براساس قانون به‌ازای تولید هر خودرو چه تعداد خودروی فرسوده باید اسقاط شود؟

مهدی قره‌داغلی- رئیس انجمن صنفی مراکز اسقاط و بازیافت خودرو، گفت: حدود هشت ماه در تصویب و ابلاغ آیین‌نامه از رده خارج کردن خودروهای فرسوده تأخیر رخ داده و این موضوع موجب کُندی در اسقاط خودروهای فرسوده شده است. به گزارش مناقصه‌مزایده، محمود مشهدی‌شریف؛ امروز در نشست خبری انجمن صنفی مراکز اسقاط و بازیافت خودرو، با اشاره به لزوم اسقاط خودروهای فرسوده، بیان داشت: کاهش مصرف سوخت، کاهش آلودگی هوا، کاهش تصادفات جاده‌ای و مرگ‌ومیر ناشی از آن، افزایش اشتغال، بهبود وضعیت مبلمان شهری، تأمین ضایعات کارخانجات فولاد کشور، تکمیل زنجیره خودرو از مزایای اسقاط خودروهای فرسوده است. رئیس انجمن صنفی مراکز اسقاط و بازیافت خودروهای فرسوده، بیان داشت: هر خودروی فرسوده تقریبا در روز ۴٫۱۳ صدم لیتر بنزین بیشتر مصرف می‌کند. با توجه به اینکه قیمت هر لیتر بنزین فوب خلیج‌فارس ۷۰ سنت (۳۵ هزار تومان) و قیمت بنزین آزاد در کشورمان سه هزار تومان است بنابراین تفاوت قیمت هر لیتر بنزین فوب خلیج‌فارس با قیمت بنزین آزاد ۳۲ هزار تومان است و لذا روزانه یک خودروی فرسوده ۱۳۲ هزار و ۱۶۰ تومان بنزین بیشتری مصرف می‌کند و در سال این رقم به ۴۸ میلیون و ۲۳۸ هزار و ۴۰۰ تومان می‌رسد.  وی افزود: بخشی از آلودگی هوا مربوط به منابع متحرک است و علاوه بر خودروهای فرسوده، خودروهای نو نیز استانداردهای آلایندگی را نمی‌تواند پاس کنند، خودروهای خارجی در هر ۱۰۰ کیلومتر پیمایش بین سه تا چهار لیتر بنزین مصرف می‌کنند اما بهترین خودروهای تولیدی ما در هر ۱۰۰ کیلومتر، هفت لیتر بنزین مصرف می‌کنند. زنجیره تولید خودرو با اسقاط خودرو تکمیل می‌شود.  مشهدی‌شریف؛ در ادامه اظهار داشت: از ۱۰ بهمن ۱۴۰۱، مسئولیت اسقاط خودرو به سازمان گسترش وزارت صمت منتقل شده در این راستا در آنجا ستادی تشکیل شد به نام ستاد نوسازی ناوگان و بنابراین متولی اسقاط خودرو اکنون این ستاد جدید است. وی در ادامه درباره آیین‌نامه از رده خارج کردن خودروهای فرسوده، گفت: قانون ساماندهی صنعت خودرو حدوداً ۴٫۵ سال پیش مورد بحث مجلس قبلی قرار گرفت و بعد از سه سال این قانون در خردادماه سال ۱۴۰۱ به تصویب رسید. سه ماه به وزارت صمت و دولت فرصت داده شد که آیین‌نامه از رده خارج کردن خودروهای فرسوده را تصویب و ابلاغ کند اما به جای اینکه آیین‌نامه تصویب شود ماده ۱۰ این قانون اصلاح شد و لذا نام آن به قانون اصلاح ماده ۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو تغییر کرد. وی گفت: براساس قانون از هر چهار خودرو که تولید می‌شود باید یک خودرو اسقاط شود تا یک گواهی اسقاط صادر شود و در صورتی که گواهی اسقاط نباشد خودروساز باید با پرداخت یک‌ونیم درصد قیمت خودرو به صندوق توسعه صنعت می‌تواند برای خودروی تولیدی گواهی اسقاط دریافت کند و خودرو تولیدی شماره‌گذاری شود. او با بیان اینکه قیمت گواهی اسقاط خودرو ۳۵ میلیون تومان است، گفت: اگر قیمت یک خودرو ۶۰۰ میلیون تومان باشد خودروساز با پرداخت یک‌ونیم درصد قیمت خودرو باید ۳۶ میلیون تومان به صندوق توسعه صنعت پرداخت کند که نزدیک قیمت گواهی اسقاط است اما اگر قیمت خودرو کمتر از ۶۰۰ میلیون تومان باشد لذا باید مبلغ کمتری به صندوق توسعه صنعت بپردازد و زمانی که قیمت خودرو از ۶۰۰ میلیون تومان بیشتر می‌شود باید مبلغ بیشتری نسبت به مبلغ گواهی اسقاط خریداری کند که در آنجا هم ترجیح می‌دهند گواهی اسقاط خریداری کنند. وی افزود: قانون‌گذار اعلام کرده در صورتی که گواهی اسقاط موجود نبود، ۱٫۵ درصد قیمت خودرو به صندوق توسعه صنعت پرداخت شود. بالاخره قانون اصلاح ماده ۱۰ در اواخر آذرماه ۱۴۰۱ تصویب شد و پس از طی مراحل در ۱۰ بهمن ۱۴۰۱ لازم‌الاجرا شد. بعد از آن نیز سه ماه دولت فرصت داشت تا آیین‌نامه خودروهای فرسوده را تصویب کند که تاکنون آیین‌نامه مذکور تصویب نشده است. او با اشاره به لزوم تصویب آیین‌نامه از رده خارج کردن خودروهای فرسوده، اظهار داشت: در این آیین‌نامه بسته‌های تشویقی و تنبیهی در نظر گرفته شده است، از جمله تنبیه‌ها این است که هر چقدر سن فرسودگی خودرو بالاتر رفت میزان بیمه خودرو نیز افزایش می‌یابد. همچنین وقتی خودرو به سن فرسودگی رسید، سهمیه سوخت قطع می‌شود و مورد سوم نیز عدم بخشودگی عوارض تأخیر است. مشهدی‌شریف؛ ادامه داد: بهره‌مندی از وام و تسهیلات نیز از جمله موارد تشویقی است. با توجه به وضعیت تولید و وضعیت خودروهای فرسوده هر ماه بعید حدود ۸۰۰ میلیارد تومان از سوی خودروسازان باید به صندوق توسعه صنعت واریز شود بنابراین از بهمن سال گذشته تاکنون باید ۸٫۸ هزار میلیارد تومان به این صندوق واریز شده باشد در حالی که براساس شنیده‌ها حدود چهارهزار میلیارد تومان در صندوق توسعه صنعت موجود است. رئیس انجمن صنفی مراکز اسقاط و بازیافت، اظهار داشت: باید از محل درآمدهای صندوق توسعه صنعت و براساس قانون آیین‌نامه از رده خارج کردن خودروهای فرسوده باید وام به صاحبان خودروهای فرسوده با اولویت خودروهای عمومی و موتورسیکلت (طبق قانون) داده شود. وی با اشاره به اینکه قرار است جدول معادل‌سازی قرار است در آیین‌نامه از رده خارج کردن خودروهای فرسوده داشته باشیم، گفت: این جدول اولین بار در سال ۹۳ تصویب شد و بعد سه سال بعد تغییر کند و اکنون حدود شش‌ونیم سال است که تغییر نکرده است. شاخص جدول معاد‌ل‌سازی خودروسواری بود. به‌طوری که در این جدول گفته می‌شد که اگر یک خودروی سواری اسقاط شود یک گواهی اسقاط صادر می‌شود. یا اگر یک موتورسیکلت اسقاط شود، یک هفتم خودروی سواری گواهی اسقاط صادر می‌شود. یعنی اگر هفت موتورسیکلت اسقاط می‌شد، مساوی بود با اسقاط یک سواری، تاکسی نیز دو گواهی اسقاط داشت. وی بیان داشت: اما در جدول معادل‌سازی آیین‌نامه جدید به سن خودرو نیز توجه می‌شود و براساس سن خودرو تعداد گواهی اسقاط صادر می‌شود و هر چه سن خودرو کمتر باشد تعداد گواهی اسقاط بیشتر خواهد بود. در واقع سه نوع سن برای انواع وسایل نقلیه و اسقاط آن‌ها در نظر گرفته می‌شود. لذا صاحبان خودروهای فرسوده مطلع شده‌اند که سن خودرو در تعداد گواهی اسقاط مؤثر است. لذا با درز این خبر، اگر در شش ماهه اول سال نزدیک سه برابر سال قبل خودروی فرسوده اسقاط شد با این خبر اسقاط خودرو بسیار کاهش یافته است. رئیس مراکز اسقاط و بازیافت، بیان داشت: قرار بود ستاد جدید نوسازی ناوگان خودروهای فرسوده تا ۱۰۰ هزار خودرو در سال اسقاط کند اما با توجه به عدم تصویب آیین‌نامه خارج کردن خودروهای فرسوده بعید است که در سال‌جاری تعداد خودروهای اسقاط به ۴۰ هزار خودرو برسد. وی بیان داشت: ظاهراً در آیین‌نامه جدید از رده خارج کردن خودروهای فرسوده، سن مرز فرسودگی حذف شده و سن فرسودگی قید می‌شود که اگر چنین اتفاقی بیفتد بیش از ۶۰ درصد خودرو‌ها اسقاط نمی‌شود و به اهداف برنامه هفتم که رسیدن به اسقاط ۵۰۰ هزار دستگاه خودرو در سال است نمی‌رسیم. مشهدی‌شریف؛ گفت: با توجه به اینکه تصویب و ابلاغ آیین‌نامه از رده خارج کردن خودروهای فرسوده بیش از هشت ماه است که به تأخیر افتاده حدود ۸۰ درصد اسقاط خودرو کاهش یافته است. وی بیان داشت: ۲٫۵ میلیون خودرو فرسوده با سن فرسوده (۲۰ سال) در کشور موجود است. اما اگر مرز فرسودگی یعنی ۱۵ سال در نظر بگیریم حدود ۳٫۵ میلیون بیشتر می‌شود. او ادامه داد: تعداد گواهی اسقاط می‌تواند انگیزه کاملا مستقیمی برای اسقاط خودرو باشد. در سال ۹۸ در مجموع هفت‌هزار دستگاه خودروی فرسوده اسقاط شده است. در سال ۹۹ نیز ۱۳ هزار دستگاه خودروی فرسوده اسقاط شده است. در سال ۱۴۰۰ حدود ۲۸ هزار دستگاه خودروی فرسوده و در سال ۱۴۰۱ نیز کمی بیش از ۳۰ هزار دستگاه خودروی فرسوده اسقاط شده است و در سال‌جاری در نیمه اول سال حدود ۳۰ هزار دستگاه خودروی فرسوده اسقاط شده است. وی با بیان اینکه قرار بود در سال‌جاری ۱۰۰ هزار دستگاه خودروی فرسوده اسقاط شود، گفت: اما با به تأخیر افتادن تصویب آیین نامه شاید تا پایان سال به حدود ۴۰ هزار اسقاط خودرو دست یابیم. او در پایان افزود: البته در سال ۹۳ حدود ۳۳۰ هزار دستگاه خودروی فرسوده اسقاط شده بود.