راه ابریشم ریلی طرح مارشال چینی

  نزدیک به دو هفته قبل یک قطار باری شهر «یی‌وو» یکی از مراکز تجاری چین در شرق این کشور را ترک کرد و پس از ۱۴روز با گذر از مناطقی ازآسیای مرکزی وارد تهران، پایتخت ایران شد تا علاوه بر گشوده شدن فصل تازه‌ای در مناسبات تجاری ایران و چین، احیای «جاده ابریشم» کلید […]

 

نزدیک به دو هفته قبل یک قطار باری شهر «یی‌وو» یکی از مراکز تجاری چین در شرق این کشور را ترک کرد و پس از ۱۴روز با گذر از مناطقی ازآسیای مرکزی وارد تهران، پایتخت ایران شد تا علاوه بر گشوده شدن فصل تازه‌ای در مناسبات تجاری ایران و چین، احیای «جاده ابریشم» کلید زده شود.

به گزارش ایرنا، شاید برای بسیاری این حرکت یک اقدامی عادی بود، اما ورود این قطار ۳۲ واگنی به ایران نشانه‌ای از جدیت چین وایران برای پیشبرد چنین برنامه‌ای است که گفته می‌شود بیش از ۶۰ کشور از خاورمیانه گرفته تا دیگر نقاط آسیا، آفریقا و اروپا را به یکدیگر مرتبط می‌سازد.

در این مسیر البته جمهوری اسلامی ایران گذرگاهی ویژه و کلیدی برای عبور و مرور محسوب می‌شود و به باور بسیاری از کارشناسان اقتصادی چین، راه‌های ایران برای اجرای چنین برنامه‌ای بسیار حیاتی است.

چین با اجرای این طرح به خوبی از شرایط ویژه ایران آگاه بود و نیک می‌دانست که نمی‌تواند چنین مقصد مهمی را در این برنامه که از سال ۲۰۱۳ میلادی مطرح شده بود، نادیده بگیرد.

به خصوص آن که شخص «شی‌جین‌پینگ» رییس‌جمهوری خلق چین پیش از هراقدامی اعلام کرده بود ایران کریدور مهمی در جاده ابریشم است که از طریق آن باید بسیاری از کالا‌ها به کشورهای مختلف منطقه منتقل شود و این «ارز آوری» خوبی هم برای تهران خواهد داشت.

نخستین قطار باری کانتینری ازچین، پس از طی ۱۰هزار و ۳۹۹ کیلومتر در ۱۴ روز و پس از عبور از گذرگاهی در منطقه مسلمان نشین «سین کیانگ» در شمال غرب چین و همچنین قزاقستان و ترکمنستان، ۲۶ بهمن ماه سال جاری به تهران رسید.

قطاری که وارد ایران شد نشان داد که می‌توان حمل و نقل‌هایی را که پیشتر از دریا صورت می‌گرفت با خطوط ریلی جایگزین کرد و این فاصله زمانی انتقال کالا را نیز نزدیک به ۳۰ روز کاهش داد.

درحقیقت آن‌چه رخ داد این را معنا می‌کند که یک شبکه بزرگ از آسیا و اروپا گرفته تا آفریقا و خاورمیانه مملو از راه‌های عبوری، ریلی و جاده‌ای در حال شکل‌گیری است تا جاده ابریشم دوباره ساخته شود.

آنچه مسلم است این‌که طرح «یک کمربند – یک جاده»یا همان راه ابریشم زمینی و دریایی، نوین‌‌ترین حرکت اقتصادی درسطح جهان به حساب می‌آید که توجه بسیاری از کشور‌ها حتی غربی‌ها را نیز به خود جلب کرده است و هر کشوری می‌کوشد تا به هر طریقی به آن مرتبط شود و از آن سود ببرد.

شاید باور کردنی نباشد که چینی‌ها برای تحقق چنین ایده‌ای، بیش از یک صندوق ۴۰ میلیارد دلاری در نظر گرفته‌اند.

براین اساس، گزارش‌های موجود حاکی است چین خود را برای این‌که نزدیک به یک‌هزار میلیارد دلار برای ساخت راه‌های ابریشم جدید هزینه کند، آماده کرده است.

بسیاری از کارشناسان و رسانه‌های چین معتقدند که راه ابریشم برای چین بسیار حیاتی است و در اجلاس‌ کنفرانس مشورت سیاسی و کنگره ملی خلق چین که هم اکنون در پایتخت این کشور در جریان است، این برنامه به‌طور کامل و دقیق مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

آمریکایی‌ها پس از جنگ جهانی دوم برای اجرای «طرح مارشال» که مشابهت‌هایی با اقدام چینی‌ها دارد، ۱۳۰ میلیارد دلار هزینه کردند اما مهم این است که طرح چین بسیار گسترده است و نزدیک به ۶۰ کشور با ۴ میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر از جمعیت دنیا را در بر می‌گیرد.

با این حساب «یک کمربند – یک جاده» برنامه‌ای است که نزدیک به نیمی از جمعیت جهان را شامل می‌شود و حدود ۴۰ درصد از رشد تولید ناخالص داخلی دنیا را در بر خواهد گرفت.

شاید بی‌ربط نباشد که اذعان شود طرح احیای جاده‌های ابریشم دریایی و زمینی که از سال ۲۰۱۳ میلادی از سوی رییس‌جمهور چین مطرح شد مهم‌ترین حرکت اقتصادی در جهان است که شرکای تجاری دنیا را به یکدیگر مرتبط می‌سازد و باعث شکل‌گیری الگوهای نوین در عرصه تجارت می‌گردد.

این راه از زمین و دریا اروپا و آسیا را در برمی‌گیرد و بنادر اقیانوس آرام جنوبی را شامل می‌شود، بسیاری از گذرگاه‌های آبی و زمینی دنیا را به یکدیگر متصل می‌کند و کریدورهای مختلف ریلی و جاده‌ای را در خود جای می‌دهد.

طرح نیروگاه هیدروالکتریک چین در پاکستان و یا سرمایه‌گذاری برای اجرای طرح گاز طبیعی مایع در روسیه و همچنین ایجاد صندوق ۴۰میلیارد دلاری راه ابریشم و تأسیس بانک سرمایه‌گذاری توسعه آسیا (AIIB) با سرمایه ۱۰۰ میلیارد دلار همگی برنامه‌هایی پیوند خورده با طرح یک «کمربند – یک جاده» است.

همین بانک توسعه آسیایی چین بود که ۶ ماه قبل اعلام کرد قصد دارد نزدیک به یک هزار میلیارد دلار در بیش از ۹۰۰ طرح مرتبط با جاده ابریشم در۶۰ کشور سرمایه‌گذاری کند. بانکی که نزدیک به ۳۰ درصد از سهامش در اختیار مؤسس آن است.

بخشی از این طرح‌ها در آسیای مرکزی ساخته می‌شود و یکی از مهم‌ترین بخش‌های آن نیز ایجاد بالغ بر ۳ هزار و ۲۰۰ کیلومتر خط ریلی برای قطارهای تندرو میان چین و ایران است تا این‌که پکن بتواند آزادانه و امن‌تر به منبع بزرگ انرژی دنیا یعنی نفت ایران دسترسی داشته باشد.

اجرای برنامه‌های زیربنایی به ارزش ۴۶ میلیارد دلار در پاکستان و ۲۰ میلیارد دلار در قزاقستان با حمایت چین از جمله بخش‌های مرتبط با جاده ابریشم است.

شاید به همین دلیل است که ویکرام شارامانی، محقق دانشگاه «یاله» می‌گوید: نباید تردیدی داشت که جاده ابریشم پرمعنا‌‌ترین حرکت اقتصادی امروز دنیاست و همان طور که طرح «مارشال»، قرن بیستم را ساخت این راه ابریشم نوین است که قرن بیست و یکم را شکل داده و به محل بهتری برای زندگی انسان تبدیل خواهد کرد.