بن‌بست صدور مجوز برای شرکت‌های پرداخت الکترونیک!

سال گذشته بانک‌مرکزی پس از ۱۳ سال خبر صدور مجوز PSP برای بانک‌ها را داد و چند بانک نیز درخواست خود را به بانک‌مرکزی ارسال کردند، اما از سال گذشته تاکنون هیچ مجوز جدید PSP صادر نشده و از میان بانک‌هایی که درخواست PSP کرده‌ بودند، تنها بانکی که همچنان پای دریافت مجوز PSP مانده بانک‌شهر است و سایر بانک‌ها یا پشیمان شده‌اند یا از عهده وثایق بانک‌مرکزی برنیامده‌اند، در واقع بن‌بست صدور مجوز برای PSP‌ها همچنان پابرجاست. بهمن ۱۴۰۱ بود که شورای‌رقابت، فعالیتِ بانک‌مرکزی درخصوص صادر نکردن مجوز جدید برای شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت و همچنین شرط ۵۱ درصدی سهامداری بانک‌ها در اعطای مجوز جدید به شرکت‌های PSP را رویه‌ای غیررقابتی تشخیص داد. در واقع از آبان ۹۱ تاکنون هیچ مجوز جدید PSP در بازار صادر نشده است و با اینکه مدیرعامل اسبق شاپرک پس از رأی شورای‌رقابت از درخواست چند بانک برای دریافت مجوز PSP خبر داد اما تاکنون هیچ بانکی موفق به دریافت مجوز PSP از شاپرک نشده است و از میان بانک‌های خاورمیانه، کارآفرین، آینده و شهر که به نظر می‌رسید برای دریافت مجوز PSP درخواست خود را به بانک‌مرکزی ارائه داده‌اند، حالا فقط این بانک‌شهر است که درخواست PSP را گردن گرفته و تلاش جدی‌تری برای تصدی PSP به کار بسته است و مابقی یا اعلام می‌کنند برای دریافت مجوز PSP درخواستی ارائه نکرده‌اند یا از پاسخ طفره می‌روند. تعداد محدودی از بانک‌ها بودند که به صورت خاص یا شرکت پی‌اس‌پی مستقل به خود نداشتند یا سهامدار یکی از شرکت‌های پی‌اس‌پی نبودند، خاورمیانه، آینده، سینا، شهر و کارآفرین از جمله این بانک‌ها بودند. بانک سینا پس از اینکه سهام فن‌آوا کارت را خرید از این لیست خارج شد اما روابط عمومی بانک خاورمیانه درباره نتیجه درخواست مجوز PSP اعلام کرد: «فعلاً هیچ تصمیم و اقدامی راجع به PSP نگرفته‌ایم.» علی‌اصغر تقوی؛ معاون فناوری اطلاعات بانک کارآفرین نیز، در این باره گفت: «هیچ درخواستی از جانب ما برای مجوز PSP به بانک‌مرکزی ارسال نشده است. فعلا در مرحله بررسی بازار هستیم، باید تمام جوانب امر را بسنجیم، تحلیل‌های اقتصادی زمان‌بر است و باید ارزیابی کنیم که فضای بیزینس برای حضور مساعد است یا خیر.» بانک آینده اما وضعیت دیگری دارد؛ در شرایط فعلی بانک آینده به دلیل مشکلات مالی توان ارائه درخواست برای دریافت مجوز PSP را ندارد و اگر درخواستی نیز از سمت شرکت ارتباط فردا ارائه شود احتمال اینکه بانک‌مرکزی به دلایل مختلف با آن موافقت نکند زیاد است. هر چند درخواست شرکت تجارت الکترونیکی ارتباط فردا اسفندماه سال گذشته برای ورود به بازار دوم فرابورس مورد موافقت هیئت پذیرش بورس قرار گرفت اما به نظر نمی‌رسد در شرایط فعلی فعلاً بانک‌مرکزی علاقه‌ای به صدور مجوز جدیدی برای بانک آینده باشد. از بین سایر PSP‌ها هم، با اینکه انیاک قبلاً مجوز PSPگری داشت و مجوز آن سال ۹۷ باطل شده بود، علی‌رغم همه شکایت‌‌‌ها و پیگیری‌های خود همچنان به نتیجه نرسیده است و نتوانسته مجوز خود را دوباره زنده کند. در واقع در یک سال گذشته با اینکه بانک‌مرکزی به بانک‌ها برای دریافت PSP چراغ سبز نشان داده است اما هیچ پی‌اس‌پی در سال اخیر به لیست PSPهای قبلی اضافه نشده است. گویا قواعد جدید بانک‌مرکزی مثل روغن سوخته‌ای است که نذر بانک‌هایی شده است که از عهده دستورالعمل‌های بانک‌مرکزی برنمی‌آیند.

روغن سوخته شاپرک نذر بانک‌های در آرزوی PSP

با اینکه بانک‌مرکزی سرمایه اولیه برای PSP‌ها را یک همت تعیین کرده بود اما بازار غیررسمی و اخبار تأیید نشده این رقم را دو همت اعلام می‌کنند. برخی از بانک‌ها و شرکت‌هایی که از درخواست خود برای مجوز پی‌اس‌پی منصرف شده‌اند دلیل آن را بالا بودن سرمایه اولیه می‌دانند و می‌گویند نمی‌توانند ۲ همت را برای سرمایه اولیه شرکتی که نمی‌دانند نتیجه خواهد داد یا خیر بلوکه کنند. تنها در این میان بانک‌شهر است که به نظر می‌رسد به خاطر دلگرمی‌های شهرداری و وجود بازار پرداخت‌های شهری پای مجوز PSP مانده است.

بانک‌شهر همچنان پای دریافت PSP ایستاده است

علی نوری؛ مدیر هلدینگ فناوری اطلاعات بانک‌شهر، درباره مجوز PSPگری این بانک، گفت: درخواست PSP را به بانک‌مرکزی ارسال کرده‌ایم، اسناد آپلود شده است و بانک‌مرکزی در حال ارزیابی است. بعد از بررسی‌‌ها باید نواقص رفع شود و ما منتظر اصلاحات مورد نیاز بانک‌مرکزی هستیم. نوری؛ درباره نبود موفقیت برخی بانک‌ها برای دریافت مجوز PSP هم گفت: قوانین بانک‌مرکزی راجع به مجوز PSP هم از لحاظ مالی، اقتصادی و هم قانونی سختگیرانه است و با توجه به حجم سرمایه‌گذاری موردنیاز از بعد اقتصادی نیز محل اشکال است. نوری؛ در پایان در زمینه توسعه فعالیت‌های بانکداری الکترونیکی و دیجیتالی بانک‌شهر و پروژه‌های الکترونیکی این بانک نیز، گفت: ناوگان دستگاه‌های پرداخت الکترونیکی بانک‌شهر با احتساب ATMها، کیوسک‌ها، شهرنت و دستگاه‌های غیرنقدی حدود ۴۵۰۰ است و ما به‌طور کل پروژه شهرنت بانک‌شهر را موفقیت‌آمیز می‌بینیم. ما قرار بوده است از طریق شهرنت‌‌ها بتوانیم شعبه‌ای متفاوت و الکترونیکی را ارائه دهیم که در واقع حجم مالی و تنوع خدمات آن، این موضوع را نشان داده است. ما با شهرنت‌‌ها می‌خواهیم سوپرمارکت مالی ایجاد کنیم و روند فعالیت‌های اخیر بانک‌شهر در حوزه الکترونیکی نشان از توسعه این حوزه دارد.

منبع: پیوست