آیا دوباره ببر ایرانی را خواهیم دید؟ زمانی نعره ببر مازندران رعشه بر اندام می‌انداخت. اما امروزه فقط نامی از این گربه سان باشکوه در ایران باقی مانده است و حدود ۶۰ سال گذشته از طبیعت ایران حذف شد. به گزارش ایرنا، شاید زمانی که ببر منقرض شد، قلبی برای این فاجعه نتپید و چه […]
آیا دوباره ببر ایرانی را خواهیم دید؟
زمانی نعره ببر مازندران رعشه بر اندام می‌انداخت. اما امروزه فقط نامی از این گربه سان باشکوه در ایران باقی مانده است و حدود ۶۰ سال گذشته از طبیعت ایران حذف شد.
به گزارش ایرنا، شاید زمانی که ببر منقرض شد، قلبی برای این فاجعه نتپید و چه بسا قشری از مردم مانند کشاورزان و دامپروران خوشحال نیز شدند زیرا قطعاً ببر‌ها در زمان حیات خود آسیب‌هایی به مزارع و یا دام‌ها وارد کرده بودند.
اما با گذشت زمان و بالا رفتن فرهنگ زیست‌محیطی در کشور این دغدغه در میان دوستداران حیات وحش ایجاد شد که نباید از کنار چنین فاجعه‌ای به این آسانی گذشت و شاید همین تفکر دستمایه‌ای برای سازمان حفاظت محیط‌زیست در سال ۸۹ شد که بر اساس آن و در راستای طرح احیای گونه‌های منقرض شده، دو قلاده ببر سیبری از روسیه وارد کشور کرد.
دست اندرکاران سازمان محیط‌زیست در مقابل دو قلاده پلنگ ایرانی به آنها دادند هر چند امروزه پلنگ‌های ایرانی روزگار خوشی را در روسیه می‌گذرانند اما از ببرهای سیبری فقط یک قلاده باقی مانده و یکی از آنها در بدو ورود و به بنا به گفته کارشناسان به علت ابتلا به بیماری مشمشمه تلف شد و دومی بعد از ۵ سال اسارت، سال گذشته با رفع اتهام از بیمار بودن از قرنطینه خارج شد.
البته انقراض ببر فقط مختص ایران نیست. در حال حاضر بیش از هر زمانی ببر‌ها در سراسر جهان به انقراض نزدیک شده‌اند، بیش از ۹۷ درصد جمعیت ببر در دنیا از بین رفته است و بسیاری از زیر گونه‌های ببر منقرض شده‌اند.
حال سؤال این است زمانی که گونه‌ای در طبیعت منقرض می‌شود آیا امکان احیای مجدد آن وجود دارد که اصغرمبارکی، مدیرکل دفتر موزه طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست در این باره می‌گوید: انقراض یک گونه در طبیعت به فاکتورهای زیادی مرتبط است که تخریب زیستگاه‌ها، تعارض انسان با حیات وحش، تغییرات آب و هوا و شکار بی‌رویه غذای آنها برخی از این دلایل است.
وی افزود: امروزه روش‌های پیشرفته‌ای برای شبیه‌سازی در دنیا وجود دارد که ایران نیز در این زمینه حرفی برای گفتن دارد، به عنوان مثال مرکز رویان وابسته به جهاد دانشگاهی موفق شد چند گوسفند را شبیه‌سازی کند.
وی ادامه داد: اما حرف این است که آیا این گونه‌های شبیه‌سازی شده توان قرارگیری در طبیعت را دارند و می‌توانند نقش مولد را ایفا کنند که قطعاً جواب منفی است، زیرا این حیوانات از نظر ژنتیکی ضعیف هستند و به شدت تحت تأثیر انواع بیماری‌ها قرار می‌گیرند و کارکرد اکولوژیک ندارند و حتی توان زایش آنها نیز زیر سؤال است.
مبارکی گفت: وقتی گونه‌ای در طبیعت منقرض شود دیگر امکان جایگزینی همان‌گونه با همان ژنتیک وجود ندارد، شاید بتوان گونه‌ای که از نظر اکولوژیکی تا حدودی شبیه به گونه منقرض شده است را جایگزین کرد اما هیچ‌گاه آن گونه اصلی نمی‌شود.
وی اظهار کرد: اگر DNA یک گونه منقرض شده از طریق فسیل یا پوست آن وجود داشته باشد در روش شبیه‌سازی آن را گرفته و با روش‌های کاملاً پیشرفته پرورش داده و در رحم گونه دیگری قرار می‌دهند اما قطعاً آن گونه اندمیک منقرض شده متولد نخواهد شد.
وی ادامه داد: همان کاری که سازمان حفاظت محیط‌زیست در سال ۸۹ انجام داد و گونه‌ای که نزدیک به نژاد ببر ایرانی بود را از سیبری وارد کرد هرچند یکی از آنها تلف شد اما اگر حتی در طبیعت هم ر‌ها می‌شدند نمی‌توان گفت که ببر مازندران در ایران احیا شده است چون این حیوانات ببر مازندران نیستند بلکه ببر سیبری هستند.
مبارکی گفت: یک گونه لاک‌پشت چینی وجود دارد که فقط ۴ عدد از آن باقی مانده است که ۳ تا ماده و یکی نر است و سال‌ها است محققان در تلاشند تا از آنها بچه لاک‌پشت تولید کنند اما میسر نمی‌شود، با این‌که گونه‌ها به‌طور طبیعی وجود دارند اما باز هم امکان تکثیر وجود ندارد این نشان می‌دهد که طبیعت باید روال عادی و طبیعی خودش را طی کند ضمن این‌که موانع قانونی زیادی هم برای این اقدام در سطح جهانی وجود دارد.
وی افزود: به عنوان مثال گرگ تاسمانی و کبوتر نامه‌رسان آمریکا سال‌ها است که منقرض شده‌اند و دیگر نمی‌توان برای آنها جایگزینی تعریف کرد زیرا هر گونه در طبیعت اکولوژیک خاص به خودش را دارد.
همچنین علی تیموری، مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت صید و شکار سازمان حفاظت محیط‌زیست در این رابطه گفت: انقراض یک گونه بومی در یک منطقه به معنای تخریب زیستگاه آن است بنابراین احیای دوباره آن نیازمند مطالعات دقیق و احیای زیستگاه آن گونه است.
وی اظهار کرد: سیاست سازمان محیط‌زیست بر تبادل گونه‌ها با هدف احیا و زاد و ولد نیست، زیرا زمانی که یک گونه منقرض می‌شود یعنی زمینه حیات آن در آن منطقه و طبیعت از بین رفته است اما اگر تبادل گونه با هدف استفاده در باغ‌وحش‌ها انجام شود بحثی جدا است هرچند آن‌هم نیاز به مطالعه و بررسی دارد.
وی افزود: در چند سال گذشته به علت دست اندازی انسان به طبیعت، شکار بی‌رویه و تخریب زیستگاه‌ها شاهد نابودی گونه‌های ارزشمندی مانند شیر ایرانی در کشور هستیم و این به معنای این است که زیستگاه این گونه نابود و غذای مورد نیاز آن کم شده است یا زمانی که ۶۰ سال گذشته ببر مازندران منقرض شد یعنی زمینه زیست این گونه از بین رفته است.
وی افزود: بنابراین اگر بخواهیم این گونه را احیا کنیم نیاز به مطالعات و کارهای تحقیقاتی و پژوهشی فراوانی دارد مبنی بر این‌که چنین گونه بومی پیدا و پیش از آن زیستگاه حیوان به‌طور طبیعی آماده شود در غیراین‌صورت تبادل گونه با این هدف به نتیجه نخواهد رسید، زیرا کار بسیار حساس و ظریفی است.
زیستگاه ببر
ببر نیاز به زیستگاه‌های وسیع و پیوسته دارد و کم‌تر می‌تواند در زیستگاه‌های جزیره‌ای، پراکنده و کوچک زندگی کند. علاوه بر این‌که زیستگاه‌های کوچک خطر تقابل با انسان و شکار غیرقانونی ببر‌ها را افزایش می‌دهد.
ببر نیرومند‌ترین و درنده‌‌ترین پستاندار گوشتخوار جهان و از تیره گربه‌سانان است. ببر، تا حدود ٢٠٠ سال پیش، در بیش‌تر جاهای آسیا وجود داشت، اما شکار بی‌رویه و از بین رفتن زیستگاه‌های طبیعی آن به دست انسان، نسل این جانور را در بسیاری از مناطق آسیا برانداخت.
ببر حیوان مقاومی است و توان سازش با شرایط محیطی گوناگون را دارد. ببر‌ها در جنگل ها، درختزارها، علفزار‌ها و نیزارهای مردابی زندگی می‌کنند و می‌تواند تا ٩ متر در هر جهش بپرد. هر ببر از راه راه‌های مخصوص خودش بهره می‌برد، درست مانند اثر انگشت هر انسان که با انسان‌های دیگر متفاوت است.
ببر بالی، ببر خزر و ببر جاوان از گونه‌های منقرض شده ببر هستند و ببر سیبری (Siberian Tigers) که به عنوان ببر آمور یا ببر شمال شرق چین نیز شناخته می‌شود، ببر بنگال (Bengal tigers)، ببر هند و چین (Indochinese tigers)، ببر مالایا (Malayan tigers)، ببر سوماترایی (Sumatran tigers) و ببر جنوب چین (South China tigers) گونه‌های باقی مانده ببر در جهان هستند.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
دیدگاه بسته شده است.