زنجیر مجوز‌ها بر پای تجارت ایران

زنجیر مجوز‌ها بر پای تجارت ایران یکی از مهم‌ترین موانع شروع و توسعه کسب‌وکارهای تجاری در ایران از همان گام اول یعنی کسب مجوزهای لازم شروع می‌شود. به دیگر سخن، تجارت ایران در چنبره بوروکراسی اداری اسیر شده است. در بسیاری از مواقع زمانی که کسب مجوز‌ها به طول می‌انجامد مزیت آن تجارت را از […]

زنجیر مجوز‌ها بر پای تجارت ایران

یکی از مهم‌ترین موانع شروع و توسعه کسب‌وکارهای تجاری در ایران از همان گام اول یعنی کسب مجوزهای لازم شروع می‌شود. به دیگر سخن، تجارت ایران در چنبره بوروکراسی اداری اسیر شده است. در بسیاری از مواقع زمانی که کسب مجوز‌ها به طول می‌انجامد مزیت آن تجارت را از بین می‌برد.

به گزارش اقتصادنیوز، شناسایی و حذف «سازمان‌های مزاحم» در روند تجارت کشور به منظور تسهیل تجارت یکی از اقدامات مهمی است که باید در دستور کار متولیان امر قرار گیرد، زیرا در حال حاضر در عرصه تجارت کشور، علاوه بر سازمان گمرک ۲۲ سازمان در مورد صادرات، واردات و ترانزیت کالا، اقدام به سیاست‌گذاری، دخالت و نظارت می‌کنند که این امر می‌تواند «افزایش هزینه»، «بالا بردن زمان بررسی اسناد» و به تبع آن «طولانی شدن زمان ترخیص کالا از مبادی رسمی» را سبب شود.

تأخیر در صدور مجوز از سوی سازمان‌های همجوار یکی از چالش‌های اصلی در فرایندهای گمرکی به شمار می‌رود که از یک‌سو، تجار کشور را درگیر و برای آنها ایجاد مزاحمت و دردسر خواهد کرد و از سوی دیگر، دپوی کالا و کند شدن روند ترخیص را در پی خواهد داشت. از این‌رو، چنانچه ایران قصد دارد رتبه خود را در فضای کسب‌وکار جهانی تقویت کند، باید حذف سازمان‌های مزاحم کسب‌وکار را در دستور کار خود قرار دهد. به گفته کارشناسان، عملکرد بهتر و اصلاح ساختار سازمان‌های همجوار گمرک، قطعاً می‌تواند منجر به بهبود عملکرد گمرک کشور و بهبود رتبه ایران در جهان شود. البته این یک کار جمعی و مرتبط با همه سازمان‌های درگیر در گمرک است.

براساس این گزارش، علاوه بر سازمان گمرک ایران، ۲۲ سازمان مجوزدهنده دیگر در امر صادرات، واردات و ترانزیت برای صدور مجوز دخیل هستند. بر این اساس، «وزارت بهداشت، درمان ‌و آموزش پزشکی» (سازمان غذا و دارو)، به‌عنوان یکی از سازمان‌های دخیل در ارایه صدور مجوز، برای دوهزار و ۵۰ قلم ردیف تعرفه مجوز صادر می‌کند که بیش‌ترین حجم صدور مجوز را در بین سازمان‌های مجوز دهنده دارد. همچنین تعداد یک هزار و ۷۶۶، قلم ردیف تعرفه باید از «سازمان ملی استاندارد ایران» مجوز خود را دریافت کنند که دومین سازمانی است که بیش‌ترین تعداد مجوز را صادر می‌کند. «قرنطینه نباتی» (سازمان حفظ نباتات)، هم باید برای ۸۳۰ قلم ردیف تعرفه، مجوز صادر کند که رتبه سوم را در بین سازمان‌های مجوز‌دهنده، دارا است.

 

از دیگر موانعی که بر سر راه تجار ایرانی قرارداد، تعداد بالای رویه‌های گمرکی است، به‌طوری که مقایسه رویه‌های گمرکی بین ایران و چند کشور منتخب دنیا نشان می‌دهد، رویه‌های گمرکی در کشور ایران بالاتر از حد استاندارد جهانی است که ۱۶ مورد گزارش شده است که شامل«صادرات، واردات، مرجوعی، امانات پستی، مسافری، پیک‌های سیاسی، فروشگاه‌های آزاد، ورود موقت، صدور موقت، تعاونی مرزنشینی، پیله‌وری، ته‌لنجی، مناطق آزاد، مناطق ویژه، بازارچه‌های مرزی و سوآپ» است. این در حالی است که رویه‌های گمرکی در کشورهایی چون استرالیا ۴ مورد شامل«صادرات، واردات، امانات پستی و مسافری» است. همچنین مطابق آمار ارایه شده از سوی گمرک، رویه‌های گمرکی کره جنوبی ۶ مورد گزارش شده که شامل «صادرات، واردات، امانات پستی، مسافری، ورود موقت و مرجوعی» است. از طرفی، رویه‌های گمرکی در کشور هند ۵ مورد ثبت شده که مواردی چون «صادرات، واردات، امانات‌پستی، ترانزیت و مسافری» را در بر می‌گیرد. در نهایت رویه‌های گمرکی در کشوری چون سنگاپور ۶ مورد گزارش شده که «صادرات، واردات، امانات پستی، ترانزیت و مسافری و ورود موقت» را شامل می‌شود.