پایان هفته پژوهش؛ از انعقاد ۷۷ میلیارد تومان قرارداد پژوهشی تا پهپاد وزیر!

پایان هفته پژوهش؛ از انعقاد ۷۷ میلیارد تومان قرارداد پژوهشی تا پهپاد وزیر!

نمایشگاه هفته پژوهش و فناوری امسال نیز با نقاط ضعف و قوت خود پایان یافت تا شاید آغازی دوباره باشد برای تلاش بیش‌تر محققان بر کیفی‌سازی طرح‌ها و اعتماد صنعت به دستاوردهای آنها.

به گزارش مهر؛ امسال، همانند هر ساله در آخرین روزهای سرد پاییزی و اواخر آذرماه، نمایشگاه ملی هفته پژوهش برای هفدهمین دوره با حضور محققان و پژوهشگران کشور برگزار شد.

هفته ملی پژوهش امسال از مدرسه دکتر شریعتی با جمعی از معاونان وزارت علوم و وزارت آموزش و پرورش آغاز شد. در دومین روز از هفته پژوهش، مراسم تجلیل از برگزیدگان هجدهمین جشنواره جوان خوارزمی، با حضور وزیر علوم و در محل هتل المپیک تهران برگزار شد. در این مراسم از ۱۶ برگزیده در سطح دانشگاهی و ۳۳ برگزیده در سطح دانش آموزی تقدیر به عمل آمد.

در سومین روز از هفته ملی پژوهش، هفدهمین جشنواره تجلیل از پژوهشگران و فناوران برگزیده و دومین جشنواره شناسایی و توانمندسازی ایده‌های برگزیده با عنوان جدید « جشنواره ملی شتاب» با حضور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد که ٢١ برگزیده نهایی شامل ١٦ پژوهشگر و ٥ فناور و ۱۰ ایده برتر تجلیل شدند.

افتتاح هفدهمین نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی با حضور وزیر علوم

چهارمین روز از هفته پژوهش هفدهمین نمایشگاه دستاوردهای برتر پژوهش، فناوری و فن بازار با حضور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران افتتاح شد.

در این دوره از نمایشگاه، دستاوردهای پژوهش و فناوری پارک‌های علم و فناوری، دانشگاه‌های دولتی، علمی کاربردی، آزاد اسلامی از سراسر کشور، پژوهشگاه‌ها و پژوهشکده‌ها، مراکز تحقیقاتی، مراکز رشد، واحدهای فناور مستقر در دانشگاه‌ها و مخترعان به نمایش گذاشته شد.

دستاوردهای پژوهشی و فناوری ارایه شده در این نمایشگاه در سازه‌ای به مساحت ۱۱ هزار متر مربع و ۵۰۸ غرفه عرضه شدند که از این میان دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی ۳۹ غرفه، دانشگاه آزاد ۳۵ غرفه، پارک‌های علمی و فناوری و مراکز رشد ۳۶ غرفه، شرکت‌های بخش خصوصی و متولیان منفرد ۸۲ غرفه و پژوهشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی ۳۰۶ غرفه را به خود اختصاص دادند. همچنین در این نمایشگاه ۳ هزار و ۵۳۶ فناوری از سوی دو هزار و ۶۸۳ فناور حضور داشتند.

ربات کاملاً ایرانی ویژه ناشنوایان

یکی از دستاوردهای ارایه‌شده در نمایشگاه امسال، ربات آموزش‌دهنده زبان اشاره به کودکان ناشنوا بود. سیدامیر کاشانیان، مجری طرح این ربات در خصوص ویژگی‌های آن به خبرنگار مهر گفت: ربات رسا در دانشکده مکانیک دانشگاه شریف طراحی شده؛ این ربات برای اولین بار است که در حوزه ناشنوایان ساخته شده است.

وی با بیان این‌که همه انگشتان دست این ربات قابلیت حرکت کردن دارند، گفت: این ربات با ۲۶ درجه آزادی در دست، ۳ درجه آزادی در گردن و ۳ درجه آزادی در کمر و پا می‌تواند برای آموزش کودکان ناشنوا به‌کار گرفته شود.

کاشانیان با تأکید بر این‌که این ربات می‌تواند در مدارس و خانه مورد استفاده قرار بگیرد، عنوان‌کرد: کودکان با استفاده از این ربات می‌توانند در مدت زمان کوتاهی زبان اشاره را فرا گیرند.

وی با بیان این‌که نمونه خارجی آن در دانشگاه زوریخ در حال ساخت است، گفت: این ربات با حداقل هزینه نسبت به نمونه خارجی خود ساخته شده است؛ این ربات با ۳۰ میلیون تومان ساخته شده و پیش‌بینی می‌شود که با ۱۰ میلیون تومان به تولید انبوه برسد.

حضور فعال کارگزاران تجاری در نمایشگاه امسال

در یکی از سوله‌های نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی، علاوه بر محققان، کارگزاران تجاری برای تجاری‌سازی دستاوردهای پژوهشگران حضور داشتند. تاکنون حضور کارگزاران به صورت جدی در نمایشگاه‌های این چنینی به چشم نمی‌خورد؛ اما امسال شاید این موضوع یک مزیت نمایشگاه به حساب می‌آمد.

مؤسسات دارایی فکری، کارگزاران تجاری‌سازی محصولات دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، صندوق‌های مربوط به حمایت از پژوهشگران همچون صندوق نوآوری و شکوفایی، صندوق حمایت از پژوهشگران و …. در این دوره از نمایشگاه حضور فعال داشتند.

تصویر‌برداری از بازدید وزیر علوم با دستاورد ایرانی

یکی از نکات جالب توجه نمایشگاه امسال این بود که بازدیدهای وزیر علوم توسط یک پهپاد ایرانی ساخته دست محققان دانشگاه جامع علمی کاربردی تصویربرداری می‌شد.

سریال تکراری رونمایی‌ها

نمایشگاه هفته پژوهش امسال با همه تبلیغاتی که از سوی ستاد ملی هفته پژوهش داشت به پایان رسید و همچنان شاهد برخی نقاط ضعف تکراری در آن بودیم. به عنوان مثال کماکان طرح‌های تکراری وجود داشت و یا حتی رونمایی شد.

دبیر هفدهمین نمایشگاه هفته ملی پژوهش، فناوری و فن بازار در خصوص این نقد به نمایشگاه امسال با بیان این‌که در سال گذشته تنها موضوع TRL یا سطح آمادگی فناوری برای طرح‌ها مد نظر قرار گرفته شده بود، گفت: امسال سطح آمادگی صنعتی طرح‌ها و سطح آمادگی برنامه‌ریزی آن‌ها نیز مد نظر قرار گرفته شده است.

مجید متقی‌طلب افزود: البته این‌که یک محصول به مرحله تولید صنعتی یا نیمه صنعتی رسیده باشد نیز می‌تواند در نمایشگاه حضور یابد؛ یعنی یک محقق طرح خود را با توجه به شاخص‌ها و استانداردهای موجود می‌سنجد، ارتقا می‌دهد و در معرض دید قرار می‌دهد.

شاید بتوان چنین برداشت کرد که توسعه طرح یا محصول می‌تواند دلیلی برای حضور محققان در نمایشگاه باشد؛ یا این‌که بهتر است این‌طور گفت که محققان هر ساله امید دارند برای تجاری‌سازی و توسعه طرح‌شان آوای حمایتی از سوی مسؤولان شنیده شود برای همین مجدداً با همان طرح شرکت می‌کنند.

رونمایی از ۴۰ یا ۵۲ فناوری!

یکی از تناقض‌های نمایشگاه امسال، افزوده شدن یکباره ۱۲ فناوری به ۴۰ فناوری منتخب برای رونمایی بود. در واقع ۵۲ فناوری و دستاورد توسط وزیر علوم رونمایی شد در حالی‌که قبلاً اعلام شده بود ۴۰ فناوری رونمایی می‌شود.

نمایشگاه از قاب نگاه محققان

نکته دیگر نارضایتی و گلایه برخی مجریان طرح‌ها و پژوهشگران بود. آن‌ها معتقد بودند که اصولاً نمایشگاه‌های مناسبتی، مخاطب خاص برای حمایت ندارند و همواره موضوع تجاری‌سازی و تولید در حاشیه می‌مانند.

به باور آن‌ها این نمایشگاه‌ها و رونمایی‌ها مأمن خوبی برای گرفتن عکس‌های یادگاری است؛ به همین دلیل عنوان می‌کردند پیگیر چنین نمایشگاه‌های مناسبتی نیستند و رغبتی برای حضور در آن ندارند.

این محققان اظهار می‌کردند در نمایشگاه‌های تخصصی بهتر می‌توانند طرح‌هایشان را در مسیر تجاری‌سازی قرار دهند؛ در واقع این نمایشگاه‌های تخصصی هستند که شاید خروجی داشته باشند.

کلام آخر…

مهم‌ترین دغدغه پژوهشگران همواره همان باور استعدادهایشان توسط مسؤولان و از سوی دیگر، مهم‌ترین خروجی برای شرکت‌های نوپا و دانش‌بنیان مقوله فروش است؛ آن‌ها باید همواره در این راستا مورد حمایت قرار بگیرند تا به نتیجه دل‌خواه خود که همان تبدیل ایده به ثروت است، برسند. برپایی نمایشگاه‌هایی همچون هفته پژوهش اگرچه بار مثبتی به همراه دارد و می‌تواند در راستای ترویج فرهنگ پژوهش در میان مردم اثرگذار باشد اما برای تجاری‌سازی طرح‌ها کافی نیست و باید هر چه بیش‌تر از حالت نمایشی و کمی خارج شود.

 

آن طور که عنوان می‌شود هر سال بر میزان انعقاد قراردادهای پژوهشی با صنعت در این ایام افزوده می‌شود و در نمایشگاه هفته پژوهش امسال نیز میان دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری با شرکت‌های خصوصی و دولتی قراردادهایی منعقد شد که ارزش این قرارداد‌ها ۷۷ میلیارد تومان بود. اما هنوز با اعتماد‌سازی با صنعت و تقویت کیفیت طرح‌های پژوهشی آن‌طور که باید فاصله داریم.