ذخایر سطحی معدنی روبه اتمام است

محمد قره‌داغلی – رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی، با اشاره به اینکه سرعت اکتشاف ذخایر پنهان کم و ذخایر سطحی معدنی روبه اتمام است، گفت: در برنامه هفتم مقرر شده حدود یک‌ونیم میلیون کیلومتر خطی، برنامه ژئوفیزیک هوابرد داشته باشیم. به گزارش مناقصه‌مزایده، علیرضا شهیدی؛ در چهل‌ودومین همایش علوم زمین، افزود: سطح کشور به‌طور […]

محمد قره‌داغلی – رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی، با اشاره به اینکه سرعت اکتشاف ذخایر پنهان کم و ذخایر سطحی معدنی روبه اتمام است، گفت: در برنامه هفتم مقرر شده حدود یک‌ونیم میلیون کیلومتر خطی، برنامه ژئوفیزیک هوابرد داشته باشیم. به گزارش مناقصه‌مزایده، علیرضا شهیدی؛ در چهل‌ودومین همایش علوم زمین، افزود: سطح کشور به‌طور کامل اکتشاف نشده است و ما در حال انجام ژئوفیزیک هوابرد هستیم تا بتوانیم اکتشاف ذخایر پنهان را داشته باشیم. وی با بیان اینکه این میزان نیز کافی نیست، گفت: ما باید تا سه سال آینده ژئوفیزیک هوابرد کل کشور را انجام دهیم و ذخایر پنهان را تعیین‌تکلیف کنیم، اما اگر به همین منوال پیش برویم همیشه عقب‌تر از اکتشافات جدید خواهیم بود. شهیدی؛ یکی از چالش‌های زمین‌شناسی را چالش ذخایر معدنی بیان کرد و گفت: سازمان زمین‌شناسی از سالیان گذشته به این چالش اشاره کرده است. وی افزود: اگر وضعیت اکتشاف ما رشد خوبی نداشته باشد و از طرفی اگر کارخانه‌ها و صنایع ما بخواهند با ظرفیت کامل فعالیت بکنند، مواد معدنی که در سالیان گذشته اکتشاف شده، این ذخایر نمی‌تواند جوابگوی نیاز صنایع‌معدنی باشد. معاون وزیر صنعت،‌معدن‌وتجارت، گفت: باید با یک حرکت پرشتاب به اکتشاف ذخایر جدید بپردازیم و اگر این اتفاق نیفتد مثلاً در زمینه سنگ‌آهن، بین ۱۰ تا ۱۵ سال دیگر، شاید سنگ‌آهنی نداشته باشیم که در اختیار صنایع‌معدنی قرار دهیم. گفتنی است؛ برداشت‌های ژئوفیزیک هوابرد که توسط هواپیما یا هلیکوپتر انجام می‌شود، شامل اندازه‌گیری تغییرات چندین پارامتر فیزیکی زمین است.

اتمام ذخایر سنگ‌آهن تا ۱۴ سال آینده

در ادامه، رضا جدیدی؛ مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات سازمان زمین‌شناسی، با بیان اینکه با اتمام ذخایر سطحی چالش اصلی بخش معدن، تأمین موادمعدنی مورد نیاز صنایع است، گفت: ۲۴ درصد استعلامات معدنی با مخالفت منابع طبیعی، محیط‌زیست و انرژی اتمی مواجه می‌شود. جدیدی؛ افزود: این به آن معناست که در ۲۴ درصد از مساحت کشور امکان ورود و فعالیت معدنی وجود ندارد. وی گفت: حجم گواهی کشور سه‌دهم درصد مساحت کشور است و در حال رسیدن به این نقطه هستیم که اصلاً درصدی از مساحت کشور قابل اکتشاف نیست. جدیدی؛ افزود: تا سال ۱۴۰۰ بیش از ۱۱۲ میلیون تن سنگ‌آهن استخراج و مصرف شده و با همین روند ۱۴ سال تا پایان این ماده معدنی باقی مانده است. وی گفت: ایران با داشتن یک‌درصد جمعیت جهان دارای هفت درصد ذخایر معدنی جهان است که بر همین اساس منابع عظیم زیرزمینی، موقعیت استثنایی جغرافیایی میان شرق و غرب و شمال و جنوب، بازار بزرگ ملی، بازار بزرگ منطقه‌ای با داشتن ۱۵ همسایه و ۶۰۰ میلیون جمعیت، سواحل دریایی طولانی، حاصلخیزی زمین با محصولات متنوع کشاورزی و باغی، اقتصاد بزرگ و متنوع بخش‌هایی از ظرفیت‌های کشور است که دست نخورده باقی مانده است. مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی، فناوری اطلاعات و بودجه سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور به فرصت‌های حکمرانی ذخایر معدنی کشور اشاره کرد و افزود: تنوع منابع طبیعی و معدنی در کشور، فرصت ارتقای سهم معدن در تولید ناخالص ملی، بهره‌گیری از معادن در تولید ثروت ملی و‌گذار از اقتصاد نفتی مهم‌‌ترین این فرصت‌‌هاست در حالی که سهم منابع معدنی در سال گذشته پنج‌دهم درصد از تولید ناخالص ملی بوده است. به گفته وی؛ محیط‌های مستعد کانه‌زایی در جهان ۴۸ و در ایران ۳۵ محیط، تیپ‌های معدنی شناخته شده در جهان ۱۱۴ و در ایران ۸۹ تیپ و تنوع مواد معدنی در جهان ۱۱۲ و در ایران ۸۰ ماده معدنی است. جدیدی؛ درباره چالش‌های حکمرانی کشور، گفت: کشور با تأمین موادمعدنی مورد نیاز به‌عنوان چالش اصلی به همراه چالش نیروی انسانی متخصص، چالش منابع مالی و حجم سرمایه‌گذاری اکتشافی و چالش ساختاری و نقش‌های قانونی مواجه است. مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی، فناوری اطلاعات و بودجه سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، با اشاره به آمار ذخایر معدنی براساس داده‌های مرکز آمار کشور، گفت: براساس آمار موجود بالغ بر ۳۸۷۹ میلیون تن ذخیره سنگ‌آهن کشور، ۱۶۰ میلیون تن ذخیره کانسنگ طلا، ۲۱۴ میلیون تن ذخیره سرب و روی به همراه ذخیره معدن مهدی‌آباد، ۷۲۸۹ میلیون تن ذخیره کانسنگ مسو ۲۲ میلیون تن ذخیره بوکسیت ذخایر کل کشور است. همچنین منصور قربانی؛ دبیر علمی چهل‌ودومین همایش علوم زمین، گفت: اتمام ذخایر سطحی (آهن، سرب و روی، مس و منگنز) تهدیدی جدی برای پیشرفت کشور است. منصور قربانی؛ گفت: ایران چهارمین منابع نفت جهان و دومین ذخیره گاز دنیا را دارد. وی با بیان اینکه کشور ما از نظر ذخایر معدنی جزء ۱۰ کشور نخست دنیاست و بیش از ۷۰ نوع ماده معدنی در کشور استخراج و تولید می‌شود، اظهار داشت: متأسفانه کشور ما در بخش معدن هنوز هم از نظر تولید و فراوانی در جایگاه واقعی خود نیست. قربانی؛ افزود: ایران دارای پدیده‌های منحصربه‌فرد زمین‌شناسی است که می‌تواند جایگاه زمین گردشگری قابل‌توجهی داشته باشد و ایران توان ۳۰ ژئوپارک را داراست که تاکنون فقط سه ژئوپارک به ثبت یونسکو رسیده است. دبیر چهل‌ودومین گردهمایی علوم زمین، با اشاره به نقش علوم زمین، انرژی، منابع معدنی و صنایع وابسته در تولید ناخالص داخلی کشور، خاطرنشان کرد: اگر خوب دقت کنیم علوم زمین با بیش از ۴۰ درصد G.D.P کشور ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم دارد. وی با طرح سؤالی مبنی بر اینکه منابع آب برای کشاورزی که ۹۰ درصد آب کشور را مصرف می‌کند، چه درصدی از G.D.P است؟ گفت: ساخت سدها، آب زیرزمینی و کنترل آن‌ها و انتقال بین حوضه‌ای با مطالعات زمین‌شناسی مرتبط است و ازسویی دیگر در چهار دهه گذشته کشور از ذخایر معدنی سطحی بهره گرفته و به دنبال اکتشافات ذخایر ژرف نبوده است. عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی، تصریح کرد: درباره ذخایر نفتی هم در صد سال گذشته از میدان‌های کم ژرفا که راحت‌تر و ارزان‌تر قابل دسترس بوده بهره گرفته و همچنین میزان تولید گاز کشور با میزان ذخایر آن بسیار فاصله دارد. وی افزود: از سویی دیگر ایران به دلیل توجه نکردن به مسائل علمی و توسعه پایدار و شاید به فکر توسعه، اما بدون درنظرگرفتن تأثیر عوامل محیطی برهم و یا به عبارت دیگر بی‌توجهی به نکات و مسائل دقیق علم و تأثیر علوم برهم و نقش آن‌ها در مخاطرات طبیعی و مسائل زیست‌محیطی فراگیر مورد بی‌توجهی قرار گرفته است. قربانی؛ گفت: پیشرفت و توسعه بدون برنامه منظم علمی فراگیر ممکن است کشور را با سرنوشت غیرقابل باوری مواجه کند و باید دقت کنیم که عوامل طبیعی به تدریج ظاهر می‌شوند و گاهی آن‌ها در طول عمر ما دیده نمی‌شوند و چالش‌های آن به نسل آینده می‌رسد.