مدیریت مؤثر بانک‌مرکزی موجب آرامش و ثبات بازار ارز شد

بانک‌مرکزی اهتمام جدی در مدیریت نرخ ارز دارد و اینکه «یک تفکر مدیریتی بر بازار ارز وجود دارد» در ذهن فعالان اقتصادی نقش بسته است. محمدصادق مفتح؛ قائم مقام سابق وزارت صنعت،معدن‌وتجارت، در گفتگو با ایبنا، با اشاره به روش قیمت‌گذاری‌‌ها در بازار و تعیین قیمت کالا‌ها، اظهار کرد: اینکه قیمت کالا چگونه تعیین می‌شود؟ […]

بانک‌مرکزی اهتمام جدی در مدیریت نرخ ارز دارد و اینکه «یک تفکر مدیریتی بر بازار ارز وجود دارد» در ذهن فعالان اقتصادی نقش بسته است. محمدصادق مفتح؛ قائم مقام سابق وزارت صنعت،معدن‌وتجارت، در گفتگو با ایبنا، با اشاره به روش قیمت‌گذاری‌‌ها در بازار و تعیین قیمت کالا‌ها، اظهار کرد: اینکه قیمت کالا چگونه تعیین می‌شود؟ همواره سؤالی است که از زبان اقتصاددان‌‌ها مطرح می‌شود. تئوری‌‌ها و نظریات مختلفی نیز در رابطه با آن وجود دارد؛ اما به‌طور ساده می‌توان گفت که تعادل برخورد چهار مؤلفه در کف بازار، قیمت را می‌سازد. این چهار مؤلفه شامل واردات، صادرات، تولید و مصرف است که قیمت هر کالایی که در کف بازار‌‌ها معامله می‌شود را تعیین می‌کند. وی با اشاره به اینکه مسائل دیگری نیز در تعیین قیمت اثرگذارند، گفت: پیشینه تاریخی و پیش‌‎بینی جامعه از آینده این چهار مؤلفه نیز در تعیین نقطه تعادل آن‌ها مؤثر است؛ بنابراین اتفاقاتی که در گذشته بر این مؤلفه‌ها افتاده و پیش‌بینی عامه مردم و فعالان اقتصادی از آینده آن‌‌ها نیز در تعیین قیمت‌ها مهم است. از این طریق اقتصاد کلان می‌تواند بر اقتصاد خرد اثرگذار باشد؛ یعنی زمانی که مردم احساس ناامنی می‌کنند، قیمت کالا‌‌ها و میزان عرضه و تقاضای آن‌‌ها بر مؤلفه‌های اصلی اقتصاد مثل نرخ ارز اثر می‌گذارد. مفتح افزود: جامعه از اوایل دهه ۷۰ به دلایل مختلفی نسبت به نرخ ارز حساس شده است. در واقع می‌توان گفت؛ افزایش حساسیت جامعه نسبت به نرخ ارز پس از جنگ اتفاق افتاده است و احتمالا تصمیمات اقتصادی در زمان جنگ این حساسیت را نسبت به نرخ ارز ایجاد کرد. قائم مقام سابق وزارت صمت در ادامه، اظهار کرد: در دهه اخیر کالا‌هایی که هیچ ارتباطی به دلار هم نداشته‌اند از دلار اثرپذیری داشتند. برای مثال نرخ دلار حتی بر کرایه خانه‌ها نیز اثر داشته است. با توجه به اینکه پیش‌بینی مردم از آینده کوتاه مدت و میان مدت نسبت به چهار مؤلفه‌ای که بیان شد می‌تواند در قیمت کف بازار مؤثر باشد، نوسان نرخ ارز نیز می‌تواند فضای روانی در بازار ایجاد کرده و خرید‌های هیجانی را به وجود بیاورد. در چنین شرایطی دولت هم هر قدر برای کنترل و ثبات بازار تلاش کند، نمی‌تواند به نتیجه مطلوبی برسد، چرا که عامل نوسانات بازار‌‌ها جنبه روانی و هیجانی دارد. وی با تأکید بر اینکه این اتفاق در رابطه با کالا‌های سرمایه‌ای مثل خودرو، مسکن، طلا بیشتر دیده می‌شود، گفت: زمانی که این بازار‌‌ها با انتظارات تورمی بالای جامعه مواجه می‌شوند از تعادل اصلی و عرضه و تقاضای واقعی و چهار مؤلفه‌ای که گفته شد خارج شده و متکی به پیش‌بینی و هیجانات روانی جامعه می‌شوند.

فعالان اقتصادی به برنامه بانک‌مرکزی برای مدیریت بازار ارز اعتماد دارند

مفتح؛ با اشاره به اینکه در ادوار گذشته، شاهد بدقولی‌هایی از سوی مسئولان تراز اول کشور به‌خصوص مسئولان اقتصادی کشور بودیم که این موارد نوعی نااطمینانی را نسبت به عملکرد دولت و مسئولین ایجاد کرده است، گفت: اقدامات و سیاست‌‌ها زمانی اثرگذار است که مردم بدانند که مسئولان برنامه‌ای دارند که متکی به واقعیت و در حال اجرا است و اطمینان داشته باشند که به نتیجه می‌رسد. وی افزود: خوشبختانه اتفاقی که در ماه‌های اخیر افتاده و آرامشی که در بازار‌‌ها شاهد آن هستیم، حاصل اعتماد فعالان اقتصادی و مردم جامعه نسبت به اهتمام دولت و بانک‌مرکزی نسبت به کنترل، مدیریت و در اختیار گرفتن شاخص‌های اقتصاد کلان کشور است. مردم اعتماد دارند که اقتصاد کشور ر‌ها نیست. در گذشته بانک‌مرکزی و دیگر نهاد‌هایی که مربوط به اقتصاد کلان بودند، در مدیریت نرخ ارز منفعل بودند و فقط عملکرد واکنشی داشتند نه کنش و برنامه‌ای منسجم برای اینکه مسئله را حل کنند. قائم مقام سابق وزارت صمت، با اشاره به اینکه در گذشته بیان می‌شد که بازار ارز کردستان عراق و افغانستان بر بازار ارز کشور اثر می‌گذارد و نرخ ارز در آن بازار‌‌ها تعیین کننده است، تأکید کرد: این مسئله یعنی مسئولان کشور در این زمینه غایب بوده‌اند و بانک‌مرکزی اقدامی برای مدیریت مؤثر بازار ارز نداشته است. اگر الان شاهد ثبات هستید یعنی بانک‌مرکزی اهتمام جدی به این موضوع دارد و در ذهن فعالان اقتصادی این جمله که «یک تفکر مدیریتی بر بازار ارز وجود دارد» نقش بسته است.

برنامه‌ریزی و جهت‌گیری بانک‌مرکزی درست است

مفتح؛ با بیان اینکه سودی که دلال‌‌ها از بازار ارز می‌برند، گاهی اوقات به ارقام هزار میلیاردی می‌رسد که این امر موجب نوسان نرخ ارز می‌شود و نتیجه آن به قیمت فقیر شدن بیشتر مردم و اقشار آسیب‌پذیر است، اظهار کرد: در چند ماه اخیر بازار کاملاً متقاعد شده که دولت برنامه و طرحی برای مدیریت اقتصاد دارد. اینکه تیمی متخصص و کارشناس در حال برنامه‌ریزی و رصد اتفاقات هستند به فعالان بازار سیگنال می‌دهد که بازار ر‌ها نیست و این مسئله تأثیر خود را بر ثبات قیمت خرد‌‌ترین کالا‌های بازار نیز می‌گذارد. وی با بیان اینکه اگر به آخرین گزارش مرکز آمار توجه کنید می‌بینید که تورم کالا‌های مصرفی و اساسی کمتر از بقیه است و در برخی ماه‌ها به صفر نزدیک شده است، افزود: علاوه بر این، کاهش تورم در دهک‌های پایین درآمدی و بخش روستایی بیشتر از بقیه بوده که این مسئله نشان‌دهنده برنامه‌ریزی و جهت‌گیری درست بانک‌مرکزی بوده و این اقدامات باید ادامه پیدا داشته باشد.