چگونه می‌توان از مهاجرت یک نخبه جلوگیری کرد؟

گروه اجتماعی– بی‌شک پشتوانه قوی هر جامعه‌ای، مغز متفکری است که آن را به جلو هدایت می‌کند. روزانه میلیون‌ها نفر در جهان متولد می‌شوند که جملگی دارای خصیصه‌ای به نام مغز هستند. خصیصه‌ای که باعث نوع انتخاب زندگی هر فرد می‌شود. اما تعداد بسیار کمی از این افراد هستند که به لطف و خواست خدا […]

گروه اجتماعی– بی‌شک پشتوانه قوی هر جامعه‌ای، مغز متفکری است که آن را به جلو هدایت می‌کند. روزانه میلیون‌ها نفر در جهان متولد می‌شوند که جملگی دارای خصیصه‌ای به نام مغز هستند. خصیصه‌ای که باعث نوع انتخاب زندگی هر فرد می‌شود. اما تعداد بسیار کمی از این افراد هستند که به لطف و خواست خدا و کمی تلاش از یک فرد عادی به فرد نخبه تبدیل می‌شوند. افرادی که اگر بر مسند امور قرار گیرند، هر جامعه‌ای را به جامعه‌ای پیشران در تمام حوزه‌ها تبدیل می‌کنند. در واقع مغز انسان مانند یک رایانه قدرتمند است که ما را هدایت می‌کند؛ اینکه ما در مقام یک انسان چگونه فکر می‌کنیم و واکنش نشان می‌دهیم را کنترل می‌کند. از قدیم همگان شنیده‌ایم که ضریب هوشی ایرانیان بسیار بالاست و ایرانیان اکثر هوشمند هستند. کافی است به دانشمندان قرون گذشته ایرانی نگاهی بیندازیم تا به ایرانی بودن خود افتخار کنیم. اما در دهه‌های گذشته به دلیل شرایط دشوار زندگی به‌خصوص شرایط اقتصادی، بسیاری از این نخبه‌های ایران جلای وطن را به ماندن ترجیح داده‌اند که به آن اصطلاحاً فرار مغز‌ها گفته می‌شود. گفتنی است؛ اصطلاح فرار مغز‌ها مربوط به دوره پس از جنگ جهانی دوم است؛ زمانی‌ که شکاف تازه‌ای میان کشورهای پیشرفته و در حال‌ گذار پدید آمد و بهره‌برداری از امکانات و منابع در کشورهای توسعه‌یافته مطرح گردید. حال سؤال اینجاست که نخبه‌های ایرانی به چه دلیل مهاجرت می‌کنند و چرا ما نمی‌توانیم با ایجاد امکانات باعث ماندن این نخبه‌ها در وطن شویم؟

علل فرار مغزها

نوسانات شدید اقتصادی و اجتماعی از یکسو و نابرابری‌های موجود در این عرصه‌ها، یکی از دلایل اصلی مهاجرت نخبگان کشور ماست. متأسفانه امکانات مالی مناسب از جمله حقوق و مزایای مطلوب برای این افراد در نظر گرفته نمی‌شود. همچنین متأسفانه سیستم آموزشی و دانشگاهی ما نیز کارآمدی لازم را ندارد و زمانی که دانشگاه‌ها نتوانند نیروهای شایسته علمی و فنی خود را حفظ کرده و با ایجاد انگیزه‌هایی در محیط درونی یا بیرونی دانشگاه موجبات پیشرفت آن‌ها را فراهم کنند و یا اینکه نیروهای شایسته، آموزش‌های دانشگاهی را فاقد اثربخشی لازم برای توسعه مهارت‌‌ها و دانش‌های خود بدانند، در جستوجوی فضای مناسب‌تری برای شکوفا کردن استعدادهای خود برمی‌آیند.

جلوی مهاجرت نخبگان را می‌گیریم!

در اظهارنظری جالب، اما یک مقام دولتی از تفاهم با پلیس برای جلوگیری از مهاجرت نخبگان خبر می‌دهد. سیدسلمان سیدافقهی؛ قائم‌مقام بنیاد ملی‌نخبگان، در گفتگویی با مهر، اعلام کرده که قرار شده پلیس گذرنامه و مهاجرت، یک نمایندگی و دفتر در بنیاد ملی نخبگان داشته باشد تا اطلاعات مربوط به ورود و خروج نخبگان و افراد مدنظر ما را به صورت آنلاین و کمتر از یک‌ساعت در اختیار ما قرار بدهند. وی با بیان اینکه تفاهم با پلیس برای برخورد با دفاتر مهاجرتی و جلوگیری از مهاجرت سازمان‌یافته نخبگان انجام شده، گفته است: برخی مجموعه بیزنس یا کسب‌وکاری در حوزه مهاجرت راه انداخته‌اند و به‌طور مثال اگر مهاجرت به یک کشور برای یک فرد ١٠ هزار دلار هزینه دارد این مجموعه‌ها با هزار یا دو هزار دلار این کار را انجام می‌دهند که یقیناً این دفاتر از یک سیستمی تأمین مالی می‌شوند.