نورهایی که زمین و آسمان را آلوده می‌کنند

نورهایی که زمین و آسمان را آلوده می‌کنند چراغ‌های نئونی که بر سر در مغازه‌ها، بنگاه‌ها، آسمان‌خراش‌ها، پاساژ‌ها و بازارهای غرق در نور آویزان است؛ همه از جمله دلایل زنده بودن شهر تهران در شب هنگام است. به گزارش سیناپرس اما تحقیقات نشان می‌دهد، نورهای مصنوعی زیاد، برای سلامت خطرناکند. اغلب شهرهای مدرن امروزی از […]

نورهایی که زمین و آسمان را آلوده می‌کنند

چراغ‌های نئونی که بر سر در مغازه‌ها، بنگاه‌ها، آسمان‌خراش‌ها، پاساژ‌ها و بازارهای غرق در نور آویزان است؛ همه از جمله دلایل زنده بودن شهر تهران در شب هنگام است.

به گزارش سیناپرس اما تحقیقات نشان می‌دهد، نورهای مصنوعی زیاد، برای سلامت خطرناکند. اغلب شهرهای مدرن امروزی از نعمت آسمان پرستاره محروم هستند. حالا پرسش اینجاست که آیا شهرهای نورانی که دل‌فریبند به نفع ماهستند یا برعکس؛ ممکن است سلامت ما را در معرض مخاطره قرار دهند؟

سیدحامد میرزاخلیل در خصوص تعریف آلودگی نوری گفت: نورهای مصنوعی که در زمان یا مکان نامناسب از استاندارد خود خارج شده و با کیفیت نامطلوب محیط‌زیست و آسمان شب را آزاردهنده و آلوده می‌سازد، آلودگی نوری می‌گویند. این استفاده غلط از منابع نوری، روی بدن انسان، محیط‌زیست وحیوانات اثرات مخربی دارد .

 وی همچنین افزود: استانداردهای نور نیز از قبل توسط انجمن‌های روشنایی و مهندسان روشنایی هرکشوری تعیین شده است که انگلیس و آمریکا دارای بالا‌ترین استاندارد‌های دنیا هستند.

میرزاخلیل عنوان کرد: میزان نور برای کارهای مختلفی که در طول روز انجام می‌شود، متفاوت است که در جداول خاصی درج شده است .همچنین بخشی از این آلودگی نوری در فضای داخل مانند منزل و محل کار اتفاق می‌افتد و بخشی از آن مربوط به فضای بیرون است که این‌ها اثرات اکولوژیکی دارد و باعث می‌شود میزان انرژی بیش‌تری استفاده شود هدر رفت انرژی خواهیم داشت. بنابراین هر کجا از نور به روش غلط و غیراستاندارد برای روشن‌سازی محیط استفاده کنیم، تولید آلودگی نوری کرده‌ایم. حال می‌تواند این ناآگاهی در فضای داخلی اتفاق بیفتد. امروزه توجه به طراحی روشنایی در کنار مهندسی روشنایی از اهمیت زیادی برخوردار شده و رفته‌رفته لزوم توجه به این مقوله در زندگی شهری، درکنار بقیه المان‌های معماری، ضروری و با اهمیت جلوه می‌کند.

ما به دنبال تاریکی نیستیم تا ستارگان را ببینیم. ما باید به اثرات نور بر محیط‌زیست و انسان توجه کنیم می‌خواهیم امنیت در شهر‌ها ایجاد شود، در حالی که امنیت با نور زیاد ایجاد نمی‌شود بلکه کم‌تر نیز می‌شود.

میرزاخلیل در پاسخ به این‌که این آلودگی نوری چه تأثیری بر رصد نجومی منجمان خواهد داشت، خاطرنشان‌کرد: آلودگی نوری باعث می‌شود، ضمن این‌که مردم از طبیعتی که می‌توانند استفاده کنند، محروم هستند اثرات بدی روی رصد منجمان دارد. وقتی منجمی می‌خواهد رصدی داشته باشد؛ باید ۱۰۰کیلومتر از شهر فاصله بگیرد، درحالی که با این وجود هنوز یک چهارم آسمان تحت تأثیرنور شهر قرار می‌گیرد و آسمان‌تابی به رنگ زرد و قهوه‌ای آسمان را خراب می‌کند و در نتیجه در آن محدوده رصدی نمی‌توان داشت و یا اطلاعات به دست آمده قابل اطمینان نیست. حتی برخی اوقات اجرام آسمانی نیز کم‌نور دیده می‌شوند و باید به قلب کویر رفت درحالی که آنجا هم نور شهر‌ها اجازه دید خوب را نمی‌دهد. البته تقریباً دیگر جایی نداریم که افق شهری درآنجا نباشد.

وی در خصوص راه کاهش و مبارزه با آلودگی نوری در شهر‌ها گفت: باید در طراحی فضای شهری مهندسان روشنایی حضور داشته باشند و طبق کارکرد فضاهای شهری نورپردازی‌ها محاسبه شود تا میزان، نوع و رنگ آن نیز طبق جداول مهندسی روشنایی تعریف شود؛ درنهایت ما باید مراقب باشیم نورمان به آسمان نرود.

یعنی سطح پروژکتورهایی که در شهر وجود دارد و بیلبوردهایی که دارای روشنایی هستند نباید نورشان به آسمان برود

باید از چراغ‌هایی استفاده کنیم که ۹۰درصد نورشان به آسمان نرود .

وی افزود: این قدم اولی است که باید برداشته شود و قدم دوم تعهدمان به ضوابط نورپردازی در فضاهای شهری است که حدیث مفصلی است.

میرزاخلیل در پاسخ به پرسشی مبنی بر این‌که، وظیفه دستگاه‌های متولی در این میان چیست، گفت: فضاهای شهری مخصوص شهرداری‌هاست و معابر مربوط به وزارت نیرو است. تاجایی که شهرداری در بحث نورپردازی قدم نگذاشته بود میزان آلودگی معابر زیاد بود زیرا وزارت نیرو از سرپوش‌های لاک‌پشتی استفاده می‌کردند که ۲۰الی ۳۰درصد نور را به جایی که نمی‌خواهیم می‌برد و ۳۰درصد هدر رفت انرژی داشت و ۵درصد نور را به آسمان می‌تاباند، که این‌ها باید اصلاح می‌شد.

وی خاطرنشان‌کرد: ما به دنبال تاریکی نیستیم تا ستارگان را ببینیم. ما باید به اثرات نور بر محیط‌زیست و انسان توجه کنیم می‌خواهیم امنیت در شهر‌ها ایجاد شود، در حالی که امنیت با نور زیاد ایجاد نمی‌شود بلکه کم‌تر نیز می‌شود. به عنوان مثال در بوستان نهج‌البلاغه در شب چیزی جز لامپ‌‌ها دیده نمی‌شود و فضایی تعریف شده ندارد. ساکنان اطراف این بوستان‌ها رفته‌رفته سطح بیولوژیکی‌شان از تنظیم خارج می‌شود، زیرا ملاتونین در شب ۱۰ برابر بیش‌تر از روز ترشح می‌شود .گفتنی است این هورمون خاص فقط در تاریکی تولید می‌شود؛ در نتیجه حتی اندک نور مصنوعی در تولید این هورمون اختلال ایجاد می‌کند. در نتیجه تغییرات بسیاری در فیزیولوژی بدن ما اتفاق می‌افتد. سطح هوشیاری، خواب و البته میزان ملاتونین از جمله ساده‌‌ترین آن‌ها هستند. به زبان ساده می‌توان این طور گفت که نورهای مصنوعی در شب بدن ما را بیش‌تر گیج کرده و آن را از وضعیت طبیعی به نوعی خارج می‌سازند. همچنین انواع سرطان پوست و انواع جوش‌های پوستی را سبب می‌گردد.

وی در ادامه تأکید کرد: ما نمی‌خواهیم نور را کم کنیم بلکه می‌خواهیم به استانداردهای روشنایی برسیم و ضمن این‌که زیبایی بصری ایجاد می‌کنیم، امنیت را بالا برده و گره تاریکی را از بین می‌بریم.

وی در پاسخ به این‌که کدام قسمت‌های شهر بیش‌ترین آلودگی نوری را دارند، گفت: باید تحقیقات علمی دقیقی انجام شود اما با اختلاف کوچکی می‌توان گفت آلودگی معابر و فضای شهری در رتبه اول آلودگی نوری قرار دارد .

 

مهندس سید حامد میرزاخلیل در پایان گفت: ترویج و آگاه‌سازی از سوی رسانه‌ها و سخت‌گیری شورای شهر برای ایجاد قوانین سخت‌تر در شهرداری‌ها در این خصوص می‌تواند مردم را متوجه و مسؤولین را آگاه سازد.