آیت‌ا…هاشمی‌رفسنجانی در دوران پس از جنگ و در دوره سازندگی تلاش فراوانی کرد تا زیرساخت‌های لازم برای توسعه صنعتی و اقتصادی کشور فراهم شود. به گزارش تین‌نیوز در این میان، بخش دریایی کشور برای ایشان اهمیت فراوانی داشت که دستاوردهای دوران ایشان نشانی از توجه خاص به این حوزه است. آیت‌ا… هاشمی رفسنجانی با ذکاوت […]
آیت‌ا…هاشمی‌رفسنجانی در دوران پس از جنگ و در دوره سازندگی تلاش فراوانی کرد تا زیرساخت‌های لازم برای توسعه صنعتی و اقتصادی کشور فراهم شود.
به گزارش تین‌نیوز در این میان، بخش دریایی کشور برای ایشان اهمیت فراوانی داشت که دستاوردهای دوران ایشان نشانی از توجه خاص به این حوزه است.
آیت‌ا… هاشمی رفسنجانی با ذکاوت خاصی که در فهم ضرورت‌های توسعه داشت و با مطالعه تاریخ توسعه دیگر کشور‌ها به خوبی دریافته بود که بخش دریایی یکی از مهم‌ترین ارکان توسعه کشور است. بر همین اساس ایشان تلاش کردند در تنظیم برنامه اول توسعه توجه ویژه‌ای به بخش دریایی شود که اختصاص ارز با قیمت ارزان به این بخش یکی از مهم‌ترین کارهای ایشان برای توسعه ناوگان کشتیرانی جمهوری اسلامی و شرکت ملی نفتکش بود. نتیجه این شد که به گواه بسیاری شاکله و استخوان‌بندی زیرساخت‌های توسعه دریایی کشور در دوران ایشان ایجاد شده است.
بهزاد سیف‌اللهی، کارشناس دریایی که سابقه حضور در سازمان بنادر را در سال‌های حضور آیت‌ا…هاشمی‌رفسنجانی در عرصه سیاسی، داشته است، در گفت‌و‌گو با تین‌نیوز به بخش‌هایی از این تلاش‌ها اشاره کرده است:
*برای شروع کمی از سال‌های ابتدایی حضورتان و نقش آیت‌ا…هاشمی‌رفسنجانی در توسعه بخش دریایی در آن سال‌ها بگویید.
سابقه ارتباط من با دریا از سال ۱۳۶۷ شروع می‌شود. همان سال‌هایی که آیت‌ا…هاشمی هم در عرصه سیاسی حضور داشتند. حمایتی که ایشان در برنامه اول توسعه از صنعت کشتیرانی کردند، فراموش نشدنی است.
*چه حمایت‌هایی؟
شاید مهم‌ترین‌شان این باشد که ایشان در برنامه اول توسعه در سال ۶۸ تا ۷۲ ماده‌ای را تصویب کردند مبنی بر این‌که ناوگان ملی ایران باید بتواند حداقل ۵۰ درصد از حجم تجارت دریایی کشور را تأمین کند و در این راستا بودجه و ارز اختصاص دادند.
در آن سال‌ها اگر اشتباه نکنم قیمت ارز از حدود ۸۰ تا ۱۴۰ تومان تغییر کرد. اما حجم زیادی دلارهای ۷ تومانی با تصویب مجلس و با دستور ایشان هم به کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و هم شرکت ملی نفتکش اختصاص پیدا کرد.
*این ارز‌ها چه تأثیری در صنعت کشتیرانی گذاشت؟
این کار باعث شد که ناوگان ملی کشور چه در بخش بازرگانی که ناوگان ملی جمهوری اسلامی ایران باشد و چه در بخش نفت که شرکت ملی نفتکش بود از شرکت‌هایی کوچک به ناوگان‌های بزرگ جهان تبدیل شدند. خاطرم هست که کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران تا رده ۱۴ دنیا هم پیش رفت. شرکت نفتکش هم به ناوگان بزرگی دست پیدا کرد و این حمایت بزرگی بود که از بخش دریا شد.
*جناب سیف‌اللهی در بخش بنادر چه اقداماتی در دوران ایشان صورت گرفت؟
به همین ترتیب در بخش بنادر که باید جوابگوی این کشتی‌‌ها و کشتی‌های بین‌المللی می‌بودند حجم سرمایه‌گذاری بسیار زیادی صورت گرفت. براساس همین مصوبات بندر امام خمینی(ره) ساخته شد. بندر امام تا آن زمان فقط در حد اسکله‌ها ساخته شده بود. اما بخش ساحلی و تجهیزات در همان زمان انجام شد.
بندر شهید رجایی هم در حد اسکله‌ها ساخته شد و همه تجهیزات در آن دوران ساخته شد. در بندر شهید رجایی تجهیزات تخلیه و بارگیری که هر کدام حدود ۱۰ میلیون دلار قیمت داشتند خریداری و نصب شد. تمام این اعتبارات تأمین شد.
*آماری از حجم سرمایه‌گذاری‌ها دارید؟
من چون خودم در سال‌های ۷۱ تا ۷۸ معاون فنی و مهندسی بودم یعنی زمانی که ایشان رییس‌جمهور بودند و حتی یکی دو سال بعد از ریاست جمهوری ایشان، می‌دانم که چیزی حدود یک میلیارد دلار فقط برای بنادر کشور تجهیزات خریداری شد و چیزی حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان صرف ساخت بنادر شد. در واقع دوره شکوفایی بنادر کشور و بخش عمده‌ای از پایه‌گذاری توسعه ناوگان کشور در زمان ایشان انجام شد.
*بعد از آن دوران هم این مسیر ادامه پیدا کرد؟
بعد از آن دوران، سرمایه‌گذاری آنچنانی انجام نشد که البته دلیل روشنی هم داشت چون الحمدا… بخش خصوصی وارد شد و در بخش روبنایی شروع به سرمایه‌گذاری کرد. اما بخش عمده‌ای از سرمایه‌گذاری زیربنایی بنادر در دوره ایشان بود. بنادر کوچک و چند منظوره، بندر چابهار، شروع بندر امیرآباد در شمال ساخته شدن اسکله‌های بندر انزلی به عنوان بزرگ‌ترین بنادر تجاری کل منطقه دریای خزر در زمان ایشان و با پشتیبانی و حمایت خودشان و البته وزرای دولت و دیگر دوستانی که در این صنعت همکاری داشتند، انجام شد.
*یکی از نکات مهمی که به عنوان دستاوردهای ایشان مورد اشاره قرار می‌گیرد، حضور ایران در دریای خزر است. ماجرا چه بود؟
در بحث دریای خزر ایشان از فرصتی که بعد از فروپاشی شوروی پیش آمده استفاده کردند و ایران را که بیش از صد سال بود در این دریا حضور نداشت دوباره به خزر برگرداندند و اولین کشتی یعنی میرزا کوچک‌خان با حمایت و لابی که ایشان انجام دادند و قدرتی که به خرج دادند راه‌اندازی شد و دریانوردی در دریای خزر برای کشتی‌های ایرانی شروع شد.
*یعنی ما صد سال در دریای خزر حضور نداشتیم؟
بله! اگر درست یادم باشد براساس یکی از معاهدات دولت روسیه‌ـ شاید گلستان و شاید هم ترکمانچای- اجازه دریانوردی را از ایران سلب کرده بودند. خاطرم هست آقای هاشمی محکم روی این موضوع ایستاد و حتی خیلی‌‌ها معتقد بودند که ممکن است باعث ایجاد تنش و درگیری شود. اما آیت‌ا…رفسنجانی با سیاست‌ورزی هم لابی لازم را با طرف روسی انجام دادند و هم قدرت لازم را برای این‌که اولین کشتی ایرانی وارد خزر شود به خرج دادند. از خود طرف روسی هم کشتی را خریدند که بهانه کم‌تر باشد و به این ترتیب کشتی میرزا کوچک‌خان به عنوان اولین کشتی مسافربری راه‌اندازی شد.
*خاطره خاصی از آن دوران در ذهنتان هست؟
خاطره که فراوان است و حمایت ایشان همیشه شامل بخش دریایی کشور بوده است. من چندباری این فرصت را داشتم که به ایشان گزارش عملکرد بدهم و همیشه بسیار علاقه‌مند بودند. اما یکی چیزهایی که یادم مانده این است که در اواخر دوره ریاست جمهوری‌شان برای اولین بار در ایران یک جرثقیل مخصوص تخلیه و بارگیری توسط شرکت ایرانی ساخته شده بود. ایشان سفر یک‌روزه‌ای را به منطقه داشتند.
بالاخره پروژه‌های زیادی را باید بازدید می‌کردند، پروژه‌هایی مثل فولاد خوزستان و آلومینیم هرمزگان و غیره. قرار بود سری هم به بندر بزنند و وقتی که دیگر دیروقت شد، یعنی حدود ۹ یا ۱۰ شب ما تقریباً مطمئن شدیم که ایشان در تور سفر یک روزه‌ای که تعریف شده و قاعدتاً بسیار هم خسته شده بودند دیگر نخواهند آمد.
*و آمدند؟
بله! ایشان ساعت ۱۱ شب خودشان را به بندر رساندند. آمدند لب اسکله و مثل یک کارشناس شروع به سؤال‌کردند. ما خودمان را آماده کرده بودیم که ایشان علی‌القاعده چند سؤال تشریفاتی خواهند پرسید اما ایشان ۴۵ دقیقه تمام ما را سین جیم کردند و از مباحث گسترده و مختلف فنی روی اسکله سؤال کردند و آزمایش کردند و از ما خواستند جرثقیل را راه‌اندازی کنیم تا مطمئن شویم که کار می‌کند. وقتی همه اینها را پرسیدند و از همه جزییات به شکل کارشناسانه‌ای مطلع شدند اعلام کردند که بسیار خب، من قبول دارم و حالا این پروژه را افتتاح می‌کنیم.
می‌خواهم بگویم به دلیل علاقه‌ای که داشتند و اهمیتی که برای این بخش قائل بودند حتی برای یک جرثقیل که توسط شرکت ایرانی و توسعه بخش دریایی تولید شده بود ساعت ۱۱ شب و بعد از یک روز خسته‌کننده آمدند و برای تشویق کسانی که داشتند کار می‌کردند و با دقت و حوصله وقتی از کیفیت فنی کار مطمئن شدند آن را افتتاح کردند.
جلسات دیگری هم بود. مثلاً افتتاح بندر خرمشهر که ایشان تأکید بسیار زیادی بر افتتاح این بندر داشتند. در بحث بندر انزلی و منطقه ویژه شدنش بسیار پیگیر بودند. برای همین هم سرمایه‌گذاری‌های سنگینی در دوران ریاست‌جمهوری ایشان در این بخش صورت گرفت.
*پس به نوعی می‌توان گفت اساس توسعه دریایی کشور در دوره ایشان ایجاد شد؟
همین‌طور است. پایه‌های توسعه بنادر و کشتیرانی در زمان ایشان گذاشته شد. چراکه هم شجاعت این تصمیم‌گیری‌ها را داشتند و هم ارزش آن موضوع را کاملاً درک می‌کردند. علی‌رغم این‌که خودشان ساحل‌نشین نبودند و در مرکز کشور به دنیا آمده بودند و زندگی کرده بودند.
*حضور ما در شورای عالی IMO هم در همان دوران بود؟
بله! حضور در کنوانسیون‌های بین‌المللی هم از دیگر موارد مورد تأکید ایشان بود. اصرار زیادی داشتند که در این کنوانسیون‌‌ها حضور و نقش داشته باشیم. از این موضوع حمایت می‌کردند و حمایت‌های ایشان باعث شد که در زمان ایشان برای اولین و آخرین بار به عضویت شورای عالی IMO در بیاییم. متأسفانه بعد از آن ما هیچوقت نتوانستیم این عضویت دوساله را پیدا کنیم. این هم به دلیل حمایت شخص ایشان بود. چه به لحاظ سیاسی و چه به لحاظ سفارش و دستورهایی که به سفرای کشور در حمایت از این عضویت داده بودند باعث این اتفاق شد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.