در شرایطی که بخش معدن و فولاد ایران طی چند سال گذشته با بحران کمبود برق و گاز روبه‌رو بوده، حالا نگرانی‌ها برای کمبود آب هم برای تولید محصولات زنجیره فولاد شدت گرفته و به نظر می‌رسد تولیدکنندگان صنایع‌معدنی با چالش‌های زیادی در تابستان سال آینده روبه‌رو باشند. به گزارش اقتصادآنلاین، حوزه معدن و صنایع‌معدنی […]
در شرایطی که بخش معدن و فولاد ایران طی چند سال گذشته با بحران کمبود برق و گاز روبه‌رو بوده، حالا نگرانی‌ها برای کمبود آب هم برای تولید محصولات زنجیره فولاد شدت گرفته و به نظر می‌رسد تولیدکنندگان صنایع‌معدنی با چالش‌های زیادی در تابستان سال آینده روبه‌رو باشند. به گزارش اقتصادآنلاین، حوزه معدن و صنایع‌معدنی ایران به‌رغم ظرفیت‌ها و ذخایر غنی، طی سالیان گذشته با محدودیت‌های زیادی روبه‌رو بوده است. عمده محدودیت از ناحیه سیاست‌های سختگیرانه دولت‌ها رخ داده که خود را در قالب انواع مالیات‌ها، عوارض صادراتی، حقوق دولتی و حق انتفاع معادن نشان داده است. این موانع در حالی وجود داشته که سرمایه‌گذاری خارجی هم در دهه ۹۰ عملاً برای بخش معادن کشور بسیار محدود بوده و امروز و در اواخر سال ۱۴۰۲، تنها در برخی موارد تعدادی از شرکت‌های چینی در ایران فعالیت می‌کنند؛ اما به غیر از موانع داخلی ناشی از شرایط مدیریتی و سیاست‌گذاری و موانع خارجی نشئت گرفته از تحریم‌ها، حوزه معادن و فولاد کشور با یک چالش اساسی تکرار شونده نیز روبه‌رو بوده که آن هم چالش انرژی است؛ چالشی که در سال‌های اخیر تشدید شده و در فصل‌های تابستان و زمستان خود را به شکل قطعی یا محدودیت شدید برق و گاز نشان داده است. این محدودیت به‌گونه‌ای بوده که مستقیماً میزان تولید و صادرات شرکت‌های بزرگ معدنی و فولادی که در زنجیره‌های مختلف این بخش فعالیت می‌کنند را تحت تأثیر قرار داده و این در حالی است که فعالان و مدیران این بخش معتقدند که در شرایط فعلی، دیگر حوزه انرژی مانند سابق به‌عنوان یک مزیت نسبی برای صنعت فولاد و زنجیره محصولات آن به حساب نمی‌‌آید. دلیل آن هم به تصمیماتی برمی‌گردد که دولت در زمینه تعیین نرخ گاز صنایع طی سال جاری در دستور کار قرار داد. این تصمیمات البته به‌گونه‌ای غیرشفاف و بدون پیش‌آگاهی به فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان از سوی دولت گرفته و بسیار سریع هم اجرایی شد؛ به نحوی که این تصمیمات خلق الساعه باعث تحمیل هزینه‌های سنگینی به وضعیت تولید و صادرات کشور در حوزه معادن و فولادی شد. از سوی دیگر محدودیت‌های بخش انرژی تا حدی پیش رفته است که برخی از شرکت‌های بزرگ فولادسازی تلاش کردند که نیروگاه‌های اختصاصی برای خود راه‌اندازی کنند و تا حدی برای تأمین برقشان بی‌نیاز شوند. براساس آمار‌ها صنایع فولادی در کشور حدود ۳۰ درصد از تولید خالص ملی را در اختیار دارند. همچنین طبق داده‌های رسمی، ارزش‌افزوده صنعت فولاد سالانه به ۲۰ میلیارد دلار می‌رسد و این صنایع برای ایجاد این میزان ارزش‌افزوده، سالانه حدود ۲۰ میلیارد کیلووات ساعت برق مصرف می‌کنند. این آمار‌ها نشان می‌دهد که داشتن نیروگاه‌های اختصاصی برای فولاد کاران بزرگ همواره به‌عنوان یک ضرورت مطرح بوده است. با همین هدف در مهرماه سال ۱۴۰۰ تفاهم‌نامه ساخت ۱۴ نیروگاه برق حرارتی برای شرکت‌های بزرگ صنعتی و معدنی و فولادی به امضاء رسید. این تفاهم‌نامه در شرایطی امضاء شده بود که قرار بود با سرمایه‌گذاری شرکت‌های بزرگ، ۱۰ هزار مگاوات برق طی چهار سال وارد شبکه سراسری شود و تا سال ۱۴۰۴ این شرکت‌ها ۱۴ واحد نیروگاهی معادل ۱۲۴۶۹ مگاوات برق را وارد شبکه سراسری کنند؛ ضمن آنکه در تیرماه همین امسال هم توافق پنج‌گانه‌ای میان انجمن فولاد با وزارت نیرو برای تأمین برق مورد نیاز صنایع منعقد شد. با این وجود بررسی‌ها نشان می‌دهد که تاکنون شرکت‌های بزرگ مورد نظر از این برنامه عقب هستند و موفق به تأمین نیازهای مورد نظر نشده‌اند. به همین دلیل است که کارخانه زنجیره فولاد به شدت با چالش بهره‌وری طی چند سال گذشته روبه‌رو بوده است؛ اما حالا چالش انرژی برای فولادسازان جنبه تازه‌ای هم پیدا کرده است. طی همین روز‌ها و هفته‌های اخیر صدای بحران کم‌آبی در پایتخت و برخی از شهر‌ها بلند شده است و کارشناسان از هم‌اکنون نسبت به تابستان سال آینده هشدارهای جدی را درخصوص بحران کم‌آبی آب مطرح کرده‌اند. اگرچه آب در خود معادن چندان مورد نیاز نیست اما در واحدهای فولادسازی و در حلقه‌های مختلف از جمله کنسانتره، گندله و آهن‌اسفنجی و به‌طور کلی فرآوری محصولات معدنی «آب» یک ضرورت حذف نشدنی است؛ بنابراین با کمبود آب چالش‌های صنایع‌معدنی در حوزه انرژی به سه‌گانه برق، گاز و آب تبدیل خواهد شد. در نهایت، به نظر می‌رسد که اگر دولت تدابیر لازم را برای تابستان آینده در نظر نگیرد، بخش معدن کشور یکی از سخت‌‌ترین سال‌های خود را طی چند دهه گذشته پیش‌رو داشته باشد؛ چراکه معضل کمبود برق در تابستان سر جای خود خواهد بود و علاوه بر آن کمبود آب هم در زنجیره فولادسازی به یک چالش جدید تبدیل می‌شود که مستقیماً سطح تولید و بعد هم صادرات را کاهش خواهد داد.
دیدگاه بسته شده است.