صرفه‌جویی ۴۰هزار میلیارد تومانی در تجارت خارجی

رییس کل گمرک خبر داد صرفه‌جویی ۴۰هزار میلیارد تومانی در تجارت خارجی رییس کل گمرک ایران از صرفه‌جویی ۴۰ هزار میلیارد تومانی در تجارت خارجی خبر داد و گفت: درآمد گمرکی دولت ۶۰ درصد افزایش پیدا کرده است. به گزارش مناقصه‌مزایده از وزارت امور اقتصادی و دارایی، مسعودکرباسیان گفت: گمرک به عنوان ناظر اصلی تجارت […]

رییس کل گمرک خبر داد

صرفه‌جویی ۴۰هزار میلیارد تومانی در تجارت خارجی

رییس کل گمرک ایران از صرفه‌جویی ۴۰ هزار میلیارد تومانی در تجارت خارجی خبر داد و گفت: درآمد گمرکی دولت ۶۰ درصد افزایش پیدا کرده است.

به گزارش مناقصه‌مزایده از وزارت امور اقتصادی و دارایی، مسعودکرباسیان گفت: گمرک به عنوان ناظر اصلی تجارت و به مثابه نگهبان بیدار مرز‌ها و همراه و امین واقعی صاحبان کسب و کار، باید چنان خود را با شرایط جدید همگن کند تا حضورش به معنای مانعی در برابر تجارت تلقی نشود. وی افزود: گمرک جمهوری اسلامی ایران برای پیشبرد دو هدف تسریع در ارایه خدمات و اعمال کنترل‌های لازم، پس از مطالعه تطبیقی وضعیت گمرکات کشورهای پیشرفته، کنوانسیون‌‌ها و استانداردهای سازمان‌های جهانی از نیمه دوم سال ۱۳۹۲ استقرار سامانه جامع گمرکی را در دستور کار خود قرارداد و در دی ماه سال ۹۵ از آن رونمایی شد.

رییس کل گمرک ایران افزود: تحولات جدی در عرصه‌ تجارت دنیا رخ داده است. از اواخر قرن پیش و اوایل قرن جدید میلادی پیشرفت در امر تکنولوژی، افزایش تسهیلات، و افزایش تنوع تولیدات و برون‌سپاری محصولاتی که تولید می‌شوند و به‌طور کل رشد تجارت بر تولید ملی کشور‌ها تأثیر گذاشته است. ما هم باید یک نوع گفتمان تجاری مناسب و ابزار مناسب داشته باشیم تا بتوانیم در این تعامل جهانی به نفع اقتصاد کشور کار کنیم. اگر بخواهیم از روش‌های سنتی عمل کنیم در عمل خودمان را از قافله‌ تجارت و تولید دنیا عقب انداخته‌ایم، لذا یکی از ابزارهای جدی ما در این بحث پیش رفتن به سوی دیجیتالی کردن فعالیت‌های تجاری و تولید است.

وی تصریح کرد: اصطلاحی در امر جهانی شدن وجود دارد که می‌گویند غروب بورس هیچ زمان صورت نمی‌گیرد، چون زمانی که بورس نیویورک بسته می‌شود بورس شانگهای باز می‌شود. یعنی اینقدر سرعت تحولات در این کار افزایش پیدا کرده است که نمی‌شود آن را به معطلی و اتلاف زمان طی کرد. لذا از همان زمان که دولت یازدهم مستقر شد و طیب‌نیا در این سمت روی کار آمد، بحث پنجره‌ باز گمرکی و این نوع هماهنگی در امر گمرک مورد نظر بود و در مجلس هم مطرح شد. پیش از این نیز مسأله مطرح شده بود، اما مثلاً طرح این طور بود که می‌گفتند نمایندگان دستگاه‌ها پشت در یک سالن بنشینند و مجوزهایشان را مبادله کنند.

وی تصریح کرد: ما ۱۵۰ گمرک داریم که برخی گمرک‌های ما تا مرکز استان فاصله‌ زیادی دارند، مثلاً یک گمرک ۳۰۰ کیلومتر تا مرکز استان فاصله دارد پس در عمل این طرح امکان‌پذیر نبود. یعنی حرکت به سمت الکترونیکی شدن فرایند‌ها یک الزام بود. از طرف دیگر هر کسی در هر گمرکی کالایی داشت باید در آنجا مستقر می‌شد تا در وقت اداری خاص به‌کارش رسیدگی شود.

به گفته کرباسیان، به زعم بانک جهانی، کالا در کشور ۳۳ روز برای واردات و ۷ روز برای صادرات در گمرک معطل بود. در امر ترانزیت هم که کالا از یک مرز وارد و از مرز دیگری خارج می‌شد، حداقل ۴۰ روز طول می‌کشید تا اسناد گمرک خروجی به گمرک ورودی می‌رسید تا اجازه‌ مجدد ترانزیت صادر شود. درآمد گمرک بسیار ناچیز بود.

وی افزود: کشفیات گمرک هم در قالب ترانزیت که بعضاً پیشساز مواد مخدر هم بود عدد خاصی نمیشد، یعنی عملاً روش سنتی و دستی در حال پیاده شدن بود که قابل نظارت و شفاف نبود، اما وقتی دولت یازدهم روی کار آمد مصوباتی داد و اقداماتی برای اصلاح روش‌ها انجام شد و این پروژه کلید خورد که خوشبختانه امر جدی و تسریع‌کننده و نقطه عطف پروژه این بود که در اقتصاد مقاومتی دیده می‌شد که همدلی جدی را در سطح آن فراهم آورد و با زمان‌بندی‌ که انجام شد و همکاری سایر سازمان‌ها به جایی رسیدیم که پروژه‌مان از برنامه‌مان جلوتر است و فکر می‌کنم در حیطه‌ اقتصاد مقاومتی از جمله پروژه‌هایی است که به مقصد می‌رسد و دستاوردهای آن هم مشخص است.

رییس کل گمرک اظهار داشت: نتیجه‌ کار کردن با روش سنتی همیشه معطلی بود. وقتی مثلاً یک واردکننده در دوقارون که مرز مشترک ما با افغانستان است، کالایی داشت باید در آن مرز حضور پیدا می‌کرد تا در فرصت مشخص کار او انجام شود. اما حالا واردکننده از دفتر خودش اظهار الکترونیکی می‌کند بدون این که لزومی به حضور او در آن محل باشد. ثبت سفارش و گرفتن اطلاعات واردکننده و شرکت‌های حمل و انبار هم به صورت الکترونیکی انجام می‌شود و دریافت مالیات ارزش‌افزوده و پول گمرکی و همچنین سیستم کارشناسی ما هم در سامانه صورت می‌گیرد و حضور فرد در گمرک دیگر معنادار نیست. وی افزود: همچنین فعالیت‌ها به صورت ۲۴ ساعته و در ۷ روز هفته انجام می‌شود. به صورت مشخص به این صورت حجم کار بیش‌تری در زمان کم‌تر انجام می‌شود، نظارت افزایش می‌یابد و خود فرد هم می‌تواند به مراحل کار مسلط باشد و بداند که کارش در کدام مرحله قرار دارد. ما هم می‌توانیم مجوز‌ها و اسناد را از سازمان‌های معتبر بگیریم نه بر اساس کاغذی که صحت آن مشخص نیست.

کرباسیان گفت: کانال‌های امنی تعریف شده است که از طریق آنها مجوز‌ها رد و بدل شود و منجر به این شده است که ۳۳ روز (۲۶ روز) که در بانک جهانی برای ماندن کالا در گمرک کشور در بانک جهانی عنوان شده بود به متوسط ۴ روز کاهش یافته است. طبق تعریف بانک جهانی هر یک روز معطلی کالا معادل کم شدن یک درصد ارزش کالاست. یعنی وقتی ما ۲۶ روز را به ۴ روز تغییر داده‌ایم، اگر واردات کشور را ۵۰ میلیارد دلار در نظر بگیریم وقتی ۲۳ درصد از هزینه‌ واردکننده کاسته‌ایم جمعاً ارزش کالاهای وارداتی بیش از ۱۰ میلیارد دلار (نزدیک به ۴۰ هزار میلیارد تومان) فقط به دلیل صرفه‌جویی در زمان کاهش هزینه داریم. البته درآمد دولت هم ۶۰ درصد در قسمت درآمد گمرکی افزایش پیدا کرده است.

وی تصریح کرد: دستاورد مهم دیگر راه‌اندازی سامانه در حوزه‌ کشفیات است. زمانی که این دولت روی کار آمد کشفیات کشور در زمینه‌ مواد مخدر در حدود ۱۵۰ کیلوگرم در سال بود. ما در سال قبل معادل ۳۰۰ تن کشفیات داشتیم. زحمت اساسی را نیروی انتظامی می‌کشد که وقتی مثلاً وانتی حامل مواد مخدر در مسیر غیرقانونی وارد کشور می‌شود با آن برخورد می‌کند اما ما در گمرک با جاسازی‌های گرم به گرم و یا در قالب بسته‌های پستی و این چنین جاسازی‌هایی سر و کار داریم. به عنوان مثال، قبلاً ۱۰ کامیون از اشعه ایکس رد می‌شدند اما حالا روزانه بیش از حدود ۵۰۰۰ کامیون از اشعه ایکس عبور می‌کنند.

کرباسیان، درباره نقش این سامانه در کاهش قاچاق هم گفت: به زعم بعضی‌ها ۲۵ میلیارد دلار، حجم کالای قاچاق وارد شده به کشور به ۱۵ میلیارد دلار در سال تغییر کرده است. من این را قبول ندارم. این ۱۵ میلیارد دلار برآوردی بیش از مقدار واقع است. علت آن مشخص است. تعریف ما از قاچاق چیست؟ اولاً باید این نکته ذکر شود که قاچاق از تخلف جداست. مثلاً وارد کردن قطعات به صورت پراکنده و سر هم کردن آنها در کشور یک تخلف است. چرا آن را قاچاق در نظر می‌گیریم؟ چرا نسبت به چیزی که در دنیا تعریف مشخصی دارد سیاه‌نمایی می‌کنیم؟ مثلاً کالایی از گمرک وارد می‌شود، ثبت سفارش انجام می‌گیرد، بانک ارز را پرداخت می‌کند، شرکت حمل کالا را حمل می‌کند، مجوزهای بهداشتی را هم می‌گیرد و خلاصه تمام مراحل قانونی را طی می‌کند، چرا باید نام قاچاق را روی آن بگذاریم؟

وی تصریح کرد: مگر غیر از این است که دولت یا حواسش به این کار نیست یا این‌که آدرس اشتباهی می‌دهیم. ما همچنین کالاهایی که حقوق ورودی نمی‌دهد یا معافیت دارد را قاچاق قلمداد می‌کنیم. چرا این‌ها باید قاچاق باشد؟ همین حالا ما بیش از ۳۰۰۰ میلیارد ریال معافیت کالاهای وارداتی می‌دهیم، یعنی بیش از ۳۰۰۰ میلیارد ریال که در قانون پیش‌بینی شده است کالاهایی که همراه مسافر از مناطق آزاد می‌آید یا مسافر هنگام ورود به کشور با خود می‌آورد شامل پرداخت گمرک نیست و در آمار گمرک هم لحاظ نمی‌شود. آیا مسافری که کالایی با خود میاورد قاچاق است؟ خیر این مورد قانونی است. مورد بعدی کالایی که ملوان‌‌ها وارد کشور می‌کنند، کالایی که کول‌بر‌ها می‌آورند و گمرک هم حضور ندارد قاچاق نیست. بالاخره یک سری سازمان‌ها در این مورد مجوز ارایه کردند که باید سراغ آن سازمان‌ها رفت.

کرباسیان درباره این‌که درآمد گمرکی ۶۰ درصد افزایش پیدا کرده است هم اعلام کرد: پرونده‌ای در دولت قبلی بود که ۸۰ میلیارد تومان در زمینه‌ فیش‌های جعلی گمرکی تخلف صورت گرفته بود. الان با سامانه‌ الکترونیکی امکان این‌چنین تخلفاتی وجود ندارد. در مقایسه با سال ۹۱ که واردات کشور ۶۰ میلیارد دلار و صادرات ۳۰ میلیارد دلار بود ما توانستیم وضعیت را بهبود زیادی ببخشیم. عملکرد درآمدی گمرک در سال ۹۱ برابر ۱۲۰۰۰ میلیارد تومان بود که در سال ۹۴ به ۲۵۰۰۰ میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است.

بهبود ۱۸ پله‌ای ایران در شاخص لجستیک گمرکی

همچنین سامانه جامع الکترونیک گمرک، امکان انجام غیرحضوری ۳۴ عملیات را با بهره‌مندی از ۹ قابلیت جدید فراهم کرده که همین امر، باعث بهبود ۱۸ پله‌ای ایران در شاخص لجستیک گمرکی شده است.

بر اساس آخرین گزارش بانک جهانی، رتبه جمهوری اسلامی ایران در شاخص لجستیک با بهبود ۱۸ پله‌ای از رتبه ۱۱۴ در سال ۲۰۱۴ به رتبه ۹۶ در سال ۲۰۱۶ ارتقا یافت.

اتصال الکترونیکی بارنامه، درگاه خروج هوشمند، راه‌اندازی بزرگ‌‌ترین بانک اطلاعات تجارت خارجی، دریافت گواهی بازرسی از طریق سامانه جامع امور گمرکی، آغاز تبادل الکترونیکی اطلاعات میان سازمان بنادر و کشتیرانی با گمرک، سامانه رصد کالاهای ترانزیتی، راه‌اندازی سامانه پیشخوان خدمات الکترونیکی، نظارت الکترونیکی در گمرک و کیف پول الکترونیکی، ۹قابلیت ویژه سامانه جامع الکترونیک گمرک است که نیاز به مراجعه حضوری را کاهش می‌دهد.

با استقرار سامانه جامع گمرک و پنجره واحد تجارت فرامرزی، زمان تشریفات واردات از ۲۶ روز به ۳ روز و برای صادرات از ۷ روز به یک روز کاهش یافت که به میزان ۲۳ درصد، در چرخه تجارت خارجی صرفه‌جویی می‌شود.

این میزان فقط در بخش واردات با فرض واردات سالیانه ۵۰ میلیارد دلاری و کاهش ۲۳روزه زمان تشریفات، نزدیک به ۱۰ میلیارد دلار یعنی نزدیک به ۴۰۰ هزار میلیارد ریال در بخش واردات صرفه‌جویی می‌کند.

براساس اعلام بانک جهانی به ازای هر روز تأخیر در انجام تشریفات گمرک یک درصد ارزش کل کالا به هزینه‌های مترتب بر ترخیص کالا اضافه می‌شود.

افزایش درآمدهای گمرکی

درآمدهای گمرکی در پی پرداخت الکترونیک و انجام مکانیزه فرایند‌ها و کنترل‌های لازم، افزایش ۷۸ درصدی درآمدهای گمرکی در سال ۱۳۹۳ را نسبت به سال ۱۳۹۲ به دنبال داشت. این افزایش درآمدی اکنون به ۶۰ درصد رشد رسیده است.

مبارزه با قاچاق کالا و مواد مخدر

تدوین برنامه منسجم مبارزه با قاچاق کالا و انجام کنترل‌های مکانیزه بر اساس شاخص‌های مدیریت ریسک و به‌کارگیری تجهیزات کنترلی، به افزایش ۷۱۱ درصدی در کشفیات مواد مخدر و پیش‌ساز‌ها در سال ۱۳۹۳ نسبت به سال ۱۳۹۲ منجر شد. این میزان از ۱۸ تن به ۱۴۸ تن رسید. این میزان کشفیات در سال ۱۳۹۴ به ۳۰۰ تن رسید و رشد ۹۵ درصدی را به دنبال داشت.

بر اساس آخرین گزارش دفتر روابط اطلاعات منطقه‌ای آسیا-اقیانوسیه (RILO A/P)، گمرک جمهوری اسلامی ایران بیش‌ترین کشفیات مربوط به مواد مخدر، روان‌گردان‌‌ها و انواع پیش‌سازهای صنعتی را پس از استرالیا، نیوزلند و پاکستان داشت و رتبه چهارم را به خود اختصاص داده است.

همچنین با این سامانه تخلف یکی از بزرگ‌‌ترین واردکنندگان لوازم خانگی به ایران رصد و شناسایی شد و امکان سوءاستفاده از کارت‌های بازرگانی نیز از میان رفت.

 

گمرک جمهوری اسلامی ایران از نیمه دوم سال ۱۳۹۲ استقرار سامانه جامع گمرک و پنجره واحد تجارت فرامرزی را در دستور کار قرارداد و ۲۸ دی ماه امسال با حضور وزیر امور اقتصادی و دارایی از آن در گمرک فرودگاه مهرآباد رونمایی کرد.