امکان ماندن نیست؟!

تهدیدی به نام مهاجرت‌های اقلیمی

علی غلام‌فراهانی– از قدیم گفتن هیچ جا خونه آدم نمی‌شه اما برخی افراد بنا به اجبار یا ضرورت مجبور به مهاجرت می‌شوند. هنگامی که کلمه مهاجرت به گوشتان می‌خورد حسی توأم با شادی و ناراحتی دارد و دلیل این می‌باشد که دوری از فامیل، عزیزان، آشنایان برای هر کسی با حس ناراحتی همراه می‌شود ولی […]

علی غلام‌فراهانی– از قدیم گفتن هیچ جا خونه آدم نمی‌شه اما برخی افراد بنا به اجبار یا ضرورت مجبور به مهاجرت می‌شوند. هنگامی که کلمه مهاجرت به گوشتان می‌خورد حسی توأم با شادی و ناراحتی دارد و دلیل این می‌باشد که دوری از فامیل، عزیزان، آشنایان برای هر کسی با حس ناراحتی همراه می‌شود ولی افزایش سطح علمی و زندگی که از مهاجرت حاصل می‌گردد دارای جنبه‌های مختلفی است؛ از کسی که می‌خواهد از شهرش به شهری دیگر مهاجرت کند یا کسی که جلای وطن کرده و مملکت خود را ترک می‌کند. در این فرصت نگاهی داریم به مهاجرت‌های اقلیمی در کشور. مهاجرت و مسافرت رابطه مستقیم با هم دارند و در بیشتر موارد به جای مهاجرت که کلمه‌ای غمگین‌کننده است از کلمه مسافرت استفاده می‌شود. همچنین تغییرات اقلیمی و کوچ افراد به اقلیم‌های بهتر را باید در چارچوب توسعه پایدار نگاه کنیم. اگر ما به توسعه متوازن و پایدار وفادار باشیم با توجه به اینکه ایران از اقلیم‌های سرزمینی متفاوتی برخوردار است و اقلیم گرم، خشک، معتدل و… داریم، باید در قالب طرح آمایش سرزمینی عمل کنیم. اگر حاکمیت، استراتژی مناسبی در راهبرد توسعه داشته باشد، همه این مسائل اقلیمی قابل حل است. تغییرات اقلیمی معمولاً به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در کوچ درون کشوری در نظر گرفته می‌شود. افزایش خشکسالی یا حتی سیلاب‌های متعدد و سرمای بیش از حد می‌تواند به‌عنوان دلایل رایج مهاجرت در نظر گرفته شود. اما افزایش مهاجرت‌های اقلیم‌محور در تضاد با طرح‌های آمایش سرزمینی و البته افزایش‌دهنده فشار اقتصادی روی دوش برخی مناطق کشور است.

مهاجرت ۸۰۰ هزار نفر در ایران!

ماه گذشته بود که داریوش گل‌علیزاده؛ رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست، در حاشیه هفتمین کنفرانس بین‌المللی تغییر اقلیم در پنل تخصصی تغییر اقلیم و آلودگی هوا در کتابخانه ملی ایران، گفت: در دو سال اخیر ۸۰۰ هزار نفر از استان‌های مرکزی و جنوبی کشور به دلیل تغییرات اقلیمی به استان‌های شمالی مهاجرت کردند!

تغییر شدید اقلیم در ایران

از مهم‌ترین نتایج و پیامد‌های گرم شدن زمین و تغییر اقلیم در منطقه ما (ایران و کشورهای خاورمیانه و شرق مدیترانه) خشکسالی، از بین رفتن دریاچه‌های داخلی (مانند دریاچه ارومیه و مهارلو) و کمبود آب (در بسیاری از مناطق تنش آبی) است. ارزیابی نقشه‌های منتشر شده از سوی ناسا برای منطقه خاورمیانه نشان می‌دهد که طی سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۰ منطقه‌ای بین عراق، سوریه و ترکیه مهم‌ترین کانون خشکسالی در این منطقه بوده است. ارزیابی میانگین بارش در سال ۱۳۴۲ تا ۱۳۸۲ نشان می‌دهد که میانگین بارش در ایران در طی این مدت حدود نیم میلیمتر در سال کاهش یافته است. براساس گزارش سازمان هواشناسی کشور و براساس سنجش میزان بارش سالانه بین سال‌های ۱۳۳۰ تا ۱۳۹۰، فقط در سه استان گیلان، چهارمحال‌وبختیاری و مازندران بارندگی سالیانه بالاتر از ۷۵۰ میلیمتر در سال بوده است. در عوض در هشت استان یزد، سمنان، قم، اصفهان، خراسان‌جنوبی، هرمزگان، کرمان و سیستان و بلوچستان بارش سالیانه کمتر از ۲۰۰ میلیمتر در سال بوده است. در ایران هزاران نفر از استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان و خوزستان مجبور به مهاجرت شده‌اند. مرکز پژوهش‌های مجلس نیز در این مورد نوشت که با شرایط اقلیمی جدید، مهاجرت از مناطق آسیب‌پذیر اقلیمی کشور به سمت مناطق با اقلیم مناسب افزایش یافته و جمعیت در برخی مناطق مرزی نسبتاً کاهش می‌یابد. این شرایط می‌تواند به تهدیدی برای امنیت کشور در مناطق مرزی تبدیل شود.