ناترازی انرژی اصلی‌‌‌ترین چالش دولت چهاردهم

گروه انرژی -مسعود پزشکیان در شرایطی قرار است دولت را تحویل بگیرد که کشور با ناترازی شدید انرژی مواجه است و کارشناسان آن را مهم‌‌‌ترین چالش رئیس دولت چهاردهم در حوزه انرژی می‌دانند. از بنزین گرفته تا گاز و برق همگی به نوعی دچار بحران و ناترازی در تولید و مصرف هستند. در بخش حامل‌های انرژی شرایط به‌گونه‌ای است که در طی سه سال اخیر بیش از ۴۰ درصد به میزان مصرف این سوخت افزوده شده، به‌طوری که با تولید روزانه ۱۱۲ میلیون لیتر بنزین در کشور، ۱۲۵ میلیون لیتر به مصرف می‌رسد و کشوری که خود صادرکننده بنزین بوده برای تأمین نیاز خود، ناچار به واردات شده است. به گزارش مناقصه‌مزایده، ناترازی برق به حدود ۱۵ هزار مگاوات رسیده است. وعده‌های دولت سیزدهم در زمینه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر هم محقق نشده و ظرفیت نصب شده نیروگاه‌های تجدیدپذیر به ۱۵۰۰ مگاوات هم نمی‌رسد. این در حالی است که علی‌اکبر محرابیان؛ وعده داده بود که در این دولت ۴۰ هزار مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور افزوده خواهد شد که تنها ۱۰ هزار مگاوات آن از محل تجدیدپذیرهاست. در حوزه گاز هم مصرف کشور به شدت افزایش پیدا کرده و از همین حالا نگرانی‌‌ها برای تأمین سوخت زمستان آغاز شده است. در بهترین حالت ظرفیت تولید و تأمین گاز در داخل کشور کمتر از ۹۰۰ میلیون مترمکعب است. حال آنکه مصرف کشور ممکن است در برخی از روزهای سرد زمستان در سال گذشته به بالای یک میلیارد و ۱۵۰ میلیون مترمکعب می‌رسید با این اوصاف می‌توان ادعا کرد در صورتی که هیچ رشد مصرفی در کشور اتفاق نیفتد، کشور با کسری ۲۵۰ میلیون مترمکعبی مواجه است. البته با توجه به افزایش مصرف سالانه، پیش‌بینی می‌شود که این کسری به ۳۰۰ میلیون مترمکعب هم برسد. محمدعلی خطیبی؛ نماینده سابق ایران در اوپک، می‌گوید: دولت سیزدهم بیشتر روی افزایش ظرفیت تولید متمرکز بود و مدیریت تقاضا و بخش عرضه را ر‌‌ها کرده بود. در حال‌حاضر مصرف به قدری بالا رفته که نمی‌توان تنها با اتکاء به افزایش ظرفیت تولید آن را پاسخ داد. وی ادامه داد: اگر رشد مصرف با همین وضعیت ادامه پیدا کند، زیرساخت‌های موجود به هیچ‌وجه کفاف نیاز و تقاضای موجود را هم نمی‌تواند پاسخگو باشد. باید از ابزارهای بهینه‌سازی مصرف استفاده کنیم. اما باید توجه داشت که ابزار و روش بهینه‌سازی تنها ابزار قیمتی نیست. تغییر قیمت‌ها اما می‌تواند یکی از ابزار‌‌ها و روش‌‌ها برای مدیریت مصرف باشد. محمود خطیبی؛ کارشناس انرژی، در این‌باره می‌گوید: دولت سیزدهم نتوانسته در زمینه بهینه‌سازی عملکرد خوبی را از خود به جای بگذارد و همین مسئله باعث شده که ناترازی بنزین در شرایط نگران‌کننده‌ای قرار گیرد. او با تأکید بر افزایش قیمت بنزین پرمصرف‌ها، ادامه داد: البته دولت چهاردهم نباید این تغییر قیمت‌ها را از بنزین یارانه‌ای و سهمیه‌ای و دهک‌های پایین درآمدی شروع کند و باید نگاه یکسان به تمامی اقشار و تمامی مصرف‌کنندگان بنزین داشت. به نظر من نیازی به تغییر قیمت بنزین ۱۵۰۰ تومانی و سه هزار تومانی نیست. اما چنانچه کسی خواست بیش از سهمیه در نظر گرفته شده برای این دو بخش سوخت مصرف کند، باید قیمت واقعی یا قیمت نزدیک به واقعیت را پرداخت کند. خطیبی؛ تصریح کرد: بخشی از مصرف سوخت در کشور ما کاذب است. به این معنا که در آمار مصرف داخلی قرار گرفته، حال آنکه در حال قاچاق به کشورهای همسایه است. دولت چهاردهم باید سعی کند که با سیاست‌گذاری‌های درست و البته مبارزه با قاچاقچیان سوخت جلوی این کار را بگیرد. همچنین حمیدرضا صالحی؛ کارشناس انرژی معتقد است که بخش‌خصوصی می‌تواند با سرمایه‌گذاری خود در مدت سه سال مشکل ناترازی برق را حل کند اما مشکل اینجاست که دولت تمایلی به کاهش تصدی‌گری خود ندارد و توجهی به پیشنهادات ما نمی‌کند. به اذعان کارشناسان حوزه انرژی، بهترین راهکار برای حل این چالش تعامل با دنیا برای جذب سرمایه‌های خارجی است. این همان رویکردی است که مسعود پزشکیان در مناظره‌های انتخاباتی خود بار‌‌ها و بار‌‌ها روی اهمیت آن تأکید کرده است.