شبکه‌های اجتماعی و مشارکت عمومی در محیط‌زیست در سال‌های اخیر، افزایش آلودگی‌ها و تخریب‌های زیست‌محیطی و به دنبال آن به خطر افتادن حیات گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری در سطح جهانی به علاوه پدیده گرم شدن کره زمین، از عواملی بوده‌اند که روند مشارکت‌های عمومی را در خصوص محیط‌زیست افزایش داده‌اند. به گزارش سیناپرس نتایج […]
شبکه‌های اجتماعی و مشارکت عمومی در محیط‌زیست
در سال‌های اخیر، افزایش آلودگی‌ها و تخریب‌های زیست‌محیطی و به دنبال آن به خطر افتادن حیات گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری در سطح جهانی به علاوه پدیده گرم شدن کره زمین، از عواملی بوده‌اند که روند مشارکت‌های عمومی را در خصوص محیط‌زیست افزایش داده‌اند.
به گزارش سیناپرس نتایج پژوهش‌ها نشان از کارکردهای متفاوت شبکه‌های اجتماعی مجازی در این خصوص دارد.
مشارکت عمومی روندی است که در آن افراد علاقه‌مندی غیر از مسؤولان و دست‌اندرکاران مستقیم یک موضوع، به صورت فردی یا در قالب گروه‌های عادی و یا این‌که به عنوان عضوی از سازمان‌های غیردولتی، در تصمیم‌گیری‌ها مشارکت نموده و به کمک مسؤولان مربوطه می‌آیند. مشارکت عمومی که به نوعی مترادف «درگیر شدن افراد ذی‌نفع» است، تجلی این ضرب‌المثل است که «یک دست صدا ندارد». این پدیده توانسته است در برنامه‌های توسعه‌ای، ارزیابی اثرات زیست‌محیطی، کسب و کار، خط‌مشی‌گذاری و سیاست‌های عمومی و همچنین آموزش و پرورش در سطح جهانی نقش مهمی را ایفا نماید.
برای مشارکت عمومی در زمینه محیط‌زیست، در جهان از روش‌های مختلفی استفاده شده است که از میان آن‌ها می‌توان به نشست‌ها و کارگاه‌های آموزشی، همایش‌ها، نظرسنجی، انعکاس در اخبار رسانه‌ها، فیلم‌ها و برنامه‌های مستند و موارد دیگر اشاره کرد. ولی به مرور و با رشد فناوری‌ها و رسانه‌های ارتباط جمعی، استفاده از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به ابزاری قدرتمند و در دسترس برای مشارکت‌های عمومی تبدیل شده است.
یکی از پژوهشگران کشورمان در همین زمینه و با هدف بررسی نقش و تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر مشارکت عمومی زیست‌محیطی در ایران، پژوهش جالبی را به انجام رسانده که نتایج آن در شماره زمستان ۱۳۹۳ نشریه «پژوهش‌های محیط‌زیست» که به صورت دوفصلنامه انتشار می‌یابد، منعکس گردیده است.
در این پژوهش که به شیوه توصیفی و گذشته نگر به انجام رسیده، شبکه اجتماعی فیس‌بوک به دلیل شناخته شدن به عنوان پرکاربر‌ترین شبکه اجتماعی، به صورت موردی مطالعه شده است، هرچند در کنار این سایت، بسیاری از سایت‌ها و وبلاگ‌های محیط‌زیستی ایرانی نیز مورد بررسی قرار گرفته‌اند. برای انجام این مطالعه، محقق دانشکده محیط‌زیست دانشگاه تهران، به مدت ۹ ماه تعداد زیادی از صفحات، گروه‌ها و رویدادهای محیط‌زیستی را در زمینه اطلاع‌رسانی، آموزش و مشارکت عمومی مورد پایش و بررسی قرارداده است.
یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که مشارکت عمومی محیط‌زیستی در ایران روند رو به رشدی در فضای مجازی داشته است، به‌طوری که این مشارکت از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ بیش از ۵۰ درصد افزایش نشان می‌دهد. طبق بیان محقق، مواردی چون توجه بیش‌تر افراد به شبکه‌های اجتماعی، اهمیت یافتن محیط‌زیست در اذهان عمومی، دسترسی بهتر به اینترنت، یادگیری سریع و راحتی استفاده از این‌گونه شبکه‌ها، جذابیت تعامل و بازبودن فضا در کنار اطلاع‌رسانی از وضعیت محیط‌زیست ایران در شبکه‌های اجتماعی، از مهم‌ترین دلایل این رشد بوده است.
بنا بر نتیجه‌گیری پژوهشگر، این گونه مشارکت‌ها در شبکه‌های اجتماعی احتمالاً دلیلی برای مواردی چون نگاه عمیق و عملیاتی‌تر دولت و سازمان محیط‌زیست به وضعیت و احیای دریاچه ارومیه و همچنین شناخته شدن محیطبانان و تقاضا برای بررسی دوباره پرونده‌های قضایی آنان بوده است.
هر چند مطابق با نظر محقق، استفاده از شبکه‌های اجتماعی در خصوص پدیده‌های زیست‌محیطی، گاهی می‌تواند موجب تولید آثاری منفی گردد. این‌گونه آثار منفی غالباً در پی انتشار اطلاعات و اخبار نادرست اتفاق می‌افتند. انتشار انواع الگوهای رفتاری غیرصحیح چه عمداً چه سهواً منجر به تهییج نادرست افکار عمومی شده و تبعات نامطلوبی دارد. از این رو امروزه اکثر دولت‌ها ترجیح می‌دهند مشارکت‌های عمومی، در قالب سازمان‌های غیردولتی متخصص و در چارچوب‌های قانونی و اساس نامه‌ای انجام گردند.
این‌گونه سازمان‌های غیردولتی متخصص، با بدنه و اعضای فعال و آموزش دیده، در بسیاری از مواقع می‌توانند راهکارهای علمی و مناسبی را برای حل چالش‌های زیست‌محیطی ارایه داده و ضمناً به عنوان نهادهایی متخصص، قابل اطمینان و قابل استناد، قاطعانه و برای اطلاع‌رسانی افکارعمومی حضوری فعال در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی داشته باشند.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.