هرچند به نظر می‌رسد بزرگ‌‌ترین اختلال فناوری اطلاعاتی جهان برطرف شده اما پس‌لرزه‌های آن همچنان ادامه دارد. این در حالی است که از این مرگ بزرگ گزندی به زیرساخت‌های ارتباطی کشور وارد نشد. به گزارش مهر، روز جمعه بزرگ‌‌ترین اختلال سایبری جهان رخ داد. حجم این رویداد چنان وسیع بود که صنایع مختلف از خطوط […]
هرچند به نظر می‌رسد بزرگ‌‌ترین اختلال فناوری اطلاعاتی جهان برطرف شده اما پس‌لرزه‌های آن همچنان ادامه دارد. این در حالی است که از این مرگ بزرگ گزندی به زیرساخت‌های ارتباطی کشور وارد نشد. به گزارش مهر، روز جمعه بزرگ‌‌ترین اختلال سایبری جهان رخ داد. حجم این رویداد چنان وسیع بود که صنایع مختلف از خطوط هواپیمایی گرفته تا بانکداری و خدمات درمانی در کشورهای مختلف جهان زمین‌گیر شدند. ماجرا از نیمه شب پنجشنبه و بامداد جمعه گذشته، یعنی زمانی آغاز شد که نشانه‌هایی از اختلال در سیستم‌های رایانشی در چند ایالت آمریکا از جمله آلاسکا و آریزونا رصد و سرویس اورژانس ۹۱۱ قطع شد. برخی بیمارستآنها نیز با اختلالات فناوری روبه‌رو شدند. بین ساعات ۲ تا ۳ بامداد به وقت آمریکا سازمان هوانوردی فدرال آمریکا اعلام کرد تمام پروازهای خطوط هواپیمایی دلتا و امریکن ایرلانز زمین‌گیر شده‌اند. چند دقیقه بعد از آن نیز اعلام شد پروازهای دو شرکت هواپیمایی دیگر بدون در نظر گرفتن مقصد زمین‌گیر شده‌اند. چند ساعت بعد یعنی بین ساعت ۵ تا ۶ صبح به وقت آمریکا سیستم‌های حمل‌ونقل در شمال‌شرقی این کشور نیز اعلام کردند با اختلال روبه‌رو شدند. قطار‌‌ها و اتوبوس‌های واشنگتن‌دی‌سی نیز از کار افتادند از سوی دیگر مقامات حمل‌ونقل نیویورک که بزرگ‌‌ترین شبکه در شمال آمریکا به حساب می‌آید، اعلام کردند سیستم‌های اطلاعات مشتریان به‌طور موقت آفلاین شده است. در این میان حدود ساعت ۵:۳۰ صبح به وقت آمریکا شرکت کراود استرایک به مشتریان خود اعلام کرد از گزارش‌های خرابی نرم‌افزارش روی سیستم‌های عامل ویندوز مایکروسافت مطلع شده است. پس از آن سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید نیز اعلام کرد؛ از این رویداد آگاه شده و مشغول بررسی اختلال و تأثیرات آن است اما این اختلال فقط مختص آمریکا نبود، بلکه قطعی گسترده سیستم‌‌‌ها جهانی بود. بانک‌های سراسر جهان از استرالیا گرفته تا آفریقای‌جنوبی یکی پس از دیگری از اختلال در سرویس‌هایشان خبر دادند.
زمین‌گیر شدن هواپیما‌‌ها از آمریکا تا استرالیا و هندوستان
خطوط هوایی مانند کانتاس در استرالیا و حداقل دو شرکت هواپیمایی ارزان‌قیمت در ایالات متحده، خطوط هوایی فرانتیر و «سان‌کانتری ارلاینز» مجبور به توقف پروازهای خود شده‌اند. در تایلند نیز کراتی کیجماناوات، رئیس فرودگاه‌های این کشور از قطعی سیستم کنترل خودکار مرزی در دو فرودگاه بانکوک خبر داد و افزود: فعالیت چندین شرکت هواپیمایی در شش فرودگاه اصلی تایلند مختل شده است. وی به مسافران توصیه کرد که حداقل چهار ساعت زودتر در فرودگاه‌ها حضور یابند. فرودگاه‌های سنگاپور و مالزی نیز مشکلات مشابهی را گزارش دادند. صف‌های طولانی و نگرانی مسافران به خاطر از دست دادن پروازهای خود به دلیل فرآیند طولانی پذیرش مسافر از جمله این مشکلات بیان شد. علاوه بر آن طبق اطلاعاتی که روز جمعه در وبسایت فرودگاه زوریخ درج شد، به دلیل اختلال رایانه‌ای جهانی، هواپیما‌‌ها امکان فرود در این فرودگاه را نداشتند. فرودگاه هنگ‌کنگ نیز اعلام کرد که برخی از خطوط هوایی در این فرودگاه تحت‌تأثیر قطعی مایکروسافت قرار گرفته‌اند. در کنار آنها سه شرکت هواپیمایی هندی اختلالاتی را در سامانه رزرواسیون خود گزارش کردند که مشابه مشکلات فنی گسترده گزارش شده توسط اپراتورهای خطوط هوایی در سراسر جهان بود. شرکت پروازهای ارزان‌قیمت ایندی‌گو، با انتشار پستی در رسانه‌های اجتماعی اعلام کرد: «سامانه‌های ما در حال‌حاضر تحت‌تأثیر قطعی مایکروسافت قرار گرفته و ممکن است برخی از پرواز‌‌ها تحت‌تأثیر قرار گیرند». بسیاری از فرودگاه‌های هند که از قطعی مرتبط با سیستم‌های مایکروسافت مختل شده‌اند، اعلام کردند که «انتظار در فرودگاه‌های هند ممکن است ساعت‌‌‌ها به طول انجامد.»
سازماندهی المپیک از اختلال سایبری بی‌نصیب نماند
اما این پایان ماجرا نبود. یک منبع در کمیته سازماندهی المپیک فرانسه اعلام کرد: سیستم اعتبارسنجی بازی‌های المپیک ۲۰۲۴ پاریس تحت‌تأثیر نقص رایانه‌ای قرار گرفته است و تحویل لباس‌‌‌ها و اعتبارنامه‌ها به تأخیر افتاده است. برگزارکنندگان المپیک پاریس همچنین اعلام کردند که ورود برخی از ورزشکاران و هیئت‌های المپیک به دلیل اختلال در پروازهایشان در فرودگاه‌ها مختل شده است.
سهم انگلیس و امارات متحده عربی از ترکش‌های اختلال جهانی
انگلیس نیز از این قطعی گسترده بی‌نصیب نماند و اختلال در مایکروسافت بر سرویس سلامت ملی بریتانیا تأثیر گذارد و گرفتن وقت ویزیت از پزشکان به وسیله خدمات آنلاین جی‌پی و سیستم‌های اطلاعات بیمارستانی را مختل کرد. حدود ۳۷ هزار مطب پزشکان و بسیاری از داروخانه‌های بریتانیا تحت‌تأثیر اختلال گسترده قرار گرفتند. همچنین پخش اخبار در شبکه خبری اسکای‌نیوز انگلیس نیز برای مدتی قطع شد. از سوی دیگر در خاورمیانه، وزارت‌خارجه امارات متحده‌عربی اعلام کرد که اختلال رخ داده روی عملکرد الکترونیکی این وزارتخانه تأثیرگذار بوده است. سازمان تنظیم مقررات دیجیتال مخابرات امارات (TDRA) نیز در پی اختلال در ویندوز، با انتشار بیانیه‌ای به کاربران هشدار داد تا زمان رفع مشکل نرم‌افزار Crowdstrike، از دانلود یا به‌روزرسانی آن خودداری کنند.
به‌روزرسانی دردسرساز
تمام این چالش‌‌‌ها و مشکلات در نتیجه به‌روزرسانی معیوب یک نرم‌افزار مربوط به شرکت امنیت سایبری کراود استرایک رخ داده بود. کاربران ویندوز شاهد صفحه آبی یا اختلال BSDD بودند که سبب می‌شود سیستم‌‌‌ها به‌طور ناگهانی خاموش یا ری‌استارت شوند.در نتیجه این اختلال دستگاه‌هایی مانند رایانه‌ها و تلفن‌‌‌ها از کار افتاد ند، زیرا به دلیل نرم‌افزار خراب نمی‌توانند درست فعالیت کنند. مایکروسافت در بیانیه‌ای اعلام کرد: مشغول فعالیت است تا اپ‌های مختلف تحت‌تأثیر این رویداد از جمله مایکروسافت ۳۶۵ و سرویس‌های دیگر را دوباره فعال کند. طبق به‌روزرسانی Service Health Status در صفحه اپراتور ویندوز ریشه اصلی این اختلال تغییر پیکربندی در بخشی از بار ابر رایانشی Azure بوده که باعث ایجاد وقفه بین منابع ذخیره‌سازی و رایانشی شد و اختلال در ارتباطات را در پی داشت. همین امر بر خدمات پایین دستی مایکروسافت ۳۶۵ وابسته به این اتصال تأثیر گذاشت. مایکروسافت اعلام کرد: این مشکل بر کاربرانی که سعی در استفاده از برنامه‌ها و سرویس‌های مایکروسافت ۳۶۵ دارند، تأثیر گذاشته بود. از سوی دیگر جورج کورتیز؛ مدیر ارشد اجرایی کراود استرایک، در پستی در پلتفرم ایکس، نوشت: ما به‌طور فعال مشغول همکاری با مشتریانی هستیم که تحت‌تأثیر اختلال کشف شده در یک بخش از آپدیت ارائه شده برای سیستم‌های ویندوز قرار گرفته‌اند. این یک رویداد سایبری یا حمله هکری نیست. مشکل شناسایی، ایزوله و برطرف شده است. او در ادامه، اضافه کرده بود: سیستم‌های مک و لینوکس تحت‌تأثیر مشکل قرار نگرفته‌اند. پس از این رویداد مایکروسافت نیز اعلام کرد سرویس ابر رایانشی آن در منطقه مرکزی آمریکا احیا شده است.
ایران دور از هیاهوی بزرگ‌‌ترین اختلال فناوری اطلاعاتی جهان
در حالی‌که در سراسر جهان با این اختلال دست‌وپنجه نرم می‌کرد و مردم در اقصی‌نقاط دنیا گرفتار تبعات این حادثه سایبری بودند در کشور ما کوچک‌‌‌ترین خللی گزارش نشد و سیستم‌های ارتباطی در ایران از بزرگ‌‌ترین اختلال فناوری اطلاعات جهان جان سالم به‌در برد. رمز در امان ماندن ایران از این رخداد شبکه ملی اطلاعات و استفاده از سیستم ابری و نرم‌افزارهای بومی بود. این چتر حفاظتی سایبری در حالی بر سر کاربران ایرانی سایه گسترده است که از آغازین روزهای پا گرفتن آن همواره با سیل عظیمی از انتقاد‌‌ها و کج‌فهمی‌‌‌ها مواجه بوده است اما اکنون برای چندمین‌بار و در تازه‌‌‌ترین بزنگاه سایبری توان خود را به جهانیان ثابت کرد. امیر محمدزاده‌لاجوردی؛ رئیس سازمان تنظیم مقررات ارتباطات، با اشاره به اختلال جهانی اینترنت در روز گذشته در پیام در ویراستی، عنوان کرد: در حالی که در بسیاری از کشورهای جهان اختلالات گسترده اینترنتی فعالیت‌های روزمره را فلج کرده، در کشور ما خبری از این اختلالات نیست. وی افزود: یک دلیل آن استقرار شبکه ملی اطلاعات و اتکاء به توانمندی جوانان نخبه کشور است. هم‌اکنون بیش از ۸۰درصد نیاز کشور به خدمات ابری از طریق فراهم‌کنندگان داخلی تأمین می‌شود. حسین دلیریان؛ سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی نیز، با اشاره به اختلال پیش‌آمده در خدمات شرکت مایکروسافت، گفت: به اطلاع مردم شریف ایران می‌رسانم که کشورمان از سال‌‌‌ها پیش به دلیل تحریم‌های غرب از دریافت خدمات ابری منع شده بود و از همان سال‌‌‌ها با ابتکار عمل جوانان و نخبگان کشور، سرویس‌های جایگزین بومی، در داخل کشورمان طراحی و هم‌اکنون نیز همان سرویس‌‌‌ها عملیاتی است. وی افزود: در عین حال، توانمندی‌های کشور در حوزه ارائه خدمات ابری بومی، قابلیت صادرات به سایر کشور‌‌ها را هم دارد و ما آمادگی لازم جهت انتقال تجربه و یا صادرات محصولات این حوزه را داریم.
تأکید روسیه بر اهمیت جایگزین کردن نرم‌افزارهای وارداتی
به جز ایران روسیه نیز از این اختلالات در امان بود. به نوشته نشریه بیزینس اینسایدر، وزارت توسعه دیجیتال ارتباطات و رسانه‌های جمعی روسیه اعلام کرد که در فعالیت خطوط هواپیمایی و بانک‌های این کشور هیچ نشانی از تأثیرات قطعی سرویس دیده نمی‌شود. این وزارتخانه اعلام کرد: اقدامات دولت در جهت مقابله با تحریم‌های غرب کشور را از فروپاشی دیجیتالی نجات داده است. در بیانیه این وزارتخانه آمده است: وضعیتی که در نتیجه فعالیت‌های مایکروسافت ایجاد شده یک بار دیگر اهمیت جایگزین کردن نرم‌افزارهای خارجی وارداتی به‌خصوص در حوزه تأسیسات زیرساخت اطلاعاتی حیاتی را نشان می‌دهد. همچنین کرملین؛ اعلام کرد: سیستم‌های رایانشی به‌طور معمول در حال فعالیت هستند و تحت‌تأثیر این رویداد سایبری قرار نگرفته‌اند.
آشکار شدن شکاف‌‌‌ها در سیستم فناوری اطلاعات جهان
هرچند کراود استرایک نام چندان آشنایی نیست اما در حوزه امنیت سایبری یک شرکت مهم به حساب می‌آید که سهم بزرگی از بازار این صنعت را در اختیار دارد و بسیاری از شرکت‌های بزرگ جهان از جمله مایکروسافت و آمازون به سرویس‌های آن اتکاء می‌کنند. به همین دلیل اختلالی کوچک در به‌روزرسانی نرم‌افزار چنین پیامد جهانی را در بر داشت. هرچند به گفته مایکروسافت، ۸٫۵ میلیون رایانه این شرکت تحت‌تأثیر اختلال فناوری اطلاعاتی جهانی قرار گرفته بودند و این میزان معادل کمتر از یک‌درصد تمام ماشین‌هایی است که با سیستم عامل ویندوز کار می‌کنند، اما همچنان تأثیر وسیع آن را نمی‌توان نادیده گرفت. همچنین اگرچه تا صبح شنبه هفته جاری بخش اعظم چالش‌های اینترنتی برطرف شده بود اما پیامدهای آن همچنان باقی است و به گفته کارشناسان چند روز طول می‌کشد تا به‌طور کامل سیستم‌‌‌ها بازیابی شوند. از سوی دیگر برخی کارشناسان هشدار دادند، ممکن است چندهفته طول بکشد تا سیستم‌‌‌ها از چنین اختلالی بهبود یابند. این بدان معناست که احتمالاً انبوهی از پروازهایی که با تأخیر انجام می‌شوند، چمدان‌های گمشده و مشکلات دیگر در راه است. علاوه بر آن پس از این اتفاق کارشناسان درباره حملات سایبری و فیشینگ نیز هشدار داده‌اند. رویداد مذکور بستری مناسب برای فعالیت‌های هکری فراهم کرده است. به‌عنوان مثال اداره سیگنال‌های استرالیا (ASD)یا آژانس اطلاعات سایبری استرالیا در بیانیه‌ای اعلام کرد: تعدادی از وب سایت‌های مخرب و کدهای تأیید نشده و غیررسمی در فضای آنلاین منتشر شده‌اند و با ادعای کمک به کاربران برای حل مشکل قطعی سراسری ناشی از آپدیت CrowdStrike کاربران را فریب می‌دهند. این اختلال همچنین این نگرانی را به وجود آورده که بسیاری از سازمان‌ها برنامه‌های احتیاطی برای اختلال در سیستم‌های فناوری اطلاعات خود ندارند. به گفته کارشناسان تا زمانی‌که اقدامات احتیاطی در شبکه‌ها در نظر گرفته نشود و سازمان‌ها خدمات پشتیبانی بهتری ارائه نکنند، چنین اختلالاتی در آینده نیز اتفاق خواهند افتاد. با روشن‌تر شدن ابعاد بیشتر این فاجعه جهانی و تجربه تلخی که بسیاری از کشورهای دنیا چندین ساعت با آن درگیر بودند، وجود و الزام پروژه‌های ملی مانند شبکه ملی اطلاعات بیش از پیش به اثبات می‌رسد. آن هم در شرایطی که کشور ما در میانه شدید‌‌ترین تحریم‌ها توانسته است با تکیه بر توان متخصصان داخلی و با استفاده از سیستم ابری بومی چتر حفاظتی و امنی برای زیرساخت‌های ارتباطی بگستراند.
دیدگاه بسته شده است.