توسعه تجدیدپذیر‌ها راهکار برون‌رفت از ناترازی برق و انرژی

کارشناس انرژی، گفت: در کشور ما تنها ناترازی برق وجود ندارد و آنچه وجود دارد ناترازی انرژی است به همین علت باید به دنبال حامل‌های جدید رفت و نیروگاه‌های تجدیدپذیر به‌خصوص خورشیدی را توسعه داد. محمدحسین احمدی؛ کارشناس انرژی، در گفتگو با مهر، با اشاره به اینکه بخش‌خصوصی تمایلی به سرمایه‌گذاری در بخش تولید برق ندارد، گفت: اگر به ناترازی برق از جنبه تولید نگاه کنیم از سال ۹۲ به واسطه اینکه دولت از تولید منع شد و ممنوعیت نیروگاه‌سازی توسط دولت رقم خورد در این شرایط بخش‌خصوصی باید برای نیروگاه‌سازی ورود پیدا می‌کرد اما به واسطه مشکلاتی که در صنعت برق وجود داشت بخش‌خصوصی برای سرمایه‌گذاری در صنعت برق تمایلی از خود نشان نداد. وی ادامه داد: همچنین عدم سوددهی نیروگاه‌ها مزید بر علت شد تا بخش‌خصوصی به سرمایه‌گذاری در صنعت برق ورود پیدا نکنند زیرا از طرفی اقتصاد ترکیبی خرید برق و از طرف دیگر تسویه دیر به دیر وزارت نیرو با نیروگاه‌ها باعث شد نیروگاه‌های که از قبل وجود داشتند و شرکت‌هایی که عزم سرمایه‌گذاری دارند، دل‌زده شوند. احمدی؛ اضافه کرد: در این شرایط بخشی مربوط به نرخ تکلیفی و بخش دیگری مربوط به اینکه نرخ تکلیفی مابه‌التفاتی برای آن وجود دارد که لازم است که مابه‌التفاوت را دولت به نیروگاه‌ها و وزارت نیرو پرداخت کند اما متأسفانه این عدم پرداخت به موقع باعث شده که بدهی وزارت نیرو به نیروگاه‌داران بیشتر و بیشتر شود که اکنون به بیش از ۱۲۰ همت رسیده است. وی در پاسخ به این سؤال که آیا آزاد‌سازی قیمت‌ها می‌تواند منجر به سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی در صنعت برق شود، خاطرنشان کرد: برق کالای عمومی است، و لازمه آن این است که نرخ متناسب تنظیم شود و صرفاً نمی‌توان ادعا کرد با آزادسازی قیمت سرمایه‌گذاران به این بخش ورود پیدا می‌کنند. احمدی؛ تصریح کرد: بیشتر مشکلی که صنعت برق دارد مربوط به عدم تخفیف یارانه‌ها، رگولاتوری و تنظیم‌گری غلط در این حوزه است و از سال ۸۰ به‌بعد که کشور وارد فاز خصوصی‌سازی شد و به‌خصوص در دهه ۹۰ که صنعت برق به این سمت رفت سطح‌هایی از ساختار بدنه صنعت برق از جمله بخش تولید خصوصی شد. اما لزوماً این مسئله خصوصی‌سازی راهکاری نبود که مؤثر و هدفمند انجام شده باشد و اکثر نیروگاه‌هایی که سال ۹۲ به بعد به بخش‌خصوصی واگذار شدند بیشترشان به‌واسطه رد دیون و به‌عنوان بدهکاری دولت به بخش‌های مختلف که اکثراً نیمه‌خصوصی بودند واگذار شدند. وی افزود: متأسفانه بخش‌خصوصی واقعی به این حوزه ورود پیدا نکرد و بسیاری از نیروگاه‌ها پیش برآورد شدند و برخی مدت زیادی از عمرشان گذر کرده به همین علت کاهش راندمان داشتند و نیاز به سرمایه‌گذاری جدید در این حوزه داشت و لازم بود به این صنعت بهایی داده شود و از حمایت‌های مختلف برخوردار شود و از طرفی به واسطه‌ نرخ‌گذاری این صنعت عملاً سوددهی کم و کمتر شد و اکنون نیروگاه‌ها زیان‌ده شدند زیرا وزارت نیرو مطالباتشان را پرداخت نمی‌کند و نرخ‌های دستوری دارند و صرفاً آزادسازی نرخ اگر با اصلاح رگولاتوری همراه نباشد عملاً سرمایه جدیدی که ایجاد می‌شود به بخش صنعت برق تزریق نمی‌شود و لازم است رگولاتوری تصحیح شود و تنظیم‌گری به‌درستی به آن بپیوندد و ساختار خصوصی‌سازی که شکل گرفته است تکمیل شود. این کارشناس انرژی، خاطرنشان کرد: نباید صرفاً بخشی که مربوط به تولید است را به بخش‌خصوصی واگذار کنیم آن هم نه بخش‌خصوصی واقعی نه نیمه‌خصوصی. وی ادامه داد: ناترازی در کشور ما منحصر به برق نیست و ناترازی انرژی وجود دارد، این مشکل کجاست؟ در تابستان به دلیل اینکه به اندازه کافی ظرفیت نیروگاهی ایجاد نشده است ناترازی برق وجود دارد و در زمستان به دلیل افزایش بی‌رویه مصرف گاز دچار ناترازی گاز می‌شویم و مجبوریم گازی که به صنایع و نیروگاه‌ها می‌دادیم قطع یا جایگزین شود و برای نیروگاه‌ها حامل‌های جایگزین در نظر گرفته می‌شود. وی در خاتمه، خاطرنشان کرد: این ناترازی منحصر به برق و گاز نیست و به بنزین نیز کشیده شده است بخشی از این موضوع مربوط به آن است که بیش از ۸۰ درصد انرژی کشور به عهده گاز است و صنعت نیروگاهی به گاز وابستگی دارد یعنی نزدیک به ۹۴ درصد نیروگاه‌ها وابسته به گاز است و باید به دنبال نیروگاه‌های تجدیدپذیر و هسته‌ای رفت. و این روش‌‌ها را جایگزین کرد حامل‌های جدید می‌تواند راه‌حل برون‌رفت از ناترازی گاز باشد.