خاصیت میکروب‌زدایی نانو ذرات مس

خاصیت آنتی‌باکتریال نانوذرات به دلیل اندازه بسیار کوچک و در نتیجه نسبت بالای سطح به حجم آنهاست؛ نسبت سطح به حجم بالا این امکان را برای نانو ذرات فراهم می‌کند تا مستقیماً با غشای میکروبی در تماس باشند. از دوران باستان استفاده از مس و نقره به عنوان فلزات ضد انگل مرسوم بوده است؛ چنانچه […]

خاصیت آنتی‌باکتریال نانوذرات به دلیل اندازه بسیار کوچک و در نتیجه نسبت بالای سطح به حجم آنهاست؛ نسبت سطح به حجم بالا این امکان را برای نانو ذرات فراهم می‌کند تا مستقیماً با غشای میکروبی در تماس باشند.

از دوران باستان استفاده از مس و نقره به عنوان فلزات ضد انگل مرسوم بوده است؛ چنانچه اغلب لوازم و تجهیزات مورد استفاده پزشکان از جنس برنج _آلیاژی متشکل از مس و روی_ بوده؛ در سال‌های اخیر نیز مواد آلی حاوی یون‌های فلزاتی مثل مس، آهن، روی، نقره و تیتانیوم به عنوان مواد دارای خاصیت آنتی‌باکتری بسیار مورد توجه بوده‌اند. در میان انواع فلزات موجود با خاصیت ضد باکتری، نانو ذرات نقره، مس و تیتانیوم از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. نانو مواد اکسید فلزی دارای ویژگی‌های منحصر به فرد فیزیکی و شیمیایی هستند که برخواسته از اندازه کوانتومی و سطح مؤثر وسیع آنها است و آنها را از حالت توده‌شان (Bulk) متمایز می‌کند. خاصیت آنتی‌باکتریال نانوذرات به دلیل اندازه بسیار کوچک و در نتیجه نسبت بالای سطح به حجم آنهاست؛ نسبت سطح به حجم بالا این امکان را برای نانو ذرات فراهم می‌کند تا مستقیماً با غشای میکروبی در تماس باشند و طی فرایند آزادسازی یون فلزی، غشای میکروبی را تخریب کنند. در ادامه به برخی تحقیقات صورت گرفته توسط محققان ایرانی جهت بهره‌برداری از خاصیت آنتی‌باکتریال نانوذرات مس اشاره می‌شود:

سل – ژل مورد بررسی قرار گرفته است. طی این تحقیق، نانوذرات مس با اندازه دانه ۳۷ نانوم‌تر با درصدهای مختلفی از آهن به عنوان ناخالصی (۰٫۱۵، ۰٫۱، ۰٫۰۵، ۰٫۰) توسط روش شیمیایی سل- ژل در دمای ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد تهیه شده و تأثیر افزودن ناخالصی بر خواص آنتی‌باکتریال نمونه‌ها بررسی شده است. نتایج این آزمایش حاکی از آن است که خواص آنتی باکتریال نمونه‌های اکسید مس با افزودن ناخالصی آهن تا میزان ۱۵درصد در برابر باکتری Escherichia) E. Coli) افزایش قابل ملاحظه‌ای خواهد داشت.

همچنین در راستای بهره‌برداری از این ویژگی نانوذرات مس، اخیراً محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر با استفاده از این نانوذرات موفق به تولید پارچه‌های آنتی‌باکتریال شده‌اند که قابل استفاده در حوزه منسوجات پزشکی و خانگی است. به علت آن‌که قیمت نانو ذرات مس در مقابل نانو ذرات نقره (که خاصیت آنتی‌باکتری بسیار بالایی دارند) کم‌تر است، این محققان بر آن شدند تا نانوذرات مس را جایگزین نانوذرات نقره در بافت منسوجات ضدباکتری کنند. خواص ضد قارچ، ضد باکتری و ضد میکروب نانوذرات مس آن را جهت استفاده در الیاف و منسوجات پزشکی از قبیل گاز استریل، لباس‌های مورد استفاده در بخش‌های در معرض آلودگی، نخ بخیه و… بسیار کاربردی کرده است. پارچه تولیدی توسط این دسته از محققان به دلیل آبگریزی (عدم خیس‌شوندگی سطح)، خواص مکانیکی بیش‌تر و نهایتاً خاصیت ضد باکتری نسبت به پارچه‌های پنبه‌ای رجحان داشته و علاوه بر آن از ثبات بالایی حین شست‌وشو برخوردارند چنانچه حتی بعد از ۳۰ مرتبه شست‌وشو در شرایط استاندارد خاصیت ضد باکتریشان دستخوش تغییر زیادی نمی‌شود.

همچنین طی اعلام ستاد توسعه فناوری نانو نخ‌های از جنس پلی‌استر با خاصیت آنتی‌باکتریال بدست آمده از نانوذرات نقره و مس در بافت فرش ماشینی به‌کار رفته و باعث شده‌اند تا فرش نهایی خاصیت ضد باکتری داشته و در مراکز پر رفت و آمد دچار بوگرفتگی نشود.

 

منبع سایت عصر مس