خطر مصرف بیش‌ از حد مکمل‌ها؛ مسمومیت در کمین است!

مینا زمانیان- خود بزرگ‌بینی باعث مشکلات عدیده‌ای می‌شود؛ یکی از این مشکلات مصرف خودسرانه مکمل‌ها است! در واقع پیش از این، ایرانیان یکی از سردمداران مصرف خودسرانه دارو در جهان بودند اما چندی است که مصرف خودسرانه مکمل‌ها نیز به آن اضافه شده است! شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید چرا همیشه تأکید می‌شود که به هیچ عنوان بدون تجویز پزشک یا متخصص تغذیه، سمت مکمل نروید؟ به زبان ساده می‌شود گفت؛ مکمل فقط مال وقتی است که شما آزمایش خون داده و ثابت شود که کمبود آن ریزمغذی خاص را دارید و نیاز بدنتان از راه غذا تأمین نمی‌شود؛ یا وقتی که رژیم کم‌کالری گرفتید و حجم غذایی که می‌خورید به هیچ عنوان نمی‌تواند نیاز روزانه‌ شما را تأمین کند یا مثلاً وقتی ناراحتی معده دارید و آنتی‌اسید مصرف می‌کنید که در این صورت میزان جذب آنتی‌اسید پایین می‌آید. یا در دوران‌های خاص مثل نوزادی، یا زمان بارداری، یا در طول قاعدگی خانم‌‌ها… اینکه شما احساس کنید دچار ضعف و بی‌حالی هستید یا زیاد خسته می‌شوید یا خوابتان خوب نیست یا موهایتان می‌ریزد یا پوستتان خراب شده دلیل کافی برای اینکه تشریف ببرید داروخانه و انواع و اقسام مکمل‌‌ها را سرخود تهیه کنید و شروع به مصرف کنید، نیست!

هشدار مصرف بیش‌ از حد در برخی بیماران

در همین رابطه، مدیرکل فرآورده‌های طبیعی، سنتی و مکمل سازمان غذا و دارو، درباره بیش‌ترین مکمل‌‌ها و ویتامین‌های مصرفی در کشور توضیح داد و در عین حال نسبت به مصرف خودسرانه و بیش‌ از حد مکمل‌‌ها به‌ویژه در برخی بیماران هشدار داد. علیرضا رستمی؛ در گفتگو با ایسنا، درباره بیش‌ترین مکمل‌‌ها و ویتامین‌هایی که در کشور مصرف می‌شوند، گفت: همچنین گروه دیگری از فرآورده‌های مکمل و ویتامین‌‌ها در «حفظ سلامت پوست، مو و ناخن»، «بهبود عملکرد دستگاه ایمنی»، مدیریت وزن و به منظور کاهش یا افزایش وزن»، «پیشگیری و حمایت از شرایط خاص سلامت مانند پوکی استخوان، بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت و…»، «آنتی‌اکسیدان‌ها» و «امگا۳» مورد تجویز و استفاده قرار می‌گیرند. مدیرکل فرآورده‌های طبیعی، سنتی و مکمل سازمان غذا و دارو، همچنین درباره شرایط تجویز و مصرف مکمل‌‌ها و ویتامین‌ها، تأکید کرد: با توجه به نیاز پایه بدن به ریزمغذی‌‌ها و با نگاهی به سبد غذایی خانوار و کاهش احتمالی سرانه مصرف برخی از اقلام مهم حاوی ریزمغذی‌ها، تجویز مصرف به صورت شکل دارویی فرآورده مکمل از سوی متخصصان مربوطه و بر مبنای بار بیماری‌‌ها و نتایج آزمایش‌های کلینیکی و پاراکلینیکی صورت می‌گیرد. رستمی؛ درباره عوارض احتمالی مصرف نابه‌جای مکمل‌‌ها و ویتامین‌‌ها و بروز مشکلات جسمی در این ارتباط، گفت: در این باره باید گفت که طبیعتاً مصرف هر عنصر، ماده غذایی و دارویی بیش از حد مجاز تعیین شده در منابع بین‌المللی برای عموم جامعه و به‌ویژه در گروه‌های در معرض خطر شامل کودکان، سالمندان، مادران باردار و شیرده، بیماران صعب‌العلاج یا نقص دستگاه ایمنی و…، انواع عوارض حاد قابل مشاهده در کوتاه‌مدت و یا بطئی و درازمدت را به دنبال خواهد داشت و بر همین اساس لازم است هرگونه مصرف مکمل‌‌ها و ویتامین‌‌ها با مشورت و تجویز پزشک مربوطه انجام شود و از مصرف خودسرانه این اقلام پرهیز شود. وی در توضیح عوارض ناشی از مصرف خودسرانه و بدون تجویز پزشک و همچنین مصرف بی‌رویه مکمل‌‌ها، افزود: در این راستا می‌توان گفت که خطر بروز مسمومیت به دنبال مصرف بیش از حد ویتامین‌های محلول در چربی و همچنین خطر تداخل مصرف برخی مکمل‌‌ها با داروهای خاص نظیر امگا و وارفارین و در افراد دارای بیماری خاص نظیر بیماران کلیوی و کبدی وجود دارد.