رونق همیشگی با کمک صنعتی‌سازی مسکن

  گروه راه و شهرسازی- بخش ساخت و ساز به عنوان بخشی که ایجاد ۲۵۰ شغل می‌کند در کشور همچنان در رکودی سنگین غوطه‌ور است و علی‌رغم افزایش نرخ رشد اقتصادی در بهار و تابستان گذشته، در کنار بخش معدن از نرخ رشد مناسبی برخوردار نیست. دولت در تلاش است این بخش به رونق برساند […]

 

گروه راه و شهرسازی- بخش ساخت و ساز به عنوان بخشی که ایجاد ۲۵۰ شغل می‌کند در کشور همچنان در رکودی سنگین غوطه‌ور است و علی‌رغم افزایش نرخ رشد اقتصادی در بهار و تابستان گذشته، در کنار بخش معدن از نرخ رشد مناسبی برخوردار نیست. دولت در تلاش است این بخش به رونق برساند تا به‌طور میدانی شاهد بهبود اوضاع اقتصادی لایه‌های میانی و پایین دستی اقتصادی و صنعتی کشور باشیم لیکن تاکنون تلاش‌های دولت به سرانجام نرسیده است لذا لازم است با گرایش واقعی به ساخت و ساز صنعتی و به کمک افزایش راندمان و بهره‌وری اقتصادی شاهد تحولات اساسی و رشد پایدار در بخش مسکن باشیم.

صنعتی‌سازی مسکن راهکار حل معضل مسکن

رییس هیأت مدیره کانون سراسری انبوه سازان کشور گفت: با توجه به انباشت تقاضای مسکن و نیاز به تولید سالانه ۱٫۵ میلیون واحد مسکونی در سال، همچنان که بار‌ها از زبان کارشناسان عنوان شده صنعتی‌سازی مسکن تنها راهکار حل این معضل خواهد بود.

رهبر همچنین گفت: به منظور توسعه حجم ساخت‌وسازهای مسکن مهر لازم است که تمامی دستگاه‌های ذی‌ربط در این زمینه شامل وزارت بازرگانی، وزارت صنایع و معادن، وزارت مسکن و وزارت اقتصاد و دارایی باهم تعامل مطلوبی داشته باشند.

به اعتقاد وی، ارایه تسهیلات تشویقی به امر صنعتی‌سازی باید از دایره مسکن مهر فراتر رود و به سایر ساخت‌وسازهای بخش خصوصی نیز تسری پیدا کند تا شرایطی فراهم شود که همه تولیدکنندگان مسکن به سمت صنعتی‌سازی گرایش پیدا کنند.

به اذعان رییس هیأت مدیره کانون سراسری انبوه‌سازان کشور، همچنین حمایت‌های دولت به منظور ترویج صنعتی‌سازی باید در امر استاندارد‌سازی مصالح ساختمانی و تربیت نیروی انسانی از طریق سازمان‌های مربوطه نیز تقویت شود؛ چرا که این دو مؤلفه اگر چه در ظاهر به عنوان فرع مسأله صنعتی‌سازی به نظر می‌رسند، اما در واقع عناصر تأثیرگذاری در تولید صنعتی کیفی مسکن به شمار می‌روند.

هرگاه به صنعتی‌سازی ساختمان و مسکن به عنوان یک ضرورت ملی نگریسته شود، میدان جهت رشد فناوری‌های نوین در این عرصه فراهم خواهد شد.

در صورت حرکت به سمت صنعتی‌سازی ساختمان نه تنها توانایی پاسخگویی به تقاضای فعلی جامعه وجود خواهد داشت، بلکه در سرعت ساخت، کیفیت و قیمت تمام شده ساختمان نیز تأثیرات مثبت به‌جا خواهد گذاشت.

صنعتی‌سازی ساختمان از جمله عوامل مهم در افزایش تولید و برقرارکننده تعادل میان عرضه و تقاضا در بازار می‌باشد.

افزایش جمعیت و تقاضای روز افزون مسکن در کشور به‌ویژه در نسل جوان، لزوم برقراری تعادل بین عرضه و تقاضای مسکن در کشور، کیفیت پایین شیوه‌های سنتی‌سازی ساختمان، کاهش منابع انرژی و نیاز به صرفه‌جویی مصرف و اتلاف انرژی در ساختمان در راستای کاهش الگوی مصرف در کشور، بالا بودن قیمت تمام شده مسکن و عدم امکان خرید توسط اقشار ضعیف و متوسط، افزایش سرعت احداث ساختمان، افزایش بهره‌وری و جایگزین کردن نیروی کار تحصیل کرده، استفاده بهینه از منابع و مصالح کشور و زلزله‌خیزی کشور و استحکام خانه‌های صنعتی همگی از دلایل مهم توجه به صنعت‌سازی در کشور است.

از صنعت انبوه‌سازی حمایت نمی‌شود

رییس انجمن صنفی انبوه‌سازان مسکن خوزستان با بیان این‌که هیچ حمایتی از حوزه انبوه‌سازی در استان نشده است، گفت: اگر به دنبال رونق در صنعت ساختمان هستیم، چاره‌ای جز حمایت فعالین ساختمانی نداریم.

فرشیدپورحاجت اظهار کرد: در ۱۰ سال اخیر نتوانسته‌ایم مشکلات حوزه ساختمان را برطرف کنیم و در این سال‌ها که این صنعت نیاز به حمایت داشته است، هیچ حمایتی از کارآفرینان حوزه تولید انجام نگرفته است.

وی افزود: این عدم حمایت تبعاتی از جمله حجم عظیمی از بیکاری را به وجود آورده است که اگر از صنعت ساختمان حمایت می‌شد، این حوزه می‌توانست نقش مهمی در ایجاد اشتغال در استان داشته باشد اما متأسفانه از این ظرفیت به خوبی استفاده نشده است.

زیرساخت لازم برای اجرای قانون پیش فروش مسکن در کشور وجود ندارد

 پورحاجت تصریح کرد: باید عزم جدی در رفع موانع تولید و بهبود فضای کار برای انبوه‌سازان در استان به وجود آید تا آنها بتوانند بدون دغدغه به فعالیت خود در استان ادامه دهند. در این زمینه قول‌هایی داده شده اما هیچ‌کدام از این قول‌‌ها عملیاتی نشده است.

وی در خصوص قانون پیش فروش مسکن عنوان کرد: برای اجرای قانون پیش فروش مسکن در کشور زیرساختی وجود ندارد و جامعه انبوه‌ساز نیز نسبت به این مسأله گله دارد، اما هیچ عزمی برای حل این مشکلات در کشور وجود ندارد.

پورحاجت عنوان کرد: کشورهای توسعه‌یافته دنیا در زمان رکود، در زمینه مالیات‌ها از بنگاه‌های تولیدی حمایت می‌کنند اما در کشور ما در این سال‌ها سنگین‌‌ترین مالیات‌ها را برای فعالین حوزه ساختمان وضع کردند که مشکلات فراوانی را برای آنها به وجود آورد.

اخذ مالیات‌های سنگین و وضع قوانین مالیاتی خلق‌الساعه

وی ادامه داد: در این زمینه، وضع قوانین مالیاتی خلق‌الساعه یکی دیگر از مشکلاتی است که برای تولیدکنندگان مسکن به وجود می‌آید و عملاً اجرای قوانین در این حوزه به شکل متفاوتی نسبت به سایر کشورهای توسعه‌یافته است.

پورحاجت اظهار کرد: ما به عنوان بخش خصوصی مالیات‌های خودمان را به‌طور کامل پرداخت می‌کنیم اما در این زمینه به دنبال عدالت مالیاتی هستیم، اما باید دید که آیا این عدالت مالیاتی در این حوزه اتفاق افتاده است؟

وی اظهار کرد: اخذ مالیات‌های سنگین بر پیکره نیمه‌جان صنعت ساختمان، بن‌بستی برای این حوزه است و باید قوانین مالیاتی در این زمینه اصلاح شود.

ابزارهای مالی برای تأمین مسکن مردم مشخص نیست

پورحاجت عنوان کرد: در حوزه بیمه‌های تأمین اجتماعی، تمام هزینه‌های جامعه زحمتکش کارگر پرداخت می‌شود اما این اجازه به‌کارفرما داده نمی‌شود تا لیست اسامی کارگرانی که بیمه برای آنها رد می‌شود را مشاهده کند و اساساً این نوع بیمه ایراد دارد که باید به این مشکل نیز توجه شود.

 وی با بیان این‌که سیستم بانکی باید نگاهش را به تولید کارآفرینی عوض کند، گفت: در حوزه مسکن، بانک تخصصی بانک مسکن است که باید عملکرد توسعه‌ای داشته باشد و در این زمینه، باید نگاه به سیستم‌ها و روش‌های قدیمی عوض شود و به دنبال طرحی نو در حوزه بانکداری باشیم.

پورحاجت عنوان کرد: ابزارهای مالی برای تأمین مسکن مردم مشخص نیست و باید در این زمینه تمهیداتی برای خانه‌دار شدن مردم در نظر گرفته شود. باید به فکر آن باشیم که شرایط خانه‌دار شدن جوانان را تسهیل کنیم و در این زمینه مجلس و دولت تمهیدات لازم را در نظر بگیرند.

ستادهای بازآفرینی بافت‌های فرسوده باید فعال شوند

وی گفت: مجلس و دولت حتما باید در برنامه ششم توسعه تمهیداتی برای تأمین نیاز مسکن جوانان در نظر بگیرند تا آنها بتوانند به راحتی صاحب مسکن شوند.

پورحاجت با بیان این‌که باید به فکر توانمندسازی شهری در برنامه ششم توسعه باشیم، اظهار کرد: در کشور حدود ۲۰ میلیون نفر بدمسکن هستند و در خانه‌هایی ناامن یا فرسوده زندگی می‌کنند که باید برنامه‌ریزی جامعی برای بازآفرینی بافت‌های فرسوده در حاشیه‌های شهر‌ها و سکونتگاه‌های امن انجام بگیرد.

وی ادامه داد: ستادهای بازآفرینی بافت‌های فرسوده در استان باید فعال شوند زیرا خوزستان ۱۱ درصد از بافت فرسوده کشور را به خود اختصاص داده است و باید برنامه‌ای جامع برای احیای بافت‌های فرسوده در استان مورد توجه قرار بگیرد.

پایین آوردن نرخ بهره بازار مسکن را تکان نداد

علی‌اکبرنیکواقبال، دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران درباره‌ وضعیت اقتصاد و ارتباط آن با شرایط رکودیِ ساخت‌وساز، گفت: از آنجایی که واردات خانه، زمین و مسکن غیرممکن است در گذشته این بخش رونق بسیار بیش‌تری از سایر بخش‌ها به دست آورد به‌طوری که هر شخصی که در بخش مسکن سرمایه‌گذاری می‌کرد به‌طور متوسط سالی ۳۰ درصد سود به دست می‌آورد، در صورتی که هیچ یک از بخش‌های اقتصاد حتی سوداگری هم چنین سودی را هم نداشت.

این دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: در نتیجه این موضوع منابع بسیار عظیمی در ساختمان‌سازی آمد، اما در حال حاضر هرچه دولت می‌خواهد کمک کند که باز صنعت مسکن و ساخت‌وساز جان بگیرد تا از این طریق دیگر بخش‌های وابسته به ساخت‌وساز راه بیفتد، به نتیجه نمی‌رسد و نمی‌شود که از طریق شکوفایی مسکن رونق اقتصادی را به تمام بخش‌ها ببریم.

وی تأکید کرد: دل بستن دولت به این‌که اگر صنعت ساخت‌وساز را راه‌اندازی کنند ۳۰۰ صنعت ساخت‌وساز شکل می‌گیرد و رشد اقتصادی خواهیم داشت خیال بیهوده‌ای است، چرا که با تلاش‌های انجام شده و حتی پایین آوردن نرخ بهره بازار مسکن تکانی نخورده است.

درصد بسیار پایینی از ساختمان‌ها صنعتی‌سازی می‌شود

رییس سازمان نظام کاردانی استان تهران با بیان این‌که طرح‌های محیط زیست در بنا‌ها عملیاتی نمی‌شود، گفت: قانون و مقررات وجود دارد اما درصد بسیار پایینی از ساختمان‌ها صنعتی‌سازی است. نمی‌گویم مثل همه دنیا باشد، اما باید حداقل‌هایی را رعایت کرد.

مهدی‌مؤذن به سازمان‌های مرتبط با حوزه ساختمان از جمله سازمان نظام مهندسی، نظام کاردانی و انجمن‌های انبوه‌سازی سراسر کشور اشاره کرد و تصریح کرد: معتقدم این سازمان‌ها به راه‌های خودشان هدایت نشده‌اند. در سازمان نظام مهندسی می‌بینیم با این همه نیروهای متخصص و ورزیده از توان واقعی مهندسان استفاده نمی‌شود. این تقصیر مهندسان نیست. هدایت آنها مرتباً دست دولت بوده و اگر امروز ضوابط رعایت نمی‌شود باید ببینیم در گذشته چه رفتارهایی با این سازمان انجام شده است.

 

وی با اشاره به انبوه‌سازان نیز خاطرنشان کرد: در بخش انجمن انبوه‌سازان می‌بینیم ۲۱ سال پیش قوانین مربوطه تصویب شده و هنوز آیین‌نامه اجرایی نشده است. هنوز انجمن‌ها آن‌گونه که باید به رسمیت شناخته نشده و جایگاه واقعی آنها دیده نشده است. بعد داعیه این را داریم که می‌خواهیم یک میلیون واحد مسکونی در سال بسازیم. با تک‌دانه ساختن نمی‌توانیم به این هدف برسیم. اگر تک‌تک بسازیم نمی‌توان ضمانت کرد کلیه مسایل فنی و ایمنی در آن رعایت شود. زمان آن است که انبوه‌سازی و صنعتی‌سازی صورت گیرد تا امکان کنترل و نظارت عالیه و تحقق اهداف عالی در حوزه ساخت و ساز محقق شود.