معادن مجهز به اینترنت‌اشیاء «آینده صنعت معدن»

فناوری‌های هوشمندسازی و اینترت‌اشیاء در زمینه‌های مختلفی مانند انرژی، حمل‌ونقل، کشاورزی، شهری، صنایع و کارخانه‌ها، معادن و سلامت و… کاربرد داشته و می‌توانند برخی از چالش‌های حوزه‌های مذکور را برطرف کنند. همچنین، علاوه بر بحث توسعه فناوری که هدف اصلی ستاد است، فعالیت کارگروه در کل زنجیره ارزش محل اثر است و می‌تواند به تقویت اقتصاد دانش‌بنیان در این زمینه نیز کمک کند. به گزارش مناقصه‌مزایده به نقل از مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، اینترنت‌اشیاء صنعتی‌(IIoT) به گسترش و استفاده از اینترنت‌اشیاء(IoT) در بخش‌‌ها و برنامه‌های صنعتی اشاره دارد. اینترنت‌اشیاء صنعتی شامل کاربردهای صنعتی از جمله رباتیک، دستگاه‌های پزشکی و فرآیندهای تولید نرم‌افزاری است و یکی از تکنولوژی‌های مهم و پُرکاربرد در فرآیندهای اتوماسیون صنعتی و مانیتورینگ صنعتی است. سعید عبداللهی؛ عضو کارگروه اینترنت‌اشیاء و هوشمند‌سازی ستاد توسعه فناوری‌های اتصال‌پذیری و ارتباطات با اشاره به نقش مهم «اینترنت‌اشیاء صنعتی» در رشد صنعت آینده، اظهار کرد: می‌توان حوزه عملکرد این فناوری را در حل مشکلات صنایع مختلف مانند سوء‌مدیریت زنجیره تأمین، حفظ حریم‌خصوصی داده‌ها، استراتژی ضعیف ابری و کاهش هزینه تعبیر کرد. وی ادامه داد: اینترنت‌اشیاء صنعتی یاIIoT، زیرمجموعه‌ای از IoT است که به‌عنوان «چهارمین انقلاب صنعتی» نیز از آن یاد می‌شود و در حوزه‌های صنعتی مانند صنعت تولید، خودروسازی، انرژی، لجستیک، نفت و گاز، کشاورزی، بهداشت و درمان، حمل‌ونقل، معادن، فلزات و برخی بخش‌های هوانوردی مورد استفاده قرار می‌گیرد. عبداللهی؛ نگهداری و تعمیرات پیش‌بینانه یا پیشگویانه(PdM) را از کاربردهای اینترنت‌اشیاء صنعتی عنوان و خاطرنشان کرد: در بازه‌های زمانی معین تعدادی از پارامتر‌ها و داده‌های تجهیزات توسط دستگاه‌ها و ماشین‌آلات IIoT اندازه‌گیری می‌شود و براساس این داده‌ها برای تعمیر یا تعویض قطعات و تجهیزات تصمیم‌گیری می‌شود و می‌توان حتی عمر دستگاه را پیش‌بینی کرد که این امر سبب بهینه‌سازی و صرفه‌جویی در هزینه می‌شود که باعث بهره‌وری خواهد شد. عضو کارگروه اینترنت‌اشیاء و هوشمندسازی، افزود: بهینه‌سازی در عملکرد زنجیره تأمین، انرژی و کاهش هدررفت با نظارت در زمان واقعی و پیگیری سطوح موجودی توسط حسگرهای IIoTبه همراه شناسایی فرصت‌های صرفه‌جویی که منجر به کاهش هزینه و بهبود پایداری می‌شود، امکان تنظیمات سریع را فراهم می‌کند و بهبود عملیات لجستیک را تسهیل و نظارت و کنترل از راه دور در صنعت انعطاف‌پذیری و بهره‌وری بالاتر را فراهم می‌کند. عضو کارگروه اینترنت‌اشیاء و هوشمند‌سازی، با اشاره به مزایایی که اینترنت‌اشیاء به ارمغان می‌آورد، عنوان کرد: بسیاری از شرکت‌های استخراج، سرمایه‌گذاری خود را به دنبال اجرای راه‌حل‌های مبتنی بر IIoT در سازمان‌های خود افزایش داده‌اند. بهینه‌سازی در منابع و معادن طبیعی وابسته به افزایش ایمنی، بهره‌وری و پایداری زیست‌محیطی در عملیات معدن است که تجهیزات و تمهیدات ذکر شده باعث افزایش این موارد و در نتیجه افزایش بهره‌وری می‌شود. عضو کارگروه اینترنت‌اشیاء و هوشمند‌سازی ستاد توسعه فناوری‌های اتصال‌پذیری و ارتباطات، ضمن اشاره به اهمیت ارزش‌افزوده و نقش IIoT در آن، خاطرنشان کرد: برای به دست آوردن مواد معدنی خام مانند معادن سنگ‌آهن، ارزش‌افزوده به‌طور کلی توسط مراحل مختلف فرآیند تولید تعیین می‌شود. این مراحل شامل استخراج، پردازش، تصفیه و فرآوری مواد است که شامل تعدادی روش و تکنیک می‌باشد. قیمت خام معادن پس از استخراج به عوامل مختلفی از جمله تقاضا و عرضه برای آن ماده خام، کیفیت و محتوای معدن، هزینه‌های حمل‌ونقل و پردازش و شرایط بازار جهانی بستگی دارد. عبداللهی؛ معادن مجهز به اینترنت‌اشیاء که به‌عنوان معادن هوشمند نیز شناخته می‌شوند را «آینده صنعت معدن» خواند و اظهار کرد: به دلیل مزایای زیادی که دارند، اکنون در مقیاس جهانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از آنجایی که معدنکاری در سراسر جهان یک صنعت پرخطر است، معادن هوشمند با استفاده از GPS، اتوماسیون و عملیات از راه دور برای ردیابی دقیق کل عملیات معدن، ایمنی کارگران را افزایش داده است. عضو کارگروه اینترنت‌اشیاء و هوشمند‌سازی ستاد توسعه فناوری‌های اتصال‌پذیری و ارتباطات، ضمن تأکید بر اینکه در بعد دیگر بهینه‌سازی و بهره‌وری، نرم‌افزارهای موجود و مرتبط با IIoT در سایت معدن با دریافت اطلاعات، تصویر واضحی از عملیات کامل استخراج در زمان واقعی ارائه می‌دهند و ادامه داد: این بینش می‌تواند تعدادی از رویه‌ها و وظایف سیستم را بهینه و حتی خودکار کند. همچنین IIOT ممکن است از ایمنی کارگران و تجهیزات، تا نظارت و ردیابی کامیون، تا یادگیری ماشین و رباتیک، در سراسر زنجیره ارزش معدن به کار گرفته شود. معادن می‌توانند روش‌های پرهزینه، پرخطر یا پرزحمت را به روش‌های دیجیتالی تبدیل کنند که از راه دور و در زمان واقعی از طریق انواع سنسور‌ها یا دستگاه‌ها انجام می‌شوند. این باعث بهبود سودآوری، پایداری، ایمنی و کارایی عملیات می‌شود. وی اذعان کرد: به‌طور خلاصه می‌توان گفت که استفاده از IIoT در زمینه‌های مطرح شده به افزایش درآمدها، کاهش هزینه‌ها و بهبود عملکرد منجر می‌شود و در نتیجه به‌طور قابل‌توجهی به ارزش‌افزوده کمک کند.  عبداللهی؛ درخصوص دورنمای رشد بازار IIOT گفت: اندازه بازار جهانی اینترنت صنعتی اشیاء در سال ۲۰۲۳ به ارزش ۳۹۴٫۰ میلیارد دلار آمریکا بود و پیش‌بینی می‌شود که از سال ۲۰۲۴ تا ۲۰۳۰ با نرخ رشد سالانه ترکیبی(CAGR) %23 رشد کند. عضو کارگروه اینترنت‌اشیاء و هوشمندسازی ستاد توسعه فناوری‌های اتصال‌پذیری و ارتباطات، ادامه داد: افزایش دسترسی به پردازنده‌ها و حسگرهای قابل تأمین با قیمت مناسب که می‌توانند دسترسی به اطلاعات به صورت زمان واقعی فراهم کنند، همراه با پیشرفت‌های فناوری، منجر به رشد این بازار می‌شود. علاوه بر این، نیاز روبه افزایش به بهبود کارایی عملیاتی همراه با همکاری قابل‌توجه بین شرکت‌های کلیدی، رشد بازار را بیشتر تقویت می‌کند. به گفته او، تعدادی تکنیک همچنین در حال توسعه است تا نیروی کار دیجیتال انسانی یکپارچه ایجاد شود و پیش‌بینی شده فرصت‌های رشد قابل‌توجهی فراهم خواهد کرد. عبداللهی؛ در پایان ضمن اشاره به اینکه در سطح جهانی، بازار صنعتی اینترنت‌اشیاء شاهد پذیرش سریع فناوری‌های تولید هوشمند است؛ اظهار داشت: این فناوری نحوه عملکرد صنایع را تغییر داده و بهره‌وری را افزایش می‌دهد و با توجه به اینکه ایران در بیست سال اخیر رشد قابل‌توجهی در صنایع مرتبط داشته است و امروزه نام سرزمین‌مان در میان کشورهای قدرتمند تولید و ساخت می‌درخشد، امید است محققان و کارشناسان شایسته‌ی ایرانی نیز با بهره‌گیری بیشتر از IIoT میزان افزایش بهره‌وری از این فناوری را بیش از پیش ارتقا بخشند تا بتوانیم بیش از پیش نام این سرزمین پرافتخار را در گوش جهانیان طنین‌انداز کنیم.