حل ترافیک فقط بدون نگاه سیاسی ممکن است

کارشناس ارشد ایمنی و حمل و نقل حل ترافیک فقط بدون نگاه سیاسی ممکن است یک کارشناس ارشد ایمنی و حمل و نقل ضمن ریشه‌یابی منشأ ترافیک شهر تهران پیشنهادهایی را بر حل این معضل ارایه کرد. داوود براتی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این‌که در سالیان اخیر با افزایش مستمر آلودگی هوا در […]

کارشناس ارشد ایمنی و حمل و نقل

حل ترافیک فقط بدون نگاه سیاسی ممکن است

یک کارشناس ارشد ایمنی و حمل و نقل ضمن ریشه‌یابی منشأ ترافیک شهر تهران پیشنهادهایی را بر حل این معضل ارایه کرد.

داوود براتی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این‌که در سالیان اخیر با افزایش مستمر آلودگی هوا در فصل سرما و رشد روز افزون ترافیک در شبکه راه‌های کلان‌شهر تهران مواجه هستیم، گفت: متأسفانه شرایط به گونه ایست که نه تنها اقدامات مؤثری برای کاهش یا کنترل این دو پدیده صورت نمی‌گیرد بلکه شیوه‌ها و رویه‌های رایج حلقه‌های مرتبط نیز بدون در نظر گرفتن استاندارد‌ها و ضوابط و مقررات طراحی معابر شهری و مدیریت ترافیک، همچنان موجب تشدید خسارات و عوارض این دو پدیده به ویژه در فصل سرما شده است.

این کارشناس ارشد ایمنی و ترافیک درباره فاکتورهایی که باید در طراحی معابر شهری و مدیریت ترافیک مورد توجه قرار گیرد، گفت: شبکه راه‌های شهری باید برای دسترسی‌های کوتاه، پیاده‌رو‌ها و دسترسی بلند سواره‌رو‌ها و براساس اصول مهندسی ترافیک و با لحاظ عرض و ظرفیت راه، سرعت مجاز خودرو‌ها و… طراحی شوند و با استفاده از سیستم‌های هوشمند و سایر ابزارهای مدیریت ترافیک نیز حرکت روان و ایمن انواع وسایل نقلیه و پیاده‌رو‌ها را تحت کنترل مستمر قرارداد.

براتی با تأکید بر این‌که در شبکه راه‌های شهری باید فضاهایی معین برای حرکت پیاده در پیوند با سفرهای سواره پیش‌بینی شود، گفت: همچنین جانمایی درست و احداث ایستگاه‌های تاکسی و محل توقف سایر وسایل نقلیه عمومی برای سوار و پیاده کردن ایمن مسافران به نحوی که موجب ایجاد ترافیک و اختلال در حرکت روان وسایل نقلیه نشود باید مورد توجه قرار گیرد.

وی با بیان این‌که در تجارب جهانی مقابله با ترافیک در کلان‌شهر‌ها با افزایش سهم حمل و نقل عمومی، کاهش طول سفرها، جانمایی اصولی فضاهای خدماتی–فرهنگی-آموزشی-تجاری و اداری، ترویج استفاده از دوچرخه و پیش‌بینی مسیر مخصوص عبور دوچرخه سواران برنامه‌ریزی شده است. درباره چرایی ترافیک تهران اظهار کرد: برای تشریح این موضوع باید ابتدا پرسیده شود که آیا در شبکه راه‌ها و معابر شهری تهران تعادل و حرکت روان وجود دارد؟ آیا طراحی و مدیریت راه‌های شهری به گونه‌ای است که نقش مؤثر و لازم را در کاهش خطرات سیل و زلزله ایفا می‌کند و چرا با یک بارش نسبتاً سنگین برف و باران شبکه راه‌های شهری قفل و با ترافیک سنگین مواجه می‌شود؟

این کارشناش ارشد ایمنی و ترافیک افزود: سؤالات دیگر این است که آیا شبکه راه‌های شهری در زمینه ایمن بودن راه و کاهش تصادفات و سوانح حمل و نقل شهری؛ کارایی لازم را دارد؟ آیا شبکه راه‌های شهری در جهت رسیدن به مناسب‌‌ترین سیستم حمل و نقل به گونه‌ای که حداکثر استفاده از منابع موجود به عمل آید کارایی و اثربخشی لازم را دارد؟ آیا جنبه‌های زیست‌محیطی در حمل و نقل شهری به ویژه از منظر آلودگی هوا و مخاطرات عبور تاسیسات زیربنایی شهری از زیر معابر شهری مراعات شده است؟

براتی اضافه کرد: شهروندان تهرانی در سال‌های اخیر با رشد و افزایش مستمر شاخصه‌های معیوب بودن و ناکارآمدی سیستم مدیریت کنترل ترافیک در شبکه راه‌های شهری و راه‌های شریانی و خیابانهای محلی مواجه هستند که گره‌های ترافیکی به ویژه در راه‌های شریانی، تقاطع‌های اصلی و تونل‌ها وجود دارد و در اغلب موارد به دلیل این‌که حجم ترافیک راه از ظرفیت آن بیش‌تر است راه بندان‌های طولانی ایجاد می‌شود و در زمان تعمیر و نگهداری زیرساخت‌های حمل و نقل در شبکه راه‌ها نیز به دلیل کاهش عرض راه‌ها و سایر محدودیت ها؛ راه بندان‌های طولانی ایجاد می‌شود.

وی با بیان این‌که به دلیل ضعف و نواقص سیستم هوشمند تنظیم چراغ‌های راهنمایی و رانندگی، جریان حرکت ترافیک تعادل نداشته و چراغ سبز در چراغ‌های متوالی در معابر مراعات نمی‌شود، گفت: اصلاح هندسی معابر باید در دستور کار قرار بگیرد.

براتی از تردد خودروهای تک سرنشین نیز انتقاد کرد و افزود: مدیریت کنترل ترافیک مجموعه‌ای است از وسایل و تجهیزات کنترل ترافیک‌–ضوابط و مقررات و شیوه‌های اعمال آن‌ها توسط عناصر و حلقه‌های مرتبط که در مجموعه‌ای هماهنگ و منسجم، جریان حرکت خودرو‌ها را کنترل می‌کند.

وی ادامه داد: ‌نگاهی به اقدامات سخت‌افزاری و نرم افزاری که در مجموعه سیستم حمل و نقل شهری توسط مدیریت کنترل ترافیک در سالیان گذشته انجام پذیرفته بیانگر آن است که رویکرد اصلی در مدیریت کنترل ترافیک در تهران، با لحاظ هزینه‌های ناچیز آن برای دست اندرکاران، اعمال محدودیت‌های تردد از قبیل طرح زوج و فرد است درحالی که بسیاری از مؤلفه‌ها و فاکتورهای تأثیر‌گذار از قبیل موارد ذیل مغفول واقع شده و می‌شود.

براتی با بیان این‌که وسایل حمل و نقل عمومی با اثربخشی و راندمان مناسب و در تناسب با نیازهای شهر نیست، گفت: توزیع نامناسب بازار‌ها و به ویژه بازار بزرگ تهران در محدوده مرکزی شهر، مراکز خرید و اداری، مراکز فرهنگی و عمومی و… موجب افزایش طول سفر‌ها و تأثیر نامطلوب بر جریان حرکت خودرو‌ها شده است.

وی عدم تناسب توسعه افقی و عمودی شهر با شبکه راه‌ها را نیز عامل دیگری دانست و خاطرنشان کرد: اختلاف قابل توجه در جمعیت ثابت و شناور شهر و افزایش مستمر آن که موجب افزایش طول سفر‌ها می‌شود، تمرکز بسیاری از ادارات و نهاد‌ها در محدوده مرکزی شهر و توسعه روزافزون آن در کنار عدم پیش‌بینی زیرساخت‌های لازم برای به ‌کارگیری دوچرخه در بخشی از جریان حمل و نقل با توجه به ویژگی‌ها و جاذبه آن برای شهروندان از عوامل دیگر است.

این کارشناس ارشد ایمنی و ترافیک درباره راهکارهای بهبود مدیریت کنترل ترافیک در کلان‌شهر تهران نیز گفت: در مرحله اول باید از نگاه سیاسی به این موضوع پرهیز کرد و با توجه به هزینه‌های بسیار سنگین مستقیم و غیرمستقیم که ناشی از رشد روزافزون ترافیک در شبکه راه‌ها تحمیل می‌شود باید اشتباهات گذشته را صادقانه قبول کرده و از آن درس گرفت.

وی با تأکید بر این‌که باید از انداختن مسؤولیت‌ها به زمین طرف‌های مقابل اجتناب کرد، گفت: در یک مجموعه هماهنگ و منسجم با مدیریت راهبردی ملی باید در راستای بهبود مستمر کیفی در جریان حرکت وسایل نقلیه تلاش و اقدام کرد و با تقدم رویکرد مدیریت مهندسی نرم افزاری در زمینه توسعه و تکمیل و اصلاح ضوابط و مقررات در حداقل زمان کوشش کنیم که این مسأله حل شود.

براتی با بیان این‌که صدور مجوز ساخت کاربری‌های اداری، تجاری و… باید پس از حصول اطمینان از محاسبات جریان‌های ترافیکی انجام شود، ادامه داد: همچنین مراکز تجمعی، اداری و تجاری که در بافت‌های قدیمی، فرسوده و در محدوده مرکزی شهر قرار گرفته‌اند باید به‌مرور به نقاط مناسب و با لحاظ کاهش طول سفر‌ها و به مراکز اقماری منتقل شوند.

براتی اصلاح طرح هندسی شبکه راه‌ها و معابر به ویژه در شریان‌های درجه یک و درجه دو شهری را عامل مهم دیگر توصیف کرد و افزود: این اقدام باید براساس ضوابط و استانداردهای معتبر و با لحاظ مؤلفه‌های ایمنی و پیشگیری از سوانح حمل و نقل صورت گیرد.

ضرورت توسعه و تکمیل موج‌سبز در خیابان‌ها

به گفته این کارشناس ارشد ایمنی و ترافیک، توسعه کمی و کیفی سیستم‌های هوشمند کنترل ترافیک از قبیل تنظیم مکانیزه چراغ‌های تقاطع‌ها و سایر اقدامات هوشمند در جهت کاهش اتلاف زمان و افزایش راندمان ظرفیت راه‌ها تأثیر قابل‌توجهی خواهد داشت.

براتی با اشاره به ضرورت توسعه کمی و کیفی سیستم حمل و نقل عمومی از قبیل تاکسی، اتوبوس و مترو گفت: تغییر ساعت کار ادارات، نهاد‌ها و مراکز علمی و آموزشی در جهت توزیع سفر‌ها و کاهش دامنه راه‌بندان‌‌ها در ساعات اوج ترافیک تأثیر قابل‌توجهی خواهد داشت.

وی اتخاذ تدابیر تشویقی برای مالکان خودروهای سواری شخصی که با ۴ نفر سرنشین در شبکه راه‌ها و معابر در زمان‌های اوج ترافیک تردد می‌کنند را به عنوان پیشنهاد دیگر خود مطرح کرد و افزود: همچنین با اصلاح شیوه‌های اخذ هزینه پارک خودرو‌ها در کنار معابر شهری و مقررات سختگیرانه راهنمایی و رانندگی، باید درآمد‌های حاصل از جریمه‌ها و پارک خودروها، مستقیماً در جهت توسعه کمی و کیفی سیستم حمل و نقل عمومی تخصیص یابد.

 

براتی پرهیز از صدور مجوز‌های ساخت بدون توجه به پیوست ترافیکی و برخورد جدی با عوامل مؤثر در توسعه افقی و عمودی کلان‌شهر تهران را عامل مهم دیگری در کاهش ترافیک اعلام کرد و گفت: امیدوارم با عزم ملی، نگاه مسؤولانه و خرد جمعی حلقه‌های مرتبط، هدفمندی و برنامه‌ریزی اصولی، مدیریت کنترل ترافیک در کلان‌شهر تهران از شرایط ناهنجار کنونی به سطح مناسب کیفی ارتقا یابد.