مالیات؛ نفس دخانیات را می‌گیرد؟!

علی غلام‌فراهانی- به پیاده‌رو‌ها که خوب دقت کنی، متوجه می‌شوی که سن مصرف سیگار کاهش یافته است. دختر و پسر هم ندارد و همین امر موضوع را حساس‌تر هم کرده است. در دهه‌های گذشته اکثر افراد سیگاری را میان‌سالان تشکیل می‌دادند اما در حال‌حاضر همه قشری سیگار می‌کشند! آمار‌ها می‌گویند؛ سن مصرف دخانیات به‌خصوص سیگار […]

علی غلام‌فراهانی- به پیاده‌رو‌ها که خوب دقت کنی، متوجه می‌شوی که سن مصرف سیگار کاهش یافته است. دختر و پسر هم ندارد و همین امر موضوع را حساس‌تر هم کرده است. در دهه‌های گذشته اکثر افراد سیگاری را میان‌سالان تشکیل می‌دادند اما در حال‌حاضر همه قشری سیگار می‌کشند! آمار‌ها می‌گویند؛ سن مصرف دخانیات به‌خصوص سیگار به ۹ سال رسیده است! این در شرایطی است که تقریباً جایی از بدن انسان نیست که سیگار و قلیان و سایر دخانیات روی آن تأثیر منفی نگذارد. از شُش و قلب گرفته تا دهان و دندان. سرطان ریه، سکته قلبی، فساد دندان‌‌ها و بوی بد دهان و ده‌ها ضرر دیگر؛ همه از آسیب‌هایی هستند که سیگار بر جسم انسان وارد می‌کند. البته این آمار تنها مختص سیگار است. آمار‌ها می‌گويند؛ حدود ۱۴ درصد جمعیت ایران در سال ۱۴۰۰ با اعتیاد به قلیان و سایر انواع دخانیات درگیر بوده‌اند. یعنی ۴٫۴ درصد جمعیت زنان و ۲۵درصد جمعیت مردان کشور معتاد به مصرف دخانیات هستند. آمارهای رسمی کشور در مطالعات انجام شده همچنین حاکی از آن است که در سال‌های ۹۶ و ۱۴۰۰ استعمال دخانیات در دختران سن ۱۳ تا ۱۵ سال حدود ۱۳۵ درصد افزایش داشته است. بنابراین، این آمار‌ها برای همه به نوعی هشدار است و بیشتر از همه برای والدین، آموزش و پرورش و مجموعه‌های مرتبط با سلامت هشدار دارد.

افزایش ۱۵ تا ۵۰ درصدی مالیات محصولات دخانی

گفتنی است؛ در سال‌جاری مالیات هر نخ سیگار تولید داخل با افزایش ۱۵ درصدی نسبت به سال گذشته ۵۷ تومان و ۵ ریال، سیگار تولید داخل با نشان خارجی ۱۲۵ تومان و سیگار خارجی ۱۲۰۰ تومان تعیین شده است. منابع حاصل از مالیات سیگار به مصارفی همچون کاهش مصرف دخانیات، درمان بیماری‌های ناشی از آن و توسعه اماکن ورزشی اختصاص می‌یابد. این خبر را معاونت درآمدهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی در راستای اجرای قانون برنامه هفتم توسعه، میزان مالیات سیگار و تنباکو اعلام کرد. حال سؤال این است که راهکار اصلی کاهش مصرف دخانیات به‌خصوص سیگار در کشور چیست؟

افزایش مالیات تنها راهکار نیست

در همین رابطه، محمدرضا مسجدی؛ دبیرکل جمعیت مبارزه با دخانیات در ایران، چنین می‌گوید: ارائه گزینه‌های جایگزین بیشتر در کاهش تعداد سیگاری‌‌ها تأثیر داشته، آموزش و اقدامات کنترل دخانیات هم به افراد در ترک سیگار کمک کرده است. به گفته مسجدی؛ ما نمی‌توانیم کشت محصولات تنباکو را افزایش دهیم، کارخانه‌ها را از شش عدد به ۳۸ کارخانه برسانیم، عرضه را بی‌حساب‌وکتاب داشته باشیم، قلیان همه‌جا عرضه شود، در فیلم‌‌ها و سریال‌‌ها قلیان و سیگار مصرف شود، قاچاق را هم داشته باشیم و بعد منتظر کاهش مصرف دخانیات باشیم. «این شرایط یک فضای ناهماهنگ است. اگر کشوری در زمینه کاهش دخانیات موفق بوده، همه ابعاد دخیل در این مسئله را دیده، یکی از این ابعاد هم افزایش مالیات است». براساس معاهده جهانی کنترل دخانیات که ما هم عضو آن هستیم، شش ‌بند وجود دارد که یکی از بند‌ها به افزایش مالیات مربوط است که اهمیت بالایی هم دارد. بنابر نظر دبیرکل جمعیت مبارزه با دخانیات در ایران، باید عرضه و تقاضا محدود شود، صنعت هم نیازمند محدودیت‌هایی است و در کنار این‌ها باید اعمال قانون را هم داشته باشیم. ما در این زمینه قوانین و آیین‌نامه‌های خوبی داریم که درست اجرایی نمی‌شوند.