چه عواملی حادثه هفت‌خوان را رقم زدند؟ قصور مدیریتی باز پنهان ماند برخورد دو قطار در نزدیکی ایستگاه هفت خوان سمنان، عوامل متفاوتی داشت که ارایه گزارشی منصفانه درباره این حادثه، نیازمند بررسی سهم هر کدام از این عوامل در وقوع آن است. به گزارش ایسنا، در صبح پنجمین روز آذرماه، قطار تبریز-مشهد بر اثر […]
چه عواملی حادثه هفت‌خوان را رقم زدند؟
قصور مدیریتی باز پنهان ماند
برخورد دو قطار در نزدیکی ایستگاه هفت خوان سمنان، عوامل متفاوتی داشت که ارایه گزارشی منصفانه درباره این حادثه، نیازمند بررسی سهم هر کدام از این عوامل در وقوع آن است.
به گزارش ایسنا، در صبح پنجمین روز آذرماه، قطار تبریز-مشهد بر اثر یخ‌زدگی و آزاد نشدن ترمز قطار در کیلومتر ۲۹۱ بلاک گرداب- هفت‌خوان متوقف شد، در همان زمان قطار مسافری سمنان-مشهد که به سمت ایستگاه هفت‌خوان در حرکت بود و در پشت این قطار قرار داشت با سیستم اتوماتیک «ای.تی.سی» متوقف شد اما مسؤول کنترل ترافیک «سی.تی.سی» شاهرود مجوز حرکت قطار را صادر کرد و ۴ دقیقه پس از حرکت قطار سمنان-مشهد، حادثه رخ داد و دو قطار به یکدیگر برخورد کردند.
پس از حادثه ۳ واگن انتهایی قطار تبریز -مشهد دچار حریق شد و حجم آتش‌سوزی هم گسترده بود درحالی که پیش از این و در حادثه‌های دیگر برخورد دو قطار از روبرو و یا خارج شدن قطار از ریل چنین حجمی از آتش‌سوزی رخ نداده بود که به نظر می‌رسد عدم رعایت نکات ایمنی در واگن‌‌ها ابعاد حادثه را افزایش داد، موضوعی که سعید‌قصابیان، کارشناس حوزه حمل و نقل ریلی هم در گفت‌وگو با مهر به آن اشاره کرده بود و استفاده از پارچه‌های ارزان‌قیمت به جای پارچه‌های نسوز یا دیرسوز در صندلی‌های قطار را عامل مهمی برای گسترده شدن حریق عنوان کرد.
بی توجهی مسؤولان دولتی به خطاهای «ای.تی.سی»
به استناد گزارش کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی و اظهارات اغلب کارشناسان حوزه حمل و نقل ریلی، علاوه بر خطای انسانی و بی‌توجهی به بحث بازسازی واگن‌‌ها نباید از پیاده‌سازی ناقص سیستم «ای.تی.سی» در وقوع حادثه غافل ماند؛ زیرا طی ۱۸ ماهه گذشته حدود دو هزار خطا در این سیستم مشاهده شده بود(ضمن این‌که دوره آزمایشی استفاده از سیستم سیگنالینگ هم سپری شده بود) اما با این حال و ضمن هشدار چندین باره ایستگاه «سی.تی.سی» شاهرود به مسؤولان راه‌آهن درباره افزایش تعداد خطاهای سیستم، اقدام مثبتی در این زمینه صورت نگرفت.
در این میان و با وجود این‌که از همان روزهای نخست پس از حادثه، انگشت اتهام کارشناسان به سمت عملکرد سیستم «ای.تی.سی» خط تهران-مشهد بود اما شرکت ایرانی سازنده این تجهیزات آن را قبول ندارد؛ براساس گزارش این شرکت، قطارهایی که اساساً فاقد «A.T.C» هستند و در مسیر تهران-مشهد تردد می‌کنند در «سی.تی.سی» به عنوان خرابی ثبت می‌شوند و بر همین اساس، ۹۰ درصد از ۲۰۰۰ خطای سیستم مربوط به «قطارهای فاقد A.T.C» است و آمار واقعی خرابی‌‌‌ها حدود ۲۰۰ مورد است.
در گزارشی که شرکت سازنده سیستم «ATC » منتشر کرده، بحث تخریب و دزدی قطعات و تجهیزات نصب شده این سیستم بر روی ریل هم به عنوان یکی از دلایل افزایش خطاهای سیستم مطرح شده، زیرا با توجه به این‌که این سیستم شامل دو قسمت تجهیزات داخل لکوموتیو و تجهیزات زمین است که بر روی ریل نصب می‌شود، تخریب قطعات در داخل لکوموتیو و تخریب و سرقت تجهیزات زمینی موجب ایجاد خرابی سیستم و افزایش تعداد خطا می‌شود؛ اما با وجود استدلال‌های شرکت سازنده تجهیزات سیستم «ای.تی.سی» سؤال این است که چرا علی‌رغم پرترافیک بودن مسیر ریلی تهران-مشهد و کاهش ضریب امنیت سفرهای ریلی در این مسیر باتوجه به خطاهای مکرر سیستم «ای. تی. سی» به هر دلیل، نه تنها سیستم اصلاح نشد بلکه نیروی انسانی هم برای همگام‌سازی با این سیستم توجیه نشد در حالی که انجام مانورهایی در این زمینه و آگاه‌سازی مسؤولان و متصدیان ایستگاه‌ها و همچنین مرکز کنترل ترافیک درباره خطای سیستم می‌توانست از وقوع چنین حادثه‌ای جلوگیری کند.
عدم یکپارچه‌سازی سیستم سیگنالینگ
عدم یکپارچه‌سازی سیستم «ای.تی.سی» در مسیر ریلی تهران-مشهد هم یکی از عواملی است که پیش‌تر علیرضا‌خسروی، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با مهر به آن اشاره کرد، به گفته وی یکپارچه‌سازی سیستم‌های الکترونیکی بسیار مهم و حیاتی است اما بخش‌های مختلف سیستم «ای.تی.سی» توسط شرکت‌های متفاوت پیاده‌سازی شده است که این موضوع ریسک فعالیت این سیستم اتوماتیک را افزایش داده است.
اظهارات کارشناسان نشان می‌دهد که بحث خطای انسانی هم در هنگام بروز حادثه(صدور مجوز حرکت به قطار سمنان-مشهد) و هم به صورت بی‌توجهی به هشدارهای ایستگاه سی.تی.سی به افزایش خطا‌‌ها و هم در بازسازی نامناسب واگن‌های مسافری، به همراه ضعف مدیریتی در برگزاری مانورهای لازم و آشنایی لوکوموتیوران‌ها، پیاده‌سازی ناقص سیستم «ای.تی.سی» و عدم یکپارچه‌سازی سیستم سیگنالینگ در بروز حادثه مؤثر بوده‌اند و معطوف کردن نگاه افکار عمومی به قصور کارکنان راه‌آهن به‌عنوان تنها مقصران بروز سانحه، در حقیقت پنهان کردن ضعف‌های متعدد مدیریتی در سطوح میانی و ارشد حوزه حمل و نقل ریلی است و طبیعی است تا زمانی که این اندازه قصور و کوتاهی مدیریتی نادیده گرفته می‌شود، دیر یا زود شاهد تکرار این حوادث تلخ خواهیم بود.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.