رودخانه‌ای به نام سیستان و بلوچستان!

نازنین زمانیان– برای کسانی که به سیستان و بلوچستان رفته‌اند، گرمای هوا مهم‌ترین خاطره است اما در کمتر از ۴۰ روز این استان خشک و بی‌آب تبدیل به رودخانه‌ای زنده شده است! سیل دو ماه قبل سیستان و بلوچستان به حدی بود که تعجب مسئولان را در پی داشت. حالا مجدداً سیل غارتگر به سمت این استان آمده و تصاویر نشان می‌دهد که عمل فاجعه بسیار بیشتر از حد تصور است! سیستان و بلوچستان یکی از پنج استانی بود که سازمان هواشناسی کشور چند روز پیش، نسبت به وقوع سیلاب در آن هشدار داده بود. احتمال وقوع سیلاب از روز سه‌شنبه ۲۸ فرودین ماه پیش‌بینی شده بود که قرار بود در پی بارش شدید تا روز پنجشنبه ۳۰ فروردین ادامه داشته باشد. با وجود هشدار‌ها اما باز شاهد بروز خسارت‌های زیادی در این استان هستیم. تصاویری که از مناطق سیل‌زده منتشر می‌شود حاکی از آن است که برخی مردم در سیلاب گرفتار شده و کمک‌رسانی به آن‌ها به جهت آبگرفتگی راه‌های ارتباطی، توسط خود مردم محلی در حال انجام است. شهرستان‌های جنوبی سیستان و بلوچستان همچون ایرانشهر، سراوان، دلگان، بمپور، قصرقند و نیکشهر از جمله مناطق درگیر سیل هستند که شدت بارش در آن‌ها بیشتر از سایر نواحی گزارش شده است. به گفته مجید محبی؛ مدیرکل ستاد بحران سیستان و بلوچستان راه ارتباطی ۲۴ مسیر فرعی جنوب استان به همراه ارتباط ۳۰۰ روستا به دلیل طغیان رودخانه‌های محلی بسته شده و سه هزار نیروی امدادی، خدماتی و انتظامی در قالب ۷۰۶ تیم عملیاتی به همراه ۷۴۵ دستگاه ماشین‌آلات در حال کمک‌رسانی در مناطق درگیر سیلاب استان هستند. همچنین آب ۳۴ روستای جنوب سیستان و بلوچستان قطع و توسط ۱۲۰ دستگاه تانکر آبرسانی سیار در حال انجام است.

چرا سیل را جدی نگرفته‌ایم؟

حال سؤالی که در این مواقع پرسیده می‌شود، اینکه چرا سیل را جدی نگرفته‌ایم؟ در همین رابطه، مصطفی فدائی‌فرد؛ رئیس پیشین کمیته ملی ارزیابی سیلاب و سدهای بزرگ ایران، به ایلنا، چنین می‌گوید: بدون شک سیلاب به‌عنوان یک بلای طبیعی شناخته شده است و در عمل هم از نظر تلفات جانی و هم از نظر خسارات مالی یکی از مهیب‌‌ترین بلاهای طبیعی در جهان محسوب می‌شود. کشور ما جزء آن دسته از کشوهایی است که از لحاظ تنوع و حجم گسترده خسارت ناشی از وقوع حوادث غیرمترقبه، سالانه مجبور به پرداخت بخش قابل‌توجهی از تولید ناخالص ملی به‌عنوان جبران و بازسازی مناطق درگیر با فجایع طبیعی است. اما متأسفانه موضوع سیل و مدیریت و کاهش خسارات آن در کشور مورد توجه جدی قرار نگرفته و فقط زمانی که سیلاب مخربی جاری می‌شود و فاجعه‌ای بوجود می‌آید، توجه مسئولین و متخصصین به آن جلب می‌شود. خسارات سیل قابل پیشگیری بوده و ناتوانی‌های دولت‌‌ها در این خصوص به برخورد ناآگاهانه و نامناسب فعالیت‌های عمرانی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و عدم پیوستگی در مدیریت سیل مرتبط است. پیش‌بینی بحران‌ها و اقدام برای کاهش خسارات، مسئولیت اصلی دولت‌‌هاست. در طول بیش از چهار دهه اخیر، دولت‌‌ها به دلیل مسئولیت خود در اداره بحران‌ها و مدیریت شرایط اضطراری، جلوگیری یا مدیریت حوادث فاجعه بار، حفظ جان و مال و تأمین امنیت برای شهروندان خود مورد آزمون و ارزیابی قرار گرفته‌اند که متأسفانه همواره ناکارآمد و ناتوان بوده و هستند.