ضرورت تأمین مالی بلندمدت از مسیر بازارسرمایه

اگر نقدینگی موجود در اقتصاد و تبادلات نقدینگی را به سمت بخش‌های مولد اقتصادی حركت دهیم منجر به رشد اقتصادی خواهد شد. به گزارش ایبنا، محمد شیریجیان؛ معاون اقتصادی بانک مرکزی در گفتگو با برنامه «رهیافت»، اظهار داشت: موضوع ناترازی در بخش‌های مختلف اقتصادی کشور مشکلی ساختاری و مزمن است که بخشی از آن ناشی از تصمیم‌های نادرست و سیاست‌های حمایتی اشتباه است. وی افزود: نظام تأمین مالی کشور بانک محور است و ۹۰ درصد بار تأمین مالی کشور را نظام بانکی به دوش می‌کشد. البته این عدد در سال‌های گذشته مثلا دو سال قبل، کمتر بوده و در سال ۱۴۰۰ سهم نظام بانکی در تأمین مالی کشور ۸۰ درصد بود، ولی در حال حاضر به ۹۰ درصد رسیده است. اگر می‌خواهیم تأمین مالی بلند مدت منجر به توسعه زیرساخت‌‌ها شود و مسیر را برای یک توسعه پایدار فراهم کند باید تأمین مالی از مسیر بازارسرمایه باشد. به هر حال با توجه به شرایط موجود، این نظام بانکی است که در واقع انواع و اقسام تأمین مالی در بازار‌های مختلف را پذیرفته است. معاون اقتصادی بانک مرکزی گفت: طی چند سال اخیر بعد از سال ۱۳۹۷ با بی‌ثباتی و تلاطم در بسیاری از متغیر‌های کلان اقتصادی مواجه هستیم، از جمله در حوزه ارز، تورم، نقدینگی و پایه پولی و متغییر‌های بخش واقعی که این متغیر‌‌ها باید به یک ثبات برسند تا زیرساخت برای سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی فراهم شود. ضمن اینکه نقدینگی؛ متغیری است که در بلند مدت و میان مدت بر تورم اثرگذار است. معمولا در معدود دوره‌هایی بوده که بانک مرکزی رویکرد سیاسی خود را اعلام کرده؛ اما هم اکنون بانک مرکزی رویکرد‌های خود را مشخص و اعلام کرده که در حوزه‌های مختلف چه اهدافی را دنبال می‌کند. شیریجیان؛ گفت: اگر نقدینگی موجود در اقتصاد و تبادلات نقدینگی را به سمت بخش‌های مولد اقتصادی حرکت دهیم منجر به رشد اقتصادی خواهد شد و حتما رشد نقدینگی سازنده خواهد بود. اگر بتوانیم تورم را مدیریت کنیم، وضعیت اقتصادی برای فعالان اقتصادی قابل پیش‌بینی خواهد شد و بنگاه‌های اقتصادی راحت‌تر فعالیت خواهند کرد. بانک مرکزی چارچوب سیاست‌های خود را اعلام و هدف‌گذاری در حوزه‌های مختلف را مشخص کرده است به‌عنوان مثال این بانک در حوزه نقدینگی هدف‌گذاری ۲۵ درصدی را دنبال می‌کند. وی افزود: نقدینگی متغیری اثر‌گذار بر تورم است و با وجود تورم بنگاه‌های اقتصادی شرایط را به سختی پیش‌بینی می‌کنند برای همین بانک مرکزی برای کنترل و مدیریت نقدینگی اقدامات مختلفی انجام داده و توانسته نرخ رشد نقدینگی را به ۲۷ درصد برساند؛ به هر میزان که حجم نقدینگی موجود در اقتصاد به سمت فضای مولد برود رشد اقتصادی رقم خواهد خورد. شیریجیان؛ تأکید کرد: رشد نقدینگی باید کنترل و متناسب با واقعیت‌های اقتصادی باشد، همچنین باید نقدینگی به سمت بخش‌های مولد برود؛ چون حرکت نقدینگی به سمت بازار‌های غیر مولد مانند طلا و سکه باعث تورم می‌شود. وی افزود: در اقتصاد با رکود و تورم مواجه هستیم در این شرایط کارشناسان بر این باورند که اگر تورم را مدیریت کنیم اقتصاد پیش‌بینی پذیرمی‌شود و به رشد نیز دست خواهیم یافت. معاون اقتصادی بانک مرکزی اظهار داشت: امسال مهار تورم و رشد تولید با یکدیگر محقق می‌شوند کنترل نقدینگی با ابزار‌های مختلفی صورت گرفته که یکی از آن‌‌ها کنترل مقداری ترازنامه بانک‌ها است، به‌طوری که یکی از راه‌های خلق نقدینگی از درون شبکه بانکی صورت می‌گیرد و باید بدانیم ما با نظام بانکی سالمی مواجه نیستیم که بتوانیم ازطریق ابزار‌های متعارف پولی هدف گذاری نقدینگی را محقق کنیم؛ بنابراین از کنترل مقداری ترازنامه بانک‌ها استفاده می‌کنیم. وی افزود: بانک مرکزی مجموعه‌ای از روش‌‌ها را در دستور کار قرار داد به‌طوری که بانک‌هایی که سالم‌تر هستند از سقف بالاتری برای پرداخت تسهیلات برخوردارند تا به تأمین مالی کمک شود اکثر کشور‌های دنیا برای تأمین مالی از ابزار‌های تعهدی استفاده می‌کنند به‌عنوان مثال اگر نظام بانکی یک واحد تأمین مالی را تعهد کند و تأمین مالی در زنجیره توسعه پیدا کند انحراف تأمین مالی از طریق شبکه بانکی کاهش پیدا می‌کند. شیریجیان؛ با بیان اینکه در روش تأمین مالی زنجیره‌ای منابع شبکه بانکی به‌طور کامل درگیر نمی‌شود، گفت: در روش تأمین مالی زنجیره‌ای زمانی که فعالان اقتصادی باید منتظر باشند تا تأمین مالی صورت بگیرد به حداقل می‌رسد، یکی از روش‌هایی که برای تأمین مالی بنگاه‌ها مورد توجه قرار دادیم تا منجر به خلق نقدینگی نشود و بتواند کل زنجیره را به صورت حداکثری تأمین کند تأمین مالی زنجیره‌ای است که نمونه از آن اوراق گام است. وی افزود: هدایت نقدینگی از روش تأمین مالی زنجیره‌ای رخ می‌دهد، همچنین کارکرد این روش برای تسهیلات سرمایه در گردش است یکی از مشکلات در هدایت اعتبار فقدان استراتژی توسعه است یعنی تأمین مالی را به چه اولویت‌هایی اختصاص دهیم. معاون اقتصادی بانک مرکزی بیان کرد: فقدان استراتژی یکی از مشکلات جدی توسعه کشور و هدایت اعتبار است، ولی دستگاه‌ها این موضوع را در دستور کار قرار دادند البته در حیطه تخصیص ارز نیز با این مشکل مواجه بودیم که اساسا یک نظام بودجه بندی ارزی و نظام اولویت‌بندی برای تخصیص منابع به اولویت‌‌ها وجود داشت؛ اما در سال ۱۴۰۲ همکاری خوبی با دستگاه‌ها انجام داده‌ایم تا اولویت‌‌ها مشخص شود.