مسکن تا ۷ سال آینده به هوش نمی‌آید

مسکن تا ۷ سال آینده به هوش نمی‌آید طی روزهای اخیر رییس اتحادیه مشاوران املاک، افزایش نرخ ارز را مسبب تأخیر در رونق مسکن و کاهش بیش از ۵۰ درصدی معاملات آن در آذر و دی ‌ماه عنوان کرده است. حسام‌عقبایی با بیان این‌که پیش‌بینی ما این بود، سرعت عبور مسکن از رکود افزایش یابد […]

مسکن تا ۷ سال آینده به هوش نمی‌آید

طی روزهای اخیر رییس اتحادیه مشاوران املاک، افزایش نرخ ارز را مسبب تأخیر در رونق مسکن و کاهش بیش از ۵۰ درصدی معاملات آن در آذر و دی ‌ماه عنوان کرده است. حسام‌عقبایی با بیان این‌که پیش‌بینی ما این بود، سرعت عبور مسکن از رکود افزایش یابد اما افزایش نرخ ارز باعث شد که رونق مسکن عقب بیفتد، گفته است: به‌طوری که در ١٢ روز نخست دی ‌ماه، شاهد کاهش حدود ٥٠ درصد حجم معاملات بوده‌ایم، یعنی مجدداً بازگشت به رکود در بخش مسکن ایجاد شده است.

به گزارش صما، این در حالی است که به عقیده برخی کارشناسان اقتصادی اگرچه بازار مسکن، طلا و ارز ۳ بازار مهم کشور هستند که بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند، اما از آنجایی که رکود عمیقی بر بازار مسکن حاکم است؛ افزایش نرخ ارز طی مدت اخیر، تأثیری بر بازار مسکن ندارد. چراکه بازار مسکن یک بازار مقاوم است و تأثیر چندانی از تحولات هیجانی که در سایر بازار‌‌ها ایجاد می‌شود، نمی‌گیرد.

حال این‌که افزایش نرخ ارز چه تأثیراتی را بازار معاملات مسکن گذاشته است، موضوعی است که صما، طی گفت‌وگو با کارشناسان و فعالان اقتصادی به بررسی آن پرداخته است.

بازار مسکن تحت تأثیر گرانی دلار

در همین رابطه عضو مؤسس و عضو شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ایران، در خصوص تأثیرات افزایش و نوسان نرخ ارز و دلار بر بازار مسکن گفت: تجربه نشان داده که وقتی دلار گران می‌شود، بازار مسکن تحت تأثیر آن قرار می‌گیرد. عباس‌هشی افزود: در واقع وقتی شایعه افزایش نرخ دلار شدت پیدا می‌کند، هر فردی پول خود را در هر بازاری که سرمایه‌گذاری کرده باشد، فوری نقد می‌کند و به خرید دلار روی می‌آورد. عکس این مسأله زمانی صادق است که قیمت مسکن بالا می‌رود.

وی ادامه داد: یعنی وقتی قیمت مسکن افزایش پیدا می‌کند، اگر فرد پول خود را در بازار دلار سرمایه‌گذاری کرده است، دلار خود را می‌فروشد و با پول آن وارد بازار مسکن می‌شود؛ البته این رویه نه در سرمایه مردم عادی، بلکه در سرمایه‌های کلان قابل مشاهده است.

این اقتصاددان با بیان این‌که این رویه یعنی خروج پول‌های کلان از یک بازار و انتقال آنها به بازار دیگر در بازار فعلی تأثیر منفی به همراه دارد تصریح کرد: از طرف دیگر، شتاب می‌دهد به رشد قیمتی که به دلیل تقاضا ایجاد شده است.

وی همچنین تشریح کرد: به لحاظ این‌که دلار محدود و مقدار مشخصی در بازار موجود است، مدیریت ارزی بانک مرکزی در این سال‌ها این بوده که ورود دلار را به بازار کنترل و مدیریت کند تا همه به این بازار هجوم نیاورند.

هشی با اشاره به بازار اولیه در این زمینه بیان کرد: تا سال ۸۷ بازار اولیه داشتیم که بانک مرکزی مستقیماً دلار را در اختیار بانک‌های تجاری قرار می‌داد، اما به دلیل تحریم شبکه بانکی و بانک مرکزی، این بازار در اختیار صرافی‌‌ها قرار گرفت. اما خوشبختانه طی روزهای اخیر با ابلاغ بانک مرکزی، بازار اصلی دوباره به دست نظام بانکی بازگشت.

عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی عملیات صرافی را بسیار نزدیک به پولشویی دانست و تأکید کرد: احتیاج به بازار ثانوی، الزامی بود که در اثر تحریم‌ها ایجاد شد و حالا خوشبختانه یکی از پیامدهای برجام، همین رفع تحریم‌های بانکی است که با این اقدام ورق می‌خورد.

هشی در عین حال اظهار داشت: بر این اساس مشخص است که نرخ دلار در بازار مسکن تأثیر دارد و همچنین بازار مسکن نیز بر قیمت معاملاتی دلار در بازار آزاد اثرگذار است.

وی خاطرنشان کرد: به بیان دیگر افزایش تقاضا و محدودیت عرضه در هر بازاری موجب رشد قیمت‌ها می‌شود و نرخ را افزایش می‌دهد.

رکود مسکن تشدید می‌شود

همچنین استاد اقتصاد دانشگاه تهران در پاسخ به این‌که افزایش و نوسانات نرخ ارز چه تأثیراتی روی بازار مسکن به دنبال دارد گفت: یکی از ویژگی‌های بارز مسکن، این است که جزو کالاهای غیرقابل مبادله است، ولی به ‌عنوان یک گزینه برای حوزه‌هایی مثل سرمایه‌گذاری می‌تواند با نرخ ارز مرتبط باشد.

آلبرت‌بغزیان با بیان مطلب فوق ادامه داد: یعنی در شرایط نوسان نرخ ارز و دلار، متقاضیان خرید پول خود را نگه می‌دارند و مسکن خریداری نمی‌کنند.

وی افزود: در چنین شرایطی آنها سرمایه خود را صرف خرید ارز و طلا می‌کنند و ترجیح می‌دهند به جای خرید، خانه‌ای اجاره کنند و تا زمانی که مطمئن نشوند نرخ ارز به اوج خود رسیده، این سرمایه را تبدیل به مسکن نمی‌کنند. به همین دلیل افزایش نرخ ارز، در این گونه مواقع بازار مسکن را به رکود می‌برد و رکود این بخش را تشدید می‌کند.

عضو شورای ناظر بر شورای رقابت در ادامه تأکید کرد: وقتی که افزایش نرخ ارز تثبیت می‌شود، هزینه ساخت مسکن بالا می‌رود و با افزایش قیمت تمام شده مسکن، تولیدکنندگان بهانه‌ای پیدا می‌کنند تا قیمت تولیدات و مصالح ساختمانی خود را افزایش دهند و درنهایت قیمت مسکن بالاتر می‌رود.

بغزیان با اشاره به تأثیر مستقیم افزایش نرخ ارز بر تولیدات ساختمانی گفت: با افزایش قیمت‌ها تولیدکنندگان تمامی مصالح شامل شیرآلات، در و پنجره، کابینت، گچ، سیمان هم قیمت خود را افزایش می‌دهند و رکود را عمیق‌تر می‌کنند.

این کارشناس اقتصادی با بیان این‌که در این حالت رکود دوم و شوک عرضه‌ای در بازار مسکن رقم می‌خورد اظهار کرد: درواقع وقتی قیمت بالا می‌رود، قدرت خرید کاهش می‌یابد؛ پس رکود عمیق‌تر می‌شود.

علاوه بر این، عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی با تأکید بر این‌که ما طی چند سال گذشته مرگ مسکن را تجربه کرده‌ایم و حداقل در طی ۶ تا ۷ سال آینده نباید منتظر به هوش آمدن این بخش از اقتصاد باشیم گفت: به دلیل این‌که در بخش مسکن نقدینگی مطرح است، قطعا نرخ ارز بر این بازار بی‌تأثیر نیست.

به گزارش صما، ناصربیگی ادامه داد: ولی ما غافلیم از این‌که در اینجا هم بحث عرضه و تقاضا مطرح است. یعنی امروز در حالی که وضعیت اقتصادی کشور مناسب نیست، خانه‌های خالی فراوانی در حدود ۱٫۵ میلیون واحد در کشور وجود دارد.

وی با ارایه مثالی عنوان کرد: برای نمونه وقتی یک متقاضی خرید آپارتمان در یک منطقه از تهران، به راحتی و در طول زمان کوتاهی به مسکن مورد نظر خود برای خرید دسترسی داشته باشد، طبیعتاً نشان می‌دهد که بخش مسکن مرده است.

 

بیگی نرخ ارز را اثرگذار روی رونق مسکن دانست و گفت: با این حال با یک بررسی از دیدگاه عامیانه، می‌بینیم که این موضوع نمی‌تواند بیش از ۲۰ درصد در رکود یا رونق بازار مسکن مؤثر باشد و ۸۰ درصد رکود مسکن به دلایل دیگری نظیر عرضه و تقاضا، وضعیت معیشت و درآمد سرانه مردم مرتبط است.