اما و اگر ادامه فعالیت معادن سنگ‌های تزئینی زیر بار مشکلات

محمد قره‌داغلی -یکی از ظرفیت‌هایی معدنی کشور معادن سنگ‌های تزئینی با انواع و اقسام رنگ‌‌ها و طرح‌های مختلف است که با توجه به تنوع و نوع سنگ‌هایی موجود، ایران از لحاظ تنوع سنگ‌های تزئینی رتبه نخست و از لحاظ ذخایر در دنیا رتبه چهارم جای داده است. یکی از مهم‌ترین محاسن سنگ تزئینی کشور جای‌گیری […]

محمد قره‌داغلی -یکی از ظرفیت‌هایی معدنی کشور معادن سنگ‌های تزئینی با انواع و اقسام رنگ‌‌ها و طرح‌های مختلف است که با توجه به تنوع و نوع سنگ‌هایی موجود، ایران از لحاظ تنوع سنگ‌های تزئینی رتبه نخست و از لحاظ ذخایر در دنیا رتبه چهارم جای داده است. یکی از مهم‌ترین محاسن سنگ تزئینی کشور جای‌گیری این معادن در نقاط مختلف کشور به‌ویژه در مناطق محروم است که بهره‌گیری از این ظرفیت علاوه بر ایجاد اشتغالزایی با توزیع در آمد باعث ایجاد آبادانی و رفاه مردم این مناطق می‌شود. برابر اطلاعات برآورد شده، ذخایر پایه سنگ نما و تزئینی کشور حدود ۵٫۴ میلیارد تن است که از این رقم حدود ۳٫۳ میلیارد تن ذخیره قطعی است ۴۰۰ هزار نفر در این حوزه اشتغال دارند اما از بزرگ‌ترین چالش‌های این حوزه می‌توان به عدم اکتشاف معادن تزئینی، صادرات، عدم وجود ماشین‌آلات به‌روز، عدم وجود نیرو کار کافی ماهر و… نام برد. بیشتر سنگ‌های تزئینی در داخل کشور مصرف می‌شود و کمتر از هفت درصد از این سنگ‌‌ها صادر می‌شود. نکته قابل‌توجه در صادرات سنگ این است که ارزش‌افزوده سنگ فراوری‌شده به‌طور متوسط حدود شش برابر سنگ خام است. این در حالی است که صادرات سنگ تزئینی در کشور در بهترین شرایط ۳۵۰ میلیون دلار بوده است و در سال گذشته ۱۷۴ میلیون دلار صادرات صورت گرفته ولی با توجه به ظرفیتی که در حوزه سنگ‌های ساختمانی وجود دارد ظرفیت پنج میلیارد دلار صادرات آن است. در این باره بهرام شکوری؛ رئیس انجمن سنگ ایران، با بیان اینکه از مجموع ۲۲۰۰ معدن سنگ‌های تزئینی حدود ۸۰۰ معدن فعال است، گفت: در حوزه سنگ‌های ساختمانی، اکتشافات جدیدی صورت نگرفته است. شکوری؛ افزود: در کشور حدود سه میلیارد تن ذخایر قطعی سنگ وجود دارد، اما در حوزه سنگ‌های تزئینی اصلا اکتشافی صورت نگرفته است و عملاً هرکجا که رُخنمونی از سنگی‌های تزئینی بوده، به معدن تبدیل شده است. وی گفت: اگر در حوزه سنگ‌های ساختمانی اکتشافات جدید انجام بدهیم خیلی از جاهایی که اصلاً معلوم نیست معدن باشد، ممکن است زیر آن کلی مواد معدنی و سنگ‌های تراورتن قرار گرفته باشد که با اکتشافات عمقی و جدید می‌توانیم ذخایر کشور را به چندین برابر افزایش دهیم. رئیس انجمن سنگ ایران، همچنین به لزوم استخراج سنگ‌های ساختمانی متناسب با استاندارد‌های جهانی اشاره کرد و افزود: از میزان ذخایر سنگ‌های تزئینی اکتشاف شده در کشور درصد کمی استخراج می‌شود، این در حالی است که معدنکاری در دنیا سه تا پنج درصد از ذخایرشان را استخراج می‌کنند و در چرخه تولید قرار می‌دهند. وی ادامه داد: در سنگ‌های تزئینی در دنیا دو درصد از ذخایرشان به تولید می‌رسد، اما در کشورمان زیر نیم درصد است یعنی عملاً از ذخایرمان به خوبی بهره نمی‌بریم. شکوری؛ گفت: برای توسعه اکتشافات در حوزه سنگ نیازمند سیاست‌گذاری و حمایت دولت هستیم که بستر این صنعت را برای تولید بیشتر با تأمین ماشین‌آلات معدنی که مورد نیاز معادن است، آماده کند که به خاطر کمبود ماشین‌آلات معدنی بخش اعظمی از معادن کشور خصوصاً در حوزه سنگ‌های ساختمانی که از ۲۲۰۰ معدن فقط ۸۰۰ تا فعال هستند. وی افزود: اگر بتوانیم ماشین‌آلات معدنی را تأمین کنیم و تسهیلاتی ایجاد کنیم که این ماشین‌آلات بتواند به راحتی وارد کشور شود و در معادن به کارگرفته شود بخش بسیار بزرگی از این معادن فعال می‌شوند. رئیس انجمن سنگ ایران، به ارزآوری بالای این صنعت نیز اشاره کرد و گفت: با تجهیز کارخانه‌های فرآوری به ماشین‌آلات روز دنیا و آموزش نیروی انسانی برای استفاده از این تجهیزات و ماشین‌آلات می‌توانیم سنگ‌‌ها را متناسب با استاندارد‌های جهانی تولید کنیم که قابلیت عرضه در بازار‌های جهانی را داشته باشند. وی گفت: در گذشته ممنوعیتی برای ورود ماشین‌آلات معدنی به کشور بود، اما حالا در این دولت یک تسهیلات و گشایش‌هایی ایجاد شده است، اما هنوز آن ممنوعیت به محدودیت تبدیل شده و به‌طور کامل آزاد‌سازی ماشین‌آلات معدنی صورت نگرفته است که بهانه آن نیز حمایت از تولید داخلی است. شکوری؛ به چالش معدنکاران برای تأمین ارز مورد نیاز ماشین‌آلات معدنی نیز اشاره کرد و افزود: برخی از ماشین‌آلات سنگ معدنی که در داخل تولید نمی‌شود باید وارد شود و با توجه به اینکه تولید داخلی کفاف نیاز ماشین‌آلات معدنی داخل کشور را نمی‌دهد و از یک سایزی بالاتر اصلا امکان تولیدشان در داخل کشور وجود ندارد، معدنکاران را با مشکل مواجه کرده است. البته دولت امکان ورود ماشین‌آلات نو را آزاد کرده و در آن محدودیتی وجود ندارد، طبیعی است که اگر ما بتوانیم برویم ماشین‌آلات نو خریداری کنیم و بیاوریم و در داخل کشور استفاده کنیم به نفع ماست، اما واقعیت این است که با این نوع معدنکاری ما با این قیمت‌هایی که بازار سنگ دارد صرفه اقتصادی ندارد که در نتیجه به اجبار فعالان اقتصادی به ماشین‌هایی که دست دوم روی می‌آورند که باز هم برای تأمین آن هم با مشکل مواجه می‌شوند. وی گفت: از طرفی تولید کنندگان ماشین‌آلات معدنی داخلی هم در واقع یک اندازه‌های را تولید می‌کنند و وزارت صمت را مجاب می‌کنند تا اگر کسی می‌خواهد از آن نوع ماشین‌آلات وارد کند، باید حتما یکی از تولید داخلی‌‌ها را خریداری کند و همین موضوع سبب نارضایتی فعالان اقتصادی شده است، چون این ماشین‌آلات داخلی را خیلی گرون‌تر از بازار خارجی می‌فروشند و باید معدنکاران ۳۰ تا ۸۰ درصد پول را به عنوان پیش پرداخت بپردازند که در نتیجه کسی تمایلی به خرید ماشین‌آلات داخلی ندارد.