حمل‌ونقل ریلی ایران در مسیر جهش فناوری  

راه‌آهن سریع‌السیر (HSR)، یکی از تحولات بزرگ در حمل‌ونقل محسوب‌ می‌شود. این سیستم ریلی با سرعت بالا و تکنولوژی پیشرفته در ساخت و اجرا به‌عنوان یک راه‌حل مؤثر برای افزایش سرعت و بهره‌وری در حمل‌ونقل افراد و کالا‌ها شناخته می‌شود. به گزارش مناقصه‌مزایده، چین با یک شبکه راه‌آهن پرسرعت بزرگ و پیچیده، به‌عنوان یکی از […]

راه‌آهن سریع‌السیر (HSR)، یکی از تحولات بزرگ در حمل‌ونقل محسوب‌ می‌شود. این سیستم ریلی با سرعت بالا و تکنولوژی پیشرفته در ساخت و اجرا به‌عنوان یک راه‌حل مؤثر برای افزایش سرعت و بهره‌وری در حمل‌ونقل افراد و کالا‌ها شناخته می‌شود. به گزارش مناقصه‌مزایده، چین با یک شبکه راه‌آهن پرسرعت بزرگ و پیچیده، به‌عنوان یکی از پیشتازان این فناوری در دنیا شناخته می‌شود. کشورهایی مانند ژاپن و فرانسه نیز از این تکنولوژی بهره‌مند هستند و آن را به‌عنوان بخش مهمی از سیستم حمل‌ونقل شهری و بین‌شهری خود به کار می‌برند. توسعه راه‌آهن پرسرعت نه‌تنها به بهبود حمل‌ونقل کمک می‌کند، بلکه نقش مهمی در کاهش آلودگی‌هوا، صرفه‌جویی در زمان و افزایش امنیت حمل‌ونقل دارد. این فناوری نه‌تنها نماد تکنولوژی مدرن در زمینه حمل‌ونقل است، بلکه به‌عنوان یک گام مثبت به‌سوی آینده پایدارتر حمل‌ونقل جهانی نیز شناخته می‌شود. در ایران، تاکنون تلاش‌هایی برای فراهم کردن زیرساخت‌های راه‌آهن پرسرعت صورت گرفته است. اجرای این زیرساخت‌ها، بهبود قابل‌توجهی در حمل‌ونقل ایجاد و امکان ارتقای ترانزیت و جابه‌جایی کالا در سطح بین‌المللی را نیز فراهم می‌کنند. با اجرای موفق پروژه‌های راه‌آهن سریع‌السیر در مسیرهای تهران- قم- اصفهان و تهران- مشهد، ایران می‌تواند به‌عنوان یکی از کشورهای پیشرو در زمینه حمل‌ونقل سریع‌السیر در منطقه معرفی شود. طول کل مسیر طرح قطار پرسرعت اصفهان- قم- تهران ۴۱۰ کیلومتر و طول مسیر اصفهان-قم ۲۴۵ کیلومتر است. این خط ریلی از نزدیکی ورزشگاه نقش‌جهان در اصفهان آغاز می‌شود و پس از گذر از قم به ایستگاه شهر آفتاب و در نهایت ایستگاه مرکزی راه‌آهن تهران می‌رسد. با بهره‌برداری از قطار پرسرعت، مسیر اصفهان-‌تهران با سرعت متوسط ۲۵۰ کیلومتر بر ساعت، در مدت ۱۰۰ تا ۱۲۰ دقیقه طی می‌شود. مجلس نیز در آبان‌ماه سال‌جاری ساخت راه‌آهن سریع‌السیر برای شهرهای پرمسافر و مسیرهای طولانی از جمله مسیر تهران‌-مشهد را طی برنامه هفتم توسعه الزامی کردند. ساخت راه‌آهن سریع‌السیر در مسیر تهران‌-مشهد به شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران تفویض و مطالعات اولیه آن آغاز شده است. راه‌اندازی خطوط پرسرعت ریلی و تجهیز راه‌آهن به تکنولوژی‌های روز همواره مورد تأکید مهرداد بذرپاش؛ وزیر راه‌وشهرسازی بوده است. بذرپاش؛ پیش از این پیشنهاد کرده بود که مسیر اصفهان-تهران-مشهد به صورت یکپارچه تحت پوشش قطار سریع‌السیر قرار گیرد. وی با اشاره به دستور رئیس‌جمهور برای پیگیری طرح قطار سریع‌السیر گفته بود که منابع طرح از جای دیگری تأمین می‌شود که کریدور زنجیره قطار سریع‌السیر کشور از مشهد به تهران و از تهران به اصفهان تا شیراز و بندرعباس و در پایان به دریا وصل شود و از طرف دیگر نیز به تبریز و غرب کشور و مرز ترکیه اتصال پیدا کند. وزیر راه‌وشهرسازی در حاشیه دهمین نمایشگاه حمل‌ونقل ریلی که مهرماه سال‌جاری برگزار شد، به توافقات بی‌سابقه انجام شده یا در حال انجام در حوزه حمل‌ونقل به ویژه حمل‌ونقل ریلی با کشورهای خارجی برای تغییر تکنولوژی قطارهای برقی اشاره کرد و گفت: با اجرای این توافقات هم مسیر ریلی تهران به اصفهان با رفع موانع قانونی محقق می‌شود و هم قطار سریع‌السیر تهران-‌مشهد اجرایی خواهد شد که با این دو رخداد عملاً شاهد تغییرات فناوری در بخش حمل‌ونقل ریلی خواهیم بود. سید میعاد صالحی؛ مدیرعامل شرکت راه آهن نیز، در بازدید از پروژه قطار سریع‌السیر تهران- قم- اصفهان بر لزوم حرکت کشور به سمت استفاده از قطارهای سریع‌السیر تأکید کرده و این نوع قطار‌ها را موجب جهش نسلی فناوری ریلی در کشور می‌داند. به گفته صالحی؛ هرچند هزینه راه‌اندازی قطار سریع‌السیر بیشتر از قطار عادی است اما این کار به لحاظ فناوری ارزش بالایی دارد و با اجرای آن یک جهش نسلی در حوزه فناوری ریلی کشور اتفاق می‌افتند. و به گفته علیرضا صلواتی؛ مجری طرح قطار پرسرعت تهران-قم-‌اصفهان، این پروژه در حال طی کردن مراحل اجرایی است و اگر موانع داخلی برطرف شود، تا پایان دولت سیزدهم و حدود دو الی ۲٫۵ سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد. مجری طرح قطار سریع‌السیر تهران-‌ قم-‌اصفهان در مورد زمان آغاز پروژه قطار پرسرعت تهران-‌قم-‌اصفهان گفته بود که برای این مگاپروژه که بسیاری معتقد بودند اجرای آن امکان‌پذیر نیست، بیش از دو سال با رؤسای بانک‌مرکزی، رؤسای جمهور، معاون اول رئیس‌جمهور و سایر مسئولان هماهنگی و پیگیری انجام شد که مشکلات حل شود و بالای ۱۰۰۰ساعت جلسه کارشناسی با سران مملکت برگزار شد. صلواتی؛ با بیان اینکه حدود ۷۰ درصد از پروژه قطار تندرو بین اصفهان-‌قم زیرسازی شده و آماده ریل‌گذاری است، افزود: در حال‌حاضر نیز مصوبه شورای اقتصاد را در این ارتباط دریافت کردیم و پیمانکاران چینی درخصوص این پروژه بسیار همراهی کردند. وی توضیح داد: زیرسازی ۱۵۰ کیلومتر از مسیر قم-‌اصفهان انجام شده و ۸۵ درصد معارضات تأسیساتی و ملکی در کل مسیر برطرف شده و یکی از دو تونل هم به اتمام رسیده است. صلواتی؛ درخصوص سرمایه‌گذار و پیمانکار راه‌آهن سریع‌السیر تهران-‌قم-اصفهان، گفت: حدود ۱۵۰۰ نفر در این پروژه مشغول فعالیت هستند و سرمایه‌گذار این پروژه یک شرکت چینی است که انتقال دانش فنی را برعهده دارد، قرارگاه خاتم‌الانبیاء هم پیمانکار داخلی این پروژه است. وی با اشاره به تأکید رئیس‌جمهور و وزیر راه‌وشهرسازی بر برقی شدن راه‌آهن تهران-‌مشهد نیز، اظهار کرد: طول این مسیر ۸۶۸ کیلومتر است و مطالعات آن در چند مرحله انجام شده، با توجه به اینکه راه‌آهن تهران-‌مشهد در فضایی به شکل دشت و کویر قرار دارد مشکلات مربوط به اراضی محدوده را کمتر دارد. به گفته صلواتی؛ هزینه‌های برقی شدن راه‌آهن سریع‌السیر تهران-‌قم-‌اصفهان پنج میلیارد دلار پیش‌بینی شده و منابع آن نیز به صورت فاینانس و تهاتر در نظر گرفته شده است. با ورود فناوری قطار تندرو به ایران و اتمام دو پروژه تهران- قم- اصفهان و تهران- مشهد، توسعه شبکه سریع‌السیر ریلی در ۱۰ استان کشور امکان‌پذیر شده و بیش از ۷۰ درصد جمعیت کشور از این تکنولوژی بهره‌مند می‌شوند.