چهارمین سال خشکسالی و ضرورت مدیریت مصرف

انتظار می‌رفت امسال پاییز و زمستان پربارشی را شاهد باشیم و بارش‌هایی فراتر از شرایط نرمال در کشور رخ دهد؛ اما این انتظارات برآورده نشد و علی‌رغم پیش‌بینی الگوی‌های هواشناسی در پاییز بارش قابل‌توجهی نداشتیم. آماری که از ابتدای سال آبی (مهر ۱۴۰۲) تا پنجم دی از متوسط بارش در کشور به ثبت رسیده تنها […]

انتظار می‌رفت امسال پاییز و زمستان پربارشی را شاهد باشیم و بارش‌هایی فراتر از شرایط نرمال در کشور رخ دهد؛ اما این انتظارات برآورده نشد و علی‌رغم پیش‌بینی الگوی‌های هواشناسی در پاییز بارش قابل‌توجهی نداشتیم. آماری که از ابتدای سال آبی (مهر ۱۴۰۲) تا پنجم دی از متوسط بارش در کشور به ثبت رسیده تنها ۴۵ میلی‌متر بوده است. این درحالیست که کشور براساس میزان نرمال بلندمدت ۵۳ ساله باید ۶۶ میلی‌متر باران دریافت می‌کرد. به گزارش مناقصه‌مزایده، به‌طور کلی براساس آمار مدیریت منابع آب ایران، اکنون با ۳۳درصد کاهش بارندگی در اغلب حوضه‌های آبریز روبه‌رو هستیم و نسبت به سال گذشته که باز هم وضعیت بارش‌‌ها مناسب نبود، هشت درصد بارندگی‌‌ها کاهش داشته است. آمار و ارقام نشان می‌دهد که تنها استان‌های سمنان، مازندران، خراسان‌شمالی و گلستان از ۹ تا ۳۰ درصد رشد بارندگی داشته‌اند. نگاهی به وضعیت مخازن نیز که تنها ۴۰ درصد پرشدگی دارند نشان می‌دهد میزان آب ورودی به سد‌های کشور ۴٫۶ میلیارد مترمکعب بوده، اما با وجود این ورودی کم، میزان خروجی سد‌‌ها که به مصارف بخش‌های مختلف از جمله شرب می‌رسد، با ۲۱ درصد رشد همراه بوده است. با توجه به وضعیت فعلی منابع آبی کشور، برنامه‌های مدیریت مصرف، پروژه‌های رفع تنش آبی در شهر‌‌ها و در نظر گرفتن دیگر منابع آب برای تأمین نیاز‌های آبی کشور در بخش‌های مختلف، رویه‌هایی است که می‌تواند برای پشت سر گذاشتن سال آبی ۱۴۰۳ – ۱۴۰۲ پیگیری شود.در این باره، فیروز قاسم‌زاده؛ سخنگوی صنعت آب، گفت: میزان خروجی آب از سد‌ها نسبت به سال گذشته ۲۰ درصد بیشتر شده است و بر این اساس باید مدیریت درست مصرف آب مورد توجه جدی باشد. قاسم‌زاده؛ اظهار داشت: پیش‌بینی‌های پُربارشی در فصل پاییز محقق نشد و کشور برای چهارمین سال متوالی شرایط خشکسالی را تجربه می‌کند. وی گفت: با توجه‌ به دریافت‌ نشدن بارش‌های کافی تاکنون، بخش آب کشور با تنظیم برنامه مدیریت منابع و مصارف حوضه‌های آبریز و اجرای طرح‌های مناسب، درصدد تأمین آب مطمئن برای بخش‌های مختلف مصرف به‌ویژه بخش شرب است. قاسم‌زاده؛ درباره خروجی سدهای کشور، افزود: خروجی آب سدهای کشور از پنج میلیارد و ۴۵۰ میلیون مترمکعب در سال آبی گذشته به حجم شش میلیارد و ۵۲۰ میلیون مترمکعب رسیده است که نشانگر رشد ۲۰ درصدی میزان تأمین مصارف از محل سد‌ها نسبت به پارسال است. سخنگوی صنعت آب، موجودی مخازن سدهای کشور را در روز نهم دی‌ماه با ۴۰ درصد پُرشدگی، معادل ۲۰ میلیارد و ۷۰ میلیون مترمکعب برشمرد و گفت: این میزان در سال گذشته ۱۸ میلیارد و ۵۴۰ میلیون مترمکعب بود که نشانگر هشت درصد رشد نسبت به سال گذشته است. وی خاطرنشان‌ کرد: البته حجم سد‌ها در مقایسه با متوسط پنج سال گذشته دارای کاهش ۱۰ درصدی است. قاسم‌زاده؛ درصد پرشدگی سدهای پایتخت را ۱۵ درصد اعلام‌کرد و گفت: مجموع ۱۳ سد مهم حوضه آبریز دریاچه ارومیه نیز نزدیک‌به ۲۴ درصد پرشدگی دارد که نسبت به سال آبی گذشته ۱۵ درصد کاهش داشته است. هاشم امینی؛ مدیرعامل آب و فاضلاب کشور در این خصوص، گفت: امسال چهارمین سال خشک را سپری می‌کنیم و در بیش از پنج دهه آماری که وجود دارد، یکی از بد‌ترین سال‌‌ها را پشت سر می‌گذاریم. اما برنامه‌ریزی‌هایی در حال انجام است که بتوانیم آب شرب و بهداشت را در شهر‌‌ها و روستا‌‌ها تأمین کنیم. از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون ۵۵ هزار و ۵۰۰ پروژه در بخش آب و فاضلاب کشور اجرا شده است و ۴۹ هزار و ۵۰۰ پروژه دیگر در حال‌حاضر در دست اجرا هستند و در مجموع بیش از ۱۰۵ هزار میلیارد تومان در بخش آب و فاضلاب کشور سرمایه‌گذاری شده است. وی افزود: در بحث تنش آبی از ابتدای هر سال آبی به رصد و پایش شهر‌‌ها شروع می‌کنیم که در حال‌حاضر ۲۷۵ شهر به ویژه کلانشهر تهران دچار تنش آبی هستند که این تنش مدیریت می‌شود. به‌طور کلی ۱۹۸۴ پروژه رفع تنش آبی در کشور در برنامه‌ها اعلام شده که تاکنون و تا نیمه دولت سیزدهم، ۵۰ درصد آن اجرایی شده است. وی در مورد اهداف در بهره‌برداری از دیگر منابع آبی مانند آب دریا، گفت: نگاه وزارت نیرو این است که از ظرفیت آب دریا و آب‌شیرین‌کن‌‌ها استفاده کند. برنامه‌ریزی ما این است که ۳٫۲ میلیون نفر را تحت پوشش این سامانه‌های آبرسانی داشته باشیم که تاکنون ۱٫۴ میلیون نفر آن تکمیل شده است. در ادامه هم، علیرضا قاسمی؛ معاون راهبری و نظارت بر بهره‌برداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، درخصوص وضعیت آبی کشور، می‌گوید: متأسفانه در بحث بارش‌های پاییزی و زمستانی پیش‌بینی‌‌ها محقق نشده و به همین دلیل از هم‌اکنون برای مقابله با خشکسالی و تأمین آب مورد نیاز مردم در تابستان ۱۴۰۳ متمرکز شده و برنامه‌ریزی می‌کنیم. خوشبختانه مردم هوشیار شده‌اند و ذهنیت روشنی درخصوص تغییر اقلیم و کم بارشی دارند و در این زمینه چاره‌ای به‌جز درخواست همکاری از مردم برای مدیریت تقاضای آب نداریم تا بتوانیم تابستان سال آینده را با کمترین چالش سپری کنیم. گفتنی است؛ اخیراً نیز آب و فاضلاب استان تهران به‌عنوان یکی از کلانشهر‌های کشور که شرایط ناترازی منابع و مصارف آب را پشت سر می‌گذارد، طرح برخورد با مشترکان بد مصرف را آغاز کرده است. الگوی مصرف ماهانه مشترکان ۱۴ مترمکعب تعریف شده و مشترکانی که بیش از دو برابر این میزان مصرف کنند در دسته بدمصرف‌‌ها قرار می‌گیرند و در صورت تداوم مصرف بعد از اخطار، با قطع موقت آب مواجه خواهند شد.