‌شد اما می‌بینیم حتی در ساخت مراکز خدماتی نیز به نیاز معلولان توجه نشده است.
طلایی با بیان این‌که اقدامات در خصوص رفع نیازهای معلولان در شهر انجام شده اما این فعالیت‌ها کفایت نمی‌کند، گفت: باید با بازنگری سیاست‌گذاری‌ها در حوزه شهرسازی به سمت اصلاح فضاهای شهری برای معلولان برویم و کمیسیون معماری و شهرسازی شورا و شهرداری ضعف‌ها را شناسایی و طی دستورالعمل‌هایی عقب‌ماندگی‌ها را جبران کنیم.
مناسب‌سازی ۲۰۰ ساختمان و ۳۰ فضای شهری
با وجود این که برخی اعضای شورای شهر، قوانین حوزه شهرسازی را برای مناسب‌سازی بناهای در حال احداث ناکافی می‌دانند اما مدیرکل معماری و ساختمان معاونت شهرسازی شهرداری تهران تأکید می‌کند تمامی ساختمان‌های در حال احداث بر اساس مقررات ملی ساختمان ملزم به مناسب‌سازی هستند.
سهیلا صادق زاده مدیرکل معماری و ساختمان معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران با بیان این‌که اواخر سال ۸۴ با مصوبه شورای شهر تهران ستاد مناسب‌سازی فضا‌ها و مکان‌های عمومی شهر ایجاد شد، به مهر گفت: این ستاد ابتدا در معاونت فنی و عمرانی فعالیت می‌کرد و سایر نهاد‌ها و معاونت‌ها با آن همکاری می‌کردند اما در سال ۸۷ به معاونت شهرسازی منتقل شد.
قوانین مناسب‌سازی شهر به لحاظ تئوری کامل بود اما برخی از ضوابط شفاف نبود، گفت: در چند سال اخیر ضوابط اجرایی با شیوه‌نامه‌هایی به صورت تصویری و گرافیکی شفاف‌سازی شده است وی ادامه داد: این‌گونه نیست که توجهی در شهرسازی به افراد دارای معلولیت نباشد. تمامی پروانه‌های ساختمانی براساس مقررات ملی ساختمانی صادر می‌شود که براساس آن ضوابط و مقرراتی در خصوص مناسب‌سازی برای افراد دارای معلولیت پیش‌بینی شده است. همچنین در جریان اجرا توسط مهندسین ناظر و مأموران شهرداری در نواحی، اجرای این مقررات مورد بازبینی و نظارت قرار می‌گیرد.
صادق‌زاده با بیان این‌که قوانین به لحاظ تئوری کامل بود اما برخی از ضوابط شفاف نبود، گفت: در چند سال اخیر ضوابط اجرایی با شیوه‌نامه‌هایی به صورت تصویری و گرافیکی شفاف‌سازی شده است.
به گفته مدیرکل معماری و ساختمان، ۲۰۰ ساختمان شهرداری، ۳۰ فضای شهری و حدود ۱۷ بوستان در تهران قرار است مناسب‌سازی شوند. همچنین نقشه‌های مناسب‌سازی این ساختمان‌ها تهیه شده و اعتبارات لازم نیز پیش‌بینی شده که منطقه ۱۴ به عنوان اولین منطقه در خصوص مناسب‌سازی پیشقدم شده است.
صادق‌زاده با بیان این‌که در حال حاضر بوستان شریعتی در حال مناسب‌سازی است، گفت: طی سال‌های اخیر تلاش‌های زیادی برای مناسب‌سازی فضاهای شهری شده است اما به جز مدیران شهری و NGOها، مردم نیز باید در این زمینه با ما همکاری کرده و در این خصوص فرهنگ‌سازی کنند.
وی تأکید کرد: در پیاده‌رو‌ها می‌بینید برای محدودیت ورود موتورسیکلت موانعی ایجاد می‌شود که این موانع ورود افراد دارای ویلچر را با مشکل روبه‌رو می‌کند. این موضوع به فرهنگ‌سازی باز می‌گردد زیرا اگر ما بدانیم معبری باز هست برای افراد با نیازهای ویژه نه موتورسیکلت‌ها، چنین مشکلاتی ایجاد نمی‌شود.
هر اقدامی در حوزه مناسب‌سازی فضاهای شهری نیازمند شناخت نیازهای افراد دارای معلولیت است. به عنوان مثال شهروندان نابینا و کم بینا برای حضور مستقل و ایمن در معابر و اماکن و فضاهای عمومی به علائم حسی در کف معابر نیازمندند. سالمندان، معلولین و جانبازان قطع نخاعی که از ویلچر استفاده می‌کنند به رمپ و معابر بدون مانع و آسانسور‌ها و سرویس‌های بهداشتی مناسب احتیاج دارند. اما چه میزان برای برطرف کردن این نیاز‌ها تلاش شده است؟
اگر سالی ۱۰ درصد فضاهای شهری مناسب‌سازی می‌شد؟
احمد دنیا مالی، رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران با بیان این‌که جانبازجنگ تحمیلی و معلولین مادرزادی و همچنین معلولین ناشی از حوادث غیرمترقبه نظیر بلایای طبیعی و تصادفات رانندگی و حوادث ناشی از کار و جمعیت سالمند که حدود ۲۰ درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند، نیازمند تمهید اقداماتی در جهت حضور حداکثری این گروه در اجتماع هستند، گفت: از زمان تصویب قانون جامع حمایت از حقوق معلولان توسط مجلس شورای اسلامی در سال ۸۳ و مصوبه شماره ۱۵۸ شورای اسلامی شهر تهران در سال ۱۳۸۴ مبنی بر مناسب‌سازی فضاهای شهری برای افراد دارای معلولیت، اقداماتی توسط ارگان‌های دولتی و شهرداری‌ها انجام شده ولی علی‌رغم تلاش مدیریت شهری در این خصوص، با گذشت بیش از یک دهه از تصویب این قوانین، چشم‌انداز امروز فضاهای شهری، شهری ایمن و مناسب را برای گروه‌های هدف تداعی می‌کند؟
به گفته وی اگر سالی کم‌تر از ۱۰ درصد فضاهای شهری برای حضور و تردد افراد دارای معلولیت مناسب‌سازی می‌شد امروز تا چه میزان به اهداف قانون پیش گفته و مصوبات شورای شهر نزدیک می‌شدیم؟ هم‌اکنون سهم معلولان جسمی و ذهنی، جانبازان دفاع مقدس، نابینایان، کودکان و سالمندان برای استفاده از فضاهای عمومی، بوستان‌ها، اماکن و سیستم حمل ونقل اعم از درون و برون شهری چقدر است؟
دنیا مالی معتقد است: مناسب‌سازی فضاهای شهر و ایجاد محیط بدون مانع برای حضور مستقل تمام شهروندان با هر میزان از معلولیت نیازمند یک عزم ملی با مشارکت تمامی دستگاه‌های دولتی و شهرداری‌ها است.
مناسب نبودن شهر و وجود موانع حرکتی متعدد در فضاهای شهری نهایتا منجر به خانه‌نشینی افراد معلول شده که زمینه ساز بروز مشکلات جسمی و روحی دیگر نیز در معلول و به تبع آن در خانواده‌‌اش می‌شود، بسترسازی حضور مستقل معلولین در جامعه به استقلال فردی و شکوفایی استعداد‌ها و توانمندی‌های آنان و کاهش مشکلات روحی و روانی و جسمی فرد معلول و اطرافیان و نزدیکانش می‌شود.
پایان فعالیت‌های جزیره‌ای
علی صابری عضو کمیسیون بودجه شورای شهر تهران هم معتقد است: اولین قدم برای داشتن شهری دسترس‌پذیر تحقق مدیریت یکپارچه شهری به منظور همکاری سازمان‌ها و نهادهای مختلف است که در حال حاضر به‌صورت جزیره‌ای فعالیت می‌کنند.
وی با بیان این‌که طبیعت شهر تهران در حالت شیب و غیراستاندارد شکل گرفته است، گفت: مناسب‌سازی فضاهای شهری باید به گونه‌ای باشد که حتی اگر سالی یک معلول از مکانی کم تردد عبور کند خدمات مناسب‌سازی برای وی انجام شده باشد بنابراین باید مناسب‌سازی فضاهای شهری همواره به صورت پیوسته ادامه دار باشد.
عضو ستاد مناسب‌سازی فضاهای شهری به احداث مجموعه‌های ورزشی و تفریحی برای معلولان در پایتخت اشاره کرد و گفت: ساخت چنین مجموعه‌هایی بیش از آنکه به مصوبه شورا نیاز داشته باشد مستلزم داشتن اعتبار است که در این صورت در ۴ گوشه شهر می‌توان این طرح را اجرایی کرد.
این عضو روشندل شورای اسلامی شهر تهران ادامه داد: چگونگی عملکرد در خصوص طرح مناسب‌سازی ایستگاه‌های حمل و نقل می‌تواند نشانگر اهمیت مطالبه معلولان در زمینه مناسب‌سازی فضاهای شهری باشد اما در این مسیر کمک دولت به سازمان بهره‌برداری مترو نیز می‌تواند در سامان‌دهی ایستگاه‌ها به خط عبور نابینایان، آسانسور ویژه معلولان و اقداماتی از این قبیل منتهی شود.
صابری با بیان این‌که باید در شهر فضایی ایجاد شود که همه اماکن عمومی در دسترس این قشر باشد، عنوان‌کرد: نیازهای معلولان تنها به مناسب‌سازی معابر و خیابان‌‌ها ختم نمی‌شود و در واقع دسترس‌پذیری، مفهوم گسترده‌تری دارد که البته فراهم شدن همچین مسأله‌ای می‌تواند برای معلولان بسیار مفید باشد.
به گفته وی؛ تهران به عنوان یکی از پایتخت‌های کشورهای در حال توسعه در این رویکرد حرف‌های زیادی برای گفتن خواهد داشت.
تلاش‌های یک دهه مدیریت شهری تهران برای تردد شهروندانی که دارای معلولیت هستند سبب شده حضور معلولان و جانبازان را بیش از گذشته در شهر شاهد باشیم اما هنوز تا رسیدن به شهر آرمانی فاصله معناداری داریم.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.