مقصر رشد فیزیکی شهر‌ها چیست؟

مقصر رشد فیزیکی شهر‌ها چیست؟ بزرگ شدن شهر‌ها و رشد بی‌برنامه آنها، می‌تواند لطمات جبران‌ناپذیر اجتماعی و اقتصادی را به همراه داشته باشد. محققین مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر این پدیده را در پروژه‌ای علمی‌- پژوهشی مورد بررسی و ارزیابی قرار داده‌اند. شهرهای بزرگ در نظام شهری کشور ما از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند، چرا که اغلب […]

مقصر رشد فیزیکی شهر‌ها چیست؟

بزرگ شدن شهر‌ها و رشد بی‌برنامه آنها، می‌تواند لطمات جبران‌ناپذیر اجتماعی و اقتصادی را به همراه داشته باشد. محققین مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر این پدیده را در پروژه‌ای علمی‌- پژوهشی مورد بررسی و ارزیابی قرار داده‌اند.

شهرهای بزرگ در نظام شهری کشور ما از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند، چرا که اغلب این شهرها، جزو مراکز استان بوده و به تبع شرایط ویژه خود، نسبت به سایر نقاط شهری رشد بیش‌تری داشته‌اند. چنین رشدی که اغلب بی‌برنامه و لجام گسیخته است هزینه‌های زیادی را به شهر‌ها تحمیل کرده و پایداری آن‌ها را تهدید می‌نماید.

به گزارش سیناپرس، بنا بر اعتقاد صاحب‌نظران، امروزه استفاده از روش‌های پیش‌بینی برای بررسی تحولات آینده کارایی لازم را ندارند، در حالی که «روش‌های آینده‌پژوهی» می‌توانند با توجه به آنچه در آینده رخ می‌دهد، عوامل مؤثر بر بروز آینده‌های محتمل را شناسایی کرده و با کنترل آن‌ها، آینده مطلوب را تعیین نمایند.

شهرهای بزرگ در نظام شهری کشور ما از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند، چرا که اغلب این شهرها، جزو مراکز استان بوده و به تبع شرایط ویژه خود، نسبت به سایر نقاط شهری رشد بیش‌تری داشته‌اند. چنین رشدی که اغلب بی‌برنامه و لجام گسیخته است هزینه‌های زیادی را به شهر‌ها تحمیل کرده و پایداری آن‌ها را تهدید می‌نماید.

محققینی از دانشگاه تبریز و دانشگاه پیام‌نور با استفاده از همین متد علمی و با به‌کارگیری نرم‌افزارهای آینده‌پژوهی که برای بررسی و تحلیل رشد کالبدی و فیزیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند، پژوهشی را به انجام رسانده‌اند که در آن عوامل و نیروهای تأثیرگذار بر رشد شهرهای بزرگ مورد بررسی و شناسایی قرار گرفته است.

در این تحقیق توصیفی– تحلیلی که با محوریت شهر ارومیه، مرکز استان آذربایجان غربی اجرا شده، محققین با استفاده از تکنیک پویش محیطی، اطلاعات لازم را گردآوری نموده‌اند. این اطلاعات سپس توسط ۳۰ نفر از کارشناسان و متخصصین برنامه‌ریزی شهری، امتیازدهی شده و در نهایت در محیط نرم‌افزار آینده پژوهشی موسوم به «میک­مک»، تحلیل و ارزیابی گردیده‌اند.

نتایج به دست آمده از این مطالعه که به صورت مقاله‌ای علمی پژوهشی در آخرین شماره از فصل نامه «برنامه‌ریزی شهری» وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت به چاپ رسیده، نشان می‌دهد که ۶۴ درصد رشد شهر، به دلیل آن چه رشد جمعیت گفته می‌شود بوده و همچنین علی‌رغم وجود فضای کافی، ۳۴ درصد رشد شهر به دلیل پراکنده‌رویی بوده است.

در این رابطه، محققین از بین ۳۱ شاخص انتخابی که بر رشد شهر ارومیه تأثیرگذار بوده‌اند، تعداد ۹ شاخص را، با توجه به امتیاز بالای تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم، به عنوان عوامل کلیدی انتخاب نمودند.

 

براساس اعلام پژوهشگران فوق، تأثیرگذار‌ترین عامل کلیدی در رشد فیزیکی شهر ارومیه از بین این عوامل، «عدم نظارت بر ساخت و سازها» است و رشد طبیعی جمعیت، نابرابری در توزیع خدمات و گرایش به حومه‌های شهری در درجات بعدی اهمیت قرار دارند.