واردات و صادرات گاز؛ برگ برنده کشور

تجارت گاز و صادرات آن پیوند تنگاتنگی با صنعت نفت دارد. به ساده‌‌ترین بیان، نمی‌توان صادرات را بدون افزایش استخراج، بالا برد. تا استخراج افزایش پیدا نکند، گازی در کار نیست که صادر شود. به گزارش ایرنا، کشور ایران می‌تواند ظرفیت تولید نفت و گاز خود را تا ۵۰ درصد افزایش دهد، اما این افزایش نیازمند ۱۶۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری است. اگر این سرمایه‌گذاری امکان تحقق بیابد، ظرفیت تولید نفت به ۵٫۷ میلیون بشکه در روز و ظرفیت تولید گاز نیز به ۱٫۵ میلیارد مترمکعب در روز خواهد رسید. در حال‌حاضر روند سرمایه‌گذاری تولید گاز به ارزش ۳٫۶ میلیارد دلار مربوط برای اجرای طرح‌های افزایش برداشت از ۱۳ میدان گازی در شرکت ملی نفت ایران مصوب شده است. با اجرای این طرح‌‌ها در مجموع ۱۴۲ میلیون مترمکعب به ظرفیت روزانه تولید گاز و ۱۰۰ هزار بشکه نیز به تولید روزانه‌ میعانات گازی افزوده می‌شود. حبیب‌ا… ظفریان؛ کارشناس انرژی، در مورد اهمیت تجارت گاز، گفت: ایران دارنده دومین ذخایر گازی متعارف دنیا است و از لحاظ تولید گاز در جایگاه سوم و مصرف گاز در جایگاه چهارم قرار دارد، ولی در تجارت گاز وضعیت خوبی ندارد و سهمش در بازار جهانی کمتر از دو درصد است. وی افزود: در صوتی که روسیه، قطر و ترکمنستان با توجه به جایگاهی که در منابع گازی دارند، سهم خوبی را از تجارت گاز کسب کرده‌اند، البته هدف‌گذاری شده بود که سهم ایران از صادرات گاز به هشت تا ۱۰ درصد برسد، اما به دلیل رشد مصرف نتوانستیم به این مهم دست پیدا کنیم. این کارشناس انرژی در مورد ضرورت تجارت گاز، گفت: سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی در بند ۱۳ به افزایش صادرات گاز و برق اشاره شده و در سیاست‌های کلی برنامه هفتم توسعه نیز به لزوم تبدیل ایران به مرکز مبادلات انرژی منطقه اشاره کرده است. ظفریان؛ بیان کرد: همچنین در برنامه هفتم که اخیراً ابلاغ شده، تبدیل شدن ایران به هاب انرژی با محوریت تجارت گاز، مورد بحث قرار گرفته است که طبق آن سهم ایران از صادرات ۲۰ میلیارد مترمکعب گاز به ۴۰ میلیارد مترمکعب در سال برسد. در حال‌حاضر سهم ما از واردات گاز صفر و از صادرات گاز نیز حدود ۱۸ میلیارد مترمکعب است. وی ادامه داد: تجارت گاز به علت ماهیتی که تولید برق و گرمایش در سطح کشور‌ها دارد، قراردادهای آن بلندمدت و ابعاد استراتژیک جدیدی را در دو طرف معامله ایجاد می‌کند؛ از طرفی با ایجاد پیوند با محوریت تجارت گاز می‌توان، قدرت سیاسی کشور را افزایش داد که این موضوع برای کشوری مثل ایران به‌عنوان ابزار مهمی برای افزایش قدرت در سطح منطقه است. کارشناس انرژی، گفت: مورد سومی که در اهمیت تجارت گاز باید به آن توجه کرد، جنگ گازی ایران در منطقه با آمریکا است، زیرا به دلیل ماهیت سیاسی تجارت گاز، آمریکا می‌تواند قدرت سیاسی خود را در منطقه افزایش دهد و در مسیر توسعه ایران کارشکنی کند مانند کارشکنی‌هایی که برای صادرات گاز ایران به هند و پاکستان انجام داد؛ لذا باید سهم خود را در تجارت گاز در منطقه افزایش دهیم. ظفریان؛ تصریح کرد: روسیه بعد از جنگ اوکراین، با مازاد ۱۰۰ میلیارد مترمکعبی گاز روبرو است و در حاضر روسیه بازاری زیادی برای جایگزینی ندارد، لذا بهترین گزینه جنوب و با استفاده از مسیر ایران است. وی تأکید کرد: ما می‌توانیم گاز را از روسیه وارد و بعد از آن صادر کنیم و راهبرد تبدیل شدن به هاب انرژی را پیش ببریم، لذا باید یک رویکرد واقع‌بینانه در این عرصه سیاست داشته باشیم. دو اصل مهم این تعامل گازی که باید پیگیری شود این است که هر مقدار که واردات گاز داریم باید آن مقدار را صادر کنیم و نباید گاز صرف صنایع داخلی شود و ابتکارات این تجارت باید دست جمهوری اسلامی ایران باشد.