اوضاع صنعت خودروی ایران با وجود بیش از ۶۰ سال قدمت مطلوب نیست

گروه خودرو- وزیر صنعت،معدن‌وتجارت، مدعی شد که تا پایان سال، سه میلیون خودروی برقیِ داخلی آماده عرضه به بازار می‌شود. به گزارش مناقصه‌مزایده، عباس علی‌آبادی؛ در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی و در جریان بررسی نحوه اجرای قانون ساماندهی بازار خودرو، اظهار داشت: صنعت خودرو در جهان بسیار بااهمیت است که بیش از ۱۰ درصد تجارت جهانی را به خود اختصاص داده است، این صنعت که بعضاً آن را لکوموتیو صنایع می‌دانند با درآمد کل سه‌هزار و ۳۵۰ میلیارد دلار بعد از آمریکا، چین، ژاپن و هند اگر آن را کشور فرض کنیم در رتبه ششم جهان قرار می‌گیرد. از منظر اشتغال نیز با ایجاد هفت شغل به‌ازای هر خودرو، یکی از اشتغالزا‌ترین صنایع کشور است، بنابراین نباید با آن به صورت مجرد و یا انتزاعی نگاه کرد. وی افزود: این صنعت بسیار مهم که عمده کشورهای صنعتی تراز اول دنیا در آن حضور دارند در حال یک پوست‌اندازی و تحول است به‌نحوی‌که به‌زودی شاهد تحولاتی مهمتر و جدی‌تر در آن خواهیم بود؛ از جمله شاخص‌های بروز تحولات را می‌توان برقی و هوشمند کردن خودرو‌ها معرفی کرد که بدون تردید تأثیرات اقتصادی و زیست‌محیطی مهمی را در جهان از خود به‌جا می‌گذارد و هرچه زودتر باید با آن همراه شد. من معتقدم برای کشور ما این فرصتی تاریخی است تا برخی عقب‌ماندگی‌‌ها را جبران کنیم و جایگاه خود را در این صنعت ارتقاء دهیم. علی‌آبادی؛ با بیان اینکه آمار‌ها نشان می‌دهد تولید و عرضه خودروهای بنزینی با شیب تندی روبه کاهش و در عوض تولید خودروهای برقی روبه افزایش است، یادآور شد: بنده یک سال است که در این جایگاه قرار دارم، توجه کنید طی یک سال چه میزان کار می‌توان طی این زمان انجام داد. وزیر صمت، با اشاره به اینکه اوضاع صنعت خودرو در ایران با وجود بیش از ۶۰ سال قدمت چندان مطلوب نیست، تأکید کرد: علی‌رغم اینکه سالانه تنها ۱٫۲ میلیون دستگاه خودرو نیاز داریم، وجود بیش از ۳۶ خودروساز نشان از یک ایراد اساسی و نابسامانی و وجود رانت است که باید به‌طور جدی به آن پرداخت. اوضاع اقتصاد کلان کشور نیز موجب شده تا خودرو تبدیل به یک کالای سرمایه‌ای شود. ناترازی‌های کمی نیز موجب شده با توجه به عرضه بیش از ۱٫۳ میلیون خودرو تولید داخل و واردات حدود ۳۰ هزار دستگاه، نتوانسته‌ایم عطش جامعه را به صورت کامل مهار کنیم گرچه آثار بهبود در چهره این بیمار، ظاهر شده است و طی یک ماه آینده اوضاع بهتر نیز می‌شود. وی ادامه داد: اگر با رویه موجود پیش برویم تا پایان سال رکورد واردات خودرو در کشور را می‌شکنیم. بررسی‌‌ها نشان می‌دهد قیمت‌گذاری دستوری و دخالت در بازار نه‌تنها موجبات افزایش تولید را فراهم نساخته، بلکه زیان انباشته خودروسازان دولتی را افزوده و کیفیت محصولات را نیز متأثر ساخته است و این همه در حالی است که بیش‌ترین منفعت نصیب دلالان و واسطه‌ها شده است. در حال‌حاضر اگرچه ایران در زمینه خودروهای سواری رتبه یازدهم جهان است اما در مجموع خودروهای سواری و تجاری، شانزدهم است که نسبت به گذشته دو پله ارتقاء یافته که نشانه امیدوارکننده‌ای است. علی‌آبادی؛ با بیان اینکه در اینجا فرصت را مغتنم شمرده و قدری بیشتر درخصوص خودروی برقی صحبت می‌کنم، تأکید کرد: براساس مبانی نظری دقیق علمی، خودروهای برقی نه‌تنها خودروهای آینده هستند، بلکه امروزه در بسیاری از کشورهای دنیا مانند چین و نروژ انتخاب روز هستند. خودروهای برقی مصرف انرژی را به شدت کاهش می‌دهند، منبع انرژی اولیه را متنوع می‌سازند، بنابراین بی‌تردید برقی‌سازی یک راهبرد دقیق و اساسی است. وی افزود: این اقدام می‌تواند جایگاه فنی کشور ما را ارتقاء ببخشد و با تغییر میدان بازی موقعیت صنعتی و اقتصادی کشور را در این حوزه بهبود دهد، اگرچه ظرفیت تقاضای برقی بسیار ناچیز و طرح آن اساساً انحرافی است ولی زیرساخت‌های ایجاد شده در کشور مشتمل بر ۹۳ هزار مگاوات قدرت اسمی نصب شده و شبکه گسترده انتقال فوق توزیع و توزیع و سایر توانایی کشور در ابعاد مختلف فنی، تجهیزاتی و منابع اولیه انرژی‌های فسیلی و تجدیدپذیر حتی در آینده که تعداد خودروهای برقی از چند میلیون متجاوز شود، هیچ نگرانی را که امکان مدیریت آن وجود نداشته باشد ایجاد نمی‌کند و اقدامات انجام شده در اروپا، آسیا و آمریکا خود مؤید آن است. وزیر صنعت،معدن‌وتجارت، ادامه داد: شاید تا چند سال آینده دسترسی به خودروهای غیربرقی به دلیل کاهش تولید، سخت‌تر از این باشد که اکنون برای برقی، برخی‌‌ها ابراز نگرانی می‌کنند، باید با سرعت به این جریان که خود از پیشگامان آن بوده‌ایم، بپیوندیم و سیاست‌گذاری وزارت صمت باید به این سو باشد. وی ادامه داد: تا پایان سال سه میلیون خودروی برقی داخلی آماده عرضه به بازار می‌شوند، البته هم‌اکنون در پارکینگ مجلس تعدادی خودرو آورده‌ایم که درخواست دارم از آن‌ها بازدید کنید و تحولات را به چشم ببینید. وزارت صمت مصمم است در راستای تحقق احکام بالادستی و قوانین به‌ویژه قانون ساماندهی صنعت خودرو و به منظور ارتقای سطح کیفی خودروهای موجود علاوه بر سیاست‌های تشویقی با اصلاح تعرفه‌ها و اقدامات قانونی روند را از سمت مونتاژ به سوی ساخت داخل ارتقاء دهد. علی‌آبادی؛ در ادامه خاطرنشان کرد: اولین اقدام انجام شده تدوین سند چشم‌انداز و برنامه‌های راهبردی وزارت صمت در صنعت خودرو بوده که با استفاده از اسناد بالادستی تدوین شده است. یک موضوع مهم اصلاح ساختار ریل‌گذاری صنعت خودرو بود، همانگونه که اعلام کردم برای این کار سه محور جهش تولید، تولید دانش‌بنیان و افزایش عمق ساخت داخل را در نظر گرفتیم. وی ادامه داد: دومین اقدام طی یک سال اخیر اصلاح ساختار حاکمیتی شرکت‌ها که به آن نیز اشاره شد، بود. در این مرحله در حال‌حاضر واگذاری سهام این شرکت‌ها به زیان مردم بوده اما واگذاری مدیریت را در اولویت قرار دادیم که به‌زودی اطلاع‌رسانی می‌شود. ارتقای فناوری و نوآوری در طراحی، ساخت، توسعه محصولات براساس فناوری‌های نوین و توسعه خودروهای برقی را در دستور قرار داده‌ایم. علی‌آبادی؛ اظهار کرد: تلاش شد تا به سمت شرکای خارجی برویم که می‌توانند به ما دانش فنی منتقل کنند. ارتقای نمای صنعت خودرو نیز در دستور کار بوده و همانگونه که اعلام کردیم، نما و چهره صنعت خودرو کشور که یکی از دستاوردهای کشور در ۶۰ سال گذشته به حساب می‌آید، خوب نیست و مردم رضایت خوبی از خودرو ندارند، برای اینکه این اتفاق صورت بگیرد برنامه‌های جامعی را در دستور کار داریم که بخشی از آن‌ها کوتاه‌مدت و بسیاری بلندمدت هستند. وی افزود: وزارت صمت در راستای اجرای قانون ساماندهی صنعت خودرو پیش‌نویس آیین‌نامه‌های مربوطه و دستورالعمل‌های مندرج در قانون را تهیه و به کمیسیون تخصصی ارائه کرده است. هیچ مسئولیتی متوجه وزارت صمت روی زمین نمانده، همه آن تهیه و ارائه و برخی نیز ابلاغ شده است که به دو مورد از آن‌ها اشاره می‌کنم. علی‌آبادی؛ با بیان اینکه بیش از ۱۱۰ هزار دستگاه ثبت سفارش شده که ۱٫۲ میلیارد دلار در خلل این مدت کوتاه ارز تخصیص داده شده، یادآور شد: بیش از ۲۸ هزار دستگاه خودرو به گمرکات کشور وارد شده و بیش از ۴۰ هزار دستگاه خودرو در حال حمل است که به زودی وارد کشور می‌شود. این موارد تاریخ‌های طولانی ندارد و طی چند روز آینده می‌توان آن‌ها را مشاهده کرد. وی افزود: آیین‌نامه اسقاط خودروهای فرسوده که بحث بسیار مهمی بود در سال ۱۴۰۲ در فاصله بسیار کوتاه به اندازه ۴۰ درصد چهار سال قبل از آن اسقاط انجام دادیم و در سه ماهه اول سال به میزان تمام سال گذشته خودرو اسقاط شد، تا پایان سال رکوردی را شاهد می‌شویم که در کشور به جا گذاشته نشده است. وی ادامه داد: بحث مهم موضوع کمی است که به آن اشاره شد، رشد هشت درصدی تولید انواع خودرو در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ شاهد بودیم و برنامه تولید امسال را ۱٫۷ میلیون دستگاه تعیین کرده‌ایم که در طول تاریخ کشور بی‌سابقه بوده و نشان می‌دهد برنامه در حال پیگیری است، اگر این اتفاق رخ دهد جایگاه ایران در تولید خودروهای سواری به رتبه یازدهم ارتقاء پیدا می‌کند. وی در ادامه، تأکید کرد: افزایش عمق ساخت داخل و داخلی‌سازی از جمله مواردی است که به آن اهتمام شده، براساس دستورالعمل‌های ابلاغ شده حداقل میزان ساخت داخل باید ۳۰ درصد باشد. سیاست‌گذاری تعرفه‌ای و ارزی موجب شده به سمت این برویم مصرف خودرو کشور ۴۰۰ دلار کاهش پیدا کند. در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال قبل باید به سهم ۸۰ درصد تولید داخل برسیم و ۸۰ درصد خودروهای داخل باید ۵۰ درصد داخلی‌سازی شوند تا ارزبری کشور کم شود.  علی‌آبادی؛ همچنین خاطرنشان کرد: ارائه خودروهای جدید مطابق با سلیقه‌های متنوع مشتریان به بازار در دستور کار است.