تشریح حقوق خریداران در پیش‌فروش خودرو

تشریح حقوق خریداران در پیش‌فروش خودرو شرایط رفع ایراد در خودروهای معیوب داخلی از جمله روش‌های خرید خودرو برای مصرف‌کنندگان استفاده از شرایط پیش‌فروش آن است تا با تقسیط هزینه‌ها از عهده پرداخت آن برآیند، اما جدا از شرایطی که خودروسازان برای پیش‌فروش تعیین می‌کنند، قوانین مهمی هم برای صیانت از حقوق خریداران تدوین شده […]

تشریح حقوق خریداران در پیش‌فروش خودرو

شرایط رفع ایراد در خودروهای معیوب داخلی

از جمله روش‌های خرید خودرو برای مصرف‌کنندگان استفاده از شرایط پیش‌فروش آن است تا با تقسیط هزینه‌ها از عهده پرداخت آن برآیند، اما جدا از شرایطی که خودروسازان برای پیش‌فروش تعیین می‌کنند، قوانین مهمی هم برای صیانت از حقوق خریداران تدوین شده است که بعضاً خریداران از این حقوق خود مطلع نیستند.

به گزارش ایسنا، شاید به نظر برسد که شرکت‌های خودروساز به دلیل برخورداری از حاشیه امن ناشی از انحصار این حوزه و نبود رقابت در بازار، دستشان برای تدوین شرایط و قیمت فروش و عرضه داخلی باز است اما این در حالی است که در مقابل قوانین نیز برای حمایت از مصرف‌کننده موجود است که گاهی به علت عدم‌آگاهی خریداران از جزئیات حقوق خود در مقابل شرکت‌های خودروساز، از سر بی‌اطلاعی یا به دلیل برخی اجحاف‌‌ها متضرر می‌شوند.

حقوق مصرف‌کننده در مقابل خودروسازان مسأله‌ای بود که سیدمحمدنوابی، رییس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان- در نشست خبری اخیر خود به آن اشاره کرد و از جمله مواد مورد اشاره وی، شرایط پیش‌فروش خودرو بود که در آن گفته است «براساس این آیین‌نامه اگر در جایی آگهی مشاهده شود که مجوز وزارت صنعت، معدن و تجارت را ندارد اما اقدام به عرضه خودرو کنند مرتکب تخلف شده‌اند و حتماً با آن برخورد می‌کنیم. همچنین فروشنده حق ندارد بیش از ۵۰ درصد از مبلغ را به عنوان پیش‌فروش براساس آیین‌نامه مذکور از متقاضی دریافت کند.

در همین راستا ابتدای امسال بود که آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان خودرو به امضای هیأت وزیران رسید و به‌طور رسمی ابلاغ شد. آیین‌نامه‌ای که در آن وظایف عرضه‌کنندگان خودرو نسبت به مصرف‌کنندگان آمده است.

در بخشی از این آیین‌نامه، عرضه‌کننده موظف شده است نسبت به تهیه نظامات و دستورالعمل‌های مربوط به عرضه خودرو و نظارت بر حسن اجرای آن، در چارچوب دستورالعمل ابلاغی وزارت صنعت معدن و تجارت اقدام کند که محورهای اصلی آن در ۱۶ مورد ذکر شده است که شامل فرایند فروش، فرایند و نظام پرداخت سود و خسارت متعلقه به مصرف‌کننده، بازرسی قبل از تحویل خودرو، حمل مناسب خودرو از محل عرضه‌کننده تا نمایندگی مجاز، نظام آموزش کارکنان شرکت عرضه‌کننده و نمایندگی‌های مجاز خود، پذیرش، گردش کار خدمات قابل ارایه، برنامه‌ریزی تعمیرات و ترخیص خودرو به نمایندگی مجاز، راهنمای تعمیراتی بخش‌های مختلف خودرو، نظام تأمین و توزیع به موقع کلیه قطعات مورد نیاز واسطه خدمات پس از فروش و نمایندگی مجاز آنها، نظام تشویق، تنبیه و اعطا و لغو نمایندگی‌های مجاز خود، ارتقای کمی و کیفی شبکه نمایندگی‌های مجاز خود، اطلاع‌رسانی شفاف رتبه نمایندگی و حقوق مشتریان در محل پذیرش نمایندگی مجاز، نظام نظرسنجی از مراجعین کلیه نمایندگی‌های مجاز، سازوکار ردیابی قطعات به ویژه قطعات ایمنی نصب شده روی خودرو، نظام رسیدگی به شکایات و تعیین تکلیف موضوع با رعایت ضوابط قانونی ظرف ۲۰ روز و نظام ارایه خدمات سیار و طرح‌های امدادی در دوره تضمین و دوره تعهد برای مشترکین خود است.

در این میان متن آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان خودرو در خصوص شرایط پیش‌فروش جدای از خدمات پس از فروش برای خودرو‌های داخلی و وارداتی آمده است:

ماده ۱- ضوابط مندرج در این آیین‌نامه شامل تمام عرضه‌کنندگان، واسطه‌های فروش، واسطه‌های خدمات پس از فروش و نمایندگی‌های مجاز انواع وسایل نقلیه موتوری اعم از سواری، مینی‌بوس، میدل‌باس، اتوبوس، ون، وانت، کامیونت، کامیون، کشنده، تریلر و انواع موتورسیکلت ساخت داخل کشور یا خارج است.

تبصره ۲- (شامل توضیح اصطلاحات، در پیوست)

ماده ۳- عرضه‌کننده موظف است در سامانه اطلاع‌رسانی خود، نسبت به فروش اینترنتی محصولات با قید مشخصات خودرو و شرایط فروش از قبیل نشان تجاری، نوع، تیپ، رنگ، تجهیزات درخواستی، قیمت خودرو، سود مشارکت، زمان تحویل و سایر موارد مرتبط اقدام کند.

تبصره –   عرضه‌کننده موظف است حداقل دو روزکاری قبل از اجرای فرایند فروش شرایط موصوف را اطلاع رسانی عمومی کند.

ماده۴- عرضه‌کننده موظف است قیمت نهایی محصولات خود به همراه قید نوع، تیپ، رنگ و متعلقات، ضوابط و روش‌های مختلف فروش و فرایند خرید را به صورت شفاف و روشن مطابق جدول زیر تهیه و در پایگاه اطلاع‌رسانی و نمایندگی‌های مجاز فروش خود، در دسترس متقاضیان خرید قرار دهد.

تبصره۱- حداکثر مبلغ قابل دریافت در قراردادهای پیش فروش معادل ۵۰ درصد قیمت فروش نقدی محصول مورد نظر در هنگام عقد قرارداد است.

تبصره ۲- سود انصراف و خسارت تأخیر مندرج در بخش ضوابط فروش، به صورت روزشمار محاسبه می‌شود.

ماده۵- عرضه‌کننده موظف است قبل از اقدام به پیش فروش خودرو، مجوز مربوط شامل تعداد خودروی قابل عرضه را از وزارت اخذ کند.

ماده۶- عرضه‌کننده موظف است نسبت به عقد قرارداد فروش با مصرف‌کننده اقدام نماید.

در قرارداد فروش قید مشخصات خودرو مورد نظر از قبیل نشان تجاری، نوع، تیپ، رنگ و شرایط موضوع قرارداد مانند قیمت فروش، نرخ سود مشارکت، تاریخ تحویل خودرو با تعیین ماه و هفته تحویل، خسارت تأخیر در تحویل، فهرست متعلقات الزامی همراه خودرو از قبیل رادیو پخش، چرخ زاپاس، جک، آچار چرخ، کف‌پوش متحرک، مثلث خطر و تجهیزات درخواستی و ارایه یک نسخه از اصل قرارداد به مصرف‌کننده، الزامی است.

تبصره –   هرگونه تغییر در استانداردهای اجباری پس از عقد قرارداد، چنان چه موجب افزایش هزینه و مشمول قیمت گذاری شود، با تصویب مرجع قیمت‌گذاری در قیمت فروش لحاظ می‌شود.

ماده۷- عرضه‌کننده موظف است در قرارداد پیش فروش، سود مشارکت وجوه دریافتی را از تاریخ دریافت ودیعه تا تاریخ تحویل مندرج در قرارداد پرداخت کند.

در صورت تأخیر در تحویل، باید خسارت پرداخت شود

تبصره۱- عرضه‌کننده موظف است در صورت تأخیر در تحویل خودرو، از تاریخ تحویل مندرج در قرارداد تا زمان تحویل خودرو به مصرف‌کننده، مبلغ خسارت تأخیر در تحویل را نسبت به وجوه پرداختی محاسبه و پرداخت نماید.

تبصره۲- در صورتی که مصرف‌کننده پس از ابلاغ دعوتنامه کتبی عرضه‌کننده، ظرف ۱۵ روز کاری نسبت به تسویه حساب خودرو موضوع قرارداد اقدام نکند، عرضه‌کننده می‌تواند خودرو را به سایر متقاضیان تحویل و نوبت مصرف‌کننده را به موعد دیگری که نحوه تعیین آن در قرارداد مشخص شده، موکول نماید.

تبصره۳- در صورت اعلام انصراف مصرف‌کننده یک ماه پس از عقد قرارداد، سود انصراف بر مبنای ضرایب مندرج در جدول ذیل ماده (۴) این آیین‌نامه محاسبه و پرداخت می‌شود.

عرضه‌کننده موظف است سود انصراف و مبلغ پرداختی را ظرف ۲۰ روز به مصرف‌کننده پرداخت نماید. انصراف مصرف‌کننده قبل از یک ماه از زمان عقد قرارداد مشمول سود انصراف نمی‌شود.

تبصره۴ – در صورتی که زمان بازپرداخت وجوه پرداختی مصرف‌کننده بیش از ۲۰ روز شود، سود انصراف متعلقه از تاریخ تأخیر تا تاریخ بازپرداخت وجوه مذکور نیز باید محاسبه و پرداخت شود.

ماده ۸- عرضه‌کننده موظف است هرگونه تغییر در شرایط عرضه را نسبت به شرایط مندرج در قرارداد به استثنای الزامات قانونی، رضایت کتبی مصرف‌کننده در الحاقیه قرارداد منعقده، قبل از ارسال دعوتنامه تکمیل وجه، قید و به تأیید و امضای طرفین برساند.

تبصره –   در صورت بروز مشکل در فرایند رعایت استانداردهای مصوب و تأخیر در تحویل خودرو، مسئولیت جبران خسارات وارده و کسب رضایت مصرف‌کننده بر عهده عرضه‌کننده است.

ماده ۹- عرضه‌کننده موظف است در زمان تحویل، خودروی درخواستی مصرف‌کننده را در حضور وی کنترل کرده و پس از حصول اطمینان از عدم وجود عیب، خودرو را تحویل دهد.

حقوق خریدار در شرایط وجود عیب احتمالی در خودرو

تبصره ۱- عرضه‌کننده موظف است در صورت وجود عیب احتمالی در خودرو، عیب مربوط را مطابق زمان استاندارد تعمیراتی مربوط، رفع کند مشروط بر آن که رفع عیب، موجب کاهش ارزش قیمتی خودرو نگردد. درغیر این صورت عرضه‌کننده موظف است نسبت به تعویض خودرو یا اخذ رضایت کتبی مصرف‌کننده اقدام نماید.

تبصره ۲- در صورتی که مصرف‌کننده در دوره تضمین به نمایندگی مجاز مراجعه نماید و رفع کامل عیوب خودرو تحت هر شرایطی در مدت زمان باقی مانده از دوره مذکور برای نمایندگی مجاز مقدور نباشد، عرضه‌کننده یا واسطه فروش با نمایندگی مجاز موظف است ضمن الزام نمایندگی مجاز به اعلام کتبی موضوع به مصرف‌کننده ترتیبی اتخاذ نماید که خودرو در اولین فرصت ممکن تحت شرایط تضمین رفع عیب گردد.

تبصره۳- عرضه‌کننده موظف است در صورتی که رفع عیوب خودرو مستلزم گذشت زمان باشد، ضمن ثبت دقیق عیوب خودرو در دو نسخه و تحویل یک نسخه از آن به مصرف‌کننده، برابر ماده (۱۷) این آیین‌نامه رفتار کند.

 

ماده۱۰- عرضه‌کننده موظف است سند فروش، صورتحساب فروش همراه با درج تفکیکی اقلام تشکیل دهنده، بهای خودرو شامل بهای خالص خودرو، شماره‌گذاری، بیمه، عوارض، مالیات و سایر موارد مربوط، برگه‌های ضمانت، کتابچه راهنمای مصرف‌کننده حداقل به زبان فارسی و تجهیزات اضافی را در زمان تحویل خودرو به مصرف‌کننده ارایه نماید.