۷۴ گونه از رده‌های جانوری کشور در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت قرار دارد که اگر این روند همچنان ادامه یابد در آینده‌ای نه چندان دور دیگر جز نامی از برخی گونه‌ها مانند گورخر ایرانی، یوزپلنگ ایرانی، خرس سیاه و گوزن زرد باقی نخواهد ماند. به گزارش ایرنا، سازمان ملل متحد در […]
۷۴ گونه از رده‌های جانوری کشور در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت قرار دارد که اگر این روند همچنان ادامه یابد در آینده‌ای نه چندان دور دیگر جز نامی از برخی گونه‌ها مانند گورخر ایرانی، یوزپلنگ ایرانی، خرس سیاه و گوزن زرد باقی نخواهد ماند.
به گزارش ایرنا، سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۳، روز سوم مارس را به عنوان روز جهانی حیات وحش معرفی کرده است. با توجه به روند سریع نابودی گونه‌های جانوری، دنیا به این نتیجه رسیده است که باید راهی برای کنترل این روند اتخاذ کند که بر این اساس روزسوم مارس را روز جهانی حیات وحش معرفی کرده است.
در این روز از کشور‌ها خواسته می‌شود تا براساس اهمیت گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری اقداماتی را برای افزایش آگاهی عمومی و معرفی این روز انجام دهند.
** تنوع زیستی
تنوع یا غنای گونه‌ای، شبکه‌ای از همه موجودات زنده، اعم از گیاهی و جانوری است و انواع جانوران، گیاهان و موجودات تک سلولی را در بر می‌گیرد. گونه‌ها علاوه بر آن که نیازهای ضروری و اولیه انسان‌ها نظیر خوراک، پوشاک، مسکن و دارو را فراهم می‌آورد، می‌توانند بر سلامت و شادابی روح و جسم، رونق اقتصادی و پیشرفت روزافزون جامعه بشری و پایداری محیط‌زیست جهان نقش داشته باشد.
به اعتقاد کارشناسان، امروزه دیگر مفاهیمی چون سلاح و تجهیزات نظامی، حرف آخر را در تأمین امنیت ملی نمی‌زنند و در دنیایی که کشور‌ها برای دسترسی به منابعی چون آب در تقابل با یکدیگر هستند، ابعاد و ارزش‌های مهم تنوع زیستی را نمی‌توان نادیده گرفت.
از طرفی دیگر تنوع زیستی، میراث ارزشمندی است که بشر آن را از نسل‌های گذشته به امانت گرفته است و باید به نسل‌های بعد بسپارد و حفاظت از آن، ریشه در اخلاق، فرهنگ و اعتقادات ملت‌ها دارد. نحوه برخورد انسان با محیط‌زیست، رابطه نزدیکی با فرهنگ و ارزش‌های اخلاقی در ادیان و جوامع گوناگون دارد.
در بیش‌تر مذاهب، از جمله دین اسلام احترام به طبیعت و حفاظت از گونه‌های زیستی موجود در آن، مورد توجه و جزو تعالیم دینی محسوب می‌شود، این امر در فرهنگ‌های بومی و جوامع پایبند به اعتقادات سنتی نیز مورد توجه قرار دارد.
متأسفانه امروزه به دلیل بد رفتاری انسان با طبیعت پیرامون خود، روند انقراض گونه‌های زیستی با سرعت نگران کننده‌ای افزایش یافته است و با حذف هر گونه جانوری از چرخه طبیعت و از دست رفتن نقش او در پایداری محیط‌زیست، کره خاکی یک قدم به سوی نابودی پیش می‌رود.
وضعیت گونه‌های جانوری وحشی در ایران
ایران به دلیل مکان جغرافیایی، برخورداری از تنوع اقلیم به علاوه وجود منابع آبی عظیم دریای خزر در شمال و خلیج‌فارس و دریای عمان در جنوب، از غنای گونه‌ای بالا برخوردار است. براساس آخرین بررسی‌ها یک میلیون و ۱۴۰ گونه جانوری اعم از پستاندار، پرنده، خزنده، دوزیست و ماهیان آب‌های داخلی در اکوسیستم‌های خشکی و آب‌های داخلی ایران شناسایی شده است، به علاوه حدود ۶۵۰ گونه ماهی نیز در آب‌های دریایی ایران شناسایی شده
پستانداران
رده پستانداران در کشور ما با ۱۹۷ گونه شناسایی شده طیف وسیعی از جانوران را از نظر جثه در بر می‌گیرند، به‌طوری که از پستاندار بسیار کوچکی که حشره‌خوار کوتوله نامیده می‌شود و فقط در حدود دو گرم وزن دارد تا نهنگ‌های بزرگ آب‌های دریای جنوب با طول بیش از ۳۰ متر و وزن ۱۳۰ تن را می‌توان در این رده مشاهده کرد.
پرندگان
در میان مهره داران تاکنون ۵۳۵ گونه پرنده در ایران شناسایی و گزارش شده که این تعداد گونه معادل کل گونه‌های پرنده گزارش شده در قاره اروپا و دوسوم پرندگان خاورمیانه است.
خزندگان
از رده خزندگان نیز تاکنون ۲۲۷ گونه در ایران شناسایی شده است، اما اطلاعات مفید و قابل دسترس در مورد این جانوران بسیار اندک است.
دوزیستان
از رده دوزیستان نیز تاکنون در کشور ۲۱ گونه گزارش شده است.
ماهیان
ماهیان آب‌های داخلی ایران شامل ۱۶۰ گونه است که در ۲۵ خانواده جای گرفته‌اند.
۷۴ گونه جانوری در فهرست سرخ
تنوع گونه‌های جانوری و تنوع زیستی نباید موجب غرور شود، چرا که حدود ۷۴ گونه از رده‌های جانوری کشور، در فهرست سرخ IUCN قراردارد و از گونه‌هایی همچون شیر ایرانی و ببر مازندران امروز جز نامی باقی نمانده و در کم‌تر یک قرن گذشته منقرض شده‌اند. اگر برای حفاظت گونه‌های ارزشمند و در خطر انقراض مثل گور ایرانی، یوزپلنگ ایرانی، خرس سیاه، گوزن زرد و… اقدام لازم صورت نگیرد در آینده‌ای نه چندان دور شاهد انقراض این گونه‌های نادر در کشور خواهیم بود.
** فهرست گونه‌های جانوری مهره دار در معرض خطر انقراض کشور ایران در ۲۰۱۳
** رده پستانداران
منقرض شده؛ شیر ایرانی (در ایران) و ببر مازندران
بحرانی؛ یوزپلنگ آسیایی
در معرض خطر انقراض؛ نهنگ آبی، گوزن زرد ایرانی، گورخر آسیایی، فک خزر، نهنگ باله‌ای
آسیب پذیر؛ کل و بز، آهو، خفاش انگشت‌دراز، قوچ و میش ارمنی، نهنگ اسپرم، خفاش نعل اسبی، خرس سیاه آسیایی، زرده پر، پورپویز بی‌باله، گاو دریایی، آهوی‌کوهی
رده پرندگان
بحرانی؛ دال پشت سفید، درنای سیبری، گیلانشاه خالدار، خروس کولی دشتی
در معرض خطر انقراض؛ سسک خوزی، عروس غاز، بالابان، اسکوتر بال سفید، کرکس مصری، اردک سرسفید
آسیب‌پذیر؛ غاز پیشانی سفید کوچک، عقاب خالدار بزرگ (عقاب تالابی)، عقاب شاهی، تلیله بزرگ، هوبره، اردک دم‌دراز، فاخته خاوری، عقاب دریایی پالاس، اردک مرمری، میش مرغ، پلیکان پا خاکستری، باکلان گلو سیاه، زردپره سینه‌زرد، گیلانشاه شرقی، آب شکاف
** خزندگان
بحرانی؛ ارمیاس پلسکه، لاک‌پشت پوزه عقابی، افعی‌خالدار
در معرض خطر انقراض؛ لاک‌پشت سبز، افعی لطیفی، لاک‌پشت فراتی، لاک‌پشت سرخ
آسیب‌پذیر؛ تمساح مردابی (گاندو)، لاک پشت زیتونی رایدلی، لاک‌پشت پشت چرمی، افعی زنجانی، آگامای وزغی ایرانی، سوسمار خاردم مصری، لاک‌پشت مهمیزدار، لاک‌پشت آسیایی، افعی البرزی
بحرانی؛ سمندر لرستانی، سمندر کردستانی، سمندر کوهستانی گرگان
آسیب پذیر؛ سمندر کوهستانی آذربایجان
ماهیان آب‌های داخلی
بحرانی؛ تاس ماهی روس، ماهی شیپ، تاس ماهی ایران، ازون‌برون، فیل ماهی
آسیب پذیر؛ ماهی کپور وحشی (خزر)، کپور ماهی کورغار، سس ماهی خزری، سس ماهی بزرگ، سگ ماهی کورغار
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.