هشدار از جنس کریپتو؛ آیا تتر در حال نابودی است؟!

مجموعه قوانین میکا (MiCA) در اتحادیه اروپا با تأکید روی استیبل‌کوین‌‌ها اجرایی شده و به دنبال آن تتر از صرافی‌های این کشور‌ها حذف شده است. این قوانین با ایجاد شفافیت در تراکنش‌‌ها و فعالیت کسب‌وکار‌ها و پلتفرم‌‌ها می‌تواند بازار داخلی را با چالش و ریسک کاربران ایرانی را افزایش دهد. به گزارش پیوست، اروپا دومین اقتصاد بزرگ ارزهای دیجیتال جهان است و در این قاره با مجموعه قوانین MiCA، فعالیت استیبل‌کوین‌هایی مانند تتر را در اتحادیه اروپا متوقف شده و میکا به دنبال تشدید نظارت‌‌ها روی فعالیت کسب‌وکار‌ها و پلتفرم‌های این حوزه قضایی است. استیبل‌کوین‌‌ها اول هدف این قوانین هستند و با اجرایی شدن چارچوب نظارتی برای این توکن‌‌ها از حدود یک ماه گذشته، شاهد حذف جفت معاملاتی تتر از صرافی‌های این کشور‌ها هستیم. صرافی‌های بین‌المللی مانند Binance، Kraken و OKX تتر را از خدمات خود در این کشور‌ها حذف کرده‌اند و به جای آن از دیگر استیبل‌کوین‌‌ها مانند USDC که مجوز فعالیت دریافت کرده است استفاده می‌کنند. به این ترتیب اتحادیه اروپا اولین قوانین حوزه ارزهای دیجیتال را اجرایی کرده و هرچند با ایجاد محدودیت و حذف استیبل‌کوین‌هایی مانند تتر ممکن است با مهاجرت کاربران به پلتفرم‌های خارج از این چارچوب مواجه شود یا بازار را با اختلال مواجه کند، اما مشروعیت دادن به حوزه کریپتو با این قوانین باعث می‌شود بازیگران صنعت مالی در اتحادیه اروپا به راحتی بتوانند فعالیت خود را توسعه و با افزایش رقابت بازار را گسترش دهند. با بروز فاجعه‌هایی مانند شکست Terra Luna و استیبل‌کوین این شبکه به نام UST در کنار ماجرای FTX، صحبت‌‌ها در مورد ذخایر مبهم، مشکل در ضمانت‌نامه‌ها یا پایداری استیبل‌کوین‌‌ها مطرح و در حقیقت خطر ذاتی این توکن‌‌ها شناسایی شد. البته باید در نظر داشت استیل‌کوین‌‌ها می‌توانند از دریافت مالیات روی ارزهای دیجیتال جلوگیری کنند و دولت‌‌ها هم علاقه‌ای به این موضوع ندارند.

در کنار این موارد ریشه شکل‌گیری قوانین میکا به رقابت میان آمریکا و اروپا هم برمی‌گردد. چراکه در حال‌حاضر استیبل‌کوین‌هایی که بازار را در اختیار دارند توسط شرکت‌های آمریکایی پشتیبانی می‌شوند و سرمایه قابل‌توجهی را جذب می‌کنند که باعث می‌شود حاکمیت اتحادیه اروپا تحت‌تأثیر قرار بگیرد.

خداحافظی با تتر

تتر پرمصرف‌‌ترین استیبل‌کوین در جهان است و حجم بازار آن به بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار می‌رسد. در مقابل تتر در سابقه خود دستکاری‌هایی در بازار انجام داده است و مشخص نیست ذخایر پشتوانه این توکن برای حفظ ارزش آن چقدر واقعیت دارد. اما تتر در سال‌های گذشته همواره همکاری خود با سیستم‌های نظارتی را افزایش داده است و تنها در یکی از گزارش‌های شرکت آنالیز داده چین‌آنالیسیس اعلام شده بنیاد تتر ۱۶۰۰ آدرس به ارزش یک‌ونیم میلیارد دلار را فریز کرده است. با نگاهی به حجم بازار تتر، این استیبل‌کوین از ابتدای ماه جولای (همزمان با اجرایی شدن قوانین میکا) با افت یک میلیارد دلاری مواجه شده است. البته بعد از این تاریخ حجم بازار تتر روبه افزایش رفت که تحلیل‌‌ها این موضوع را برای میان مدت مساوی با رشد قیمت‌ها و ارزش بازار کریپتو می‌دانند. در اینجا یکی دیگر از محدودیت‌‌ها برای استیبل‌کوین‌‌ها بیشتر مشخص می‌شود. در سال‌های گذشته و به صورت دوره‌ای تتر همواره حجم زیادی از توکن‌های خود را به بازار اضافه کرده است که میزان آن تاکنون تحت‌تأثیر قوانین خاصی قرار نمی‌گرفت و برخی معتقدند رشد غیرواقعی قیمت‌ها در بازار کریپتو با انتشار تتر بی‌ارتباط نیست. با این حال قوانین میکا محدودیت‌هایی را برای انتشار استیبل‌کوین‌‌ها قرار داده. براساس این قوانین اگر حجم تراکنش روزانه از یک میلیون یا حجم معاملات روزانه از ۲۰۰ میلیون یورو فراتر برود، امکان انتشار استیبل‌کوین‌های جدید دیگر وجود ندارد.

منزوی‌تر شدن بازار ایران و انتقال ریسک به کاربر نهایی

قوانین میکا در کنار محدودیت‌‌ها و حذف بازیگرانی مانند تتر، مسیر را برای ورود نهاد‌‌ها و سازمان‌ها بدون ریسک و هموار می‌کند. هرچند که در فاز دوم این چارچوب‌ نظارتی در ماه‌های آینده کسب‌وکار‌ها و پلتفرم‌های فعال در این حوزه تحت نظارت قانونی قرار می‌گیرند و باید هویت و تراکنش‌های مشتریان و فعالیت‌های خود را شفاف کنند. با این حال استیبل‌کوین‌‌ها و به‌خصوص تتر بخش بسیار بزرگی از بازار ایران را تشکیل می‌دهند که اجرایی شدن قوانین میکا و تشدید نظارت‌‌ها در شرایط تحریم می‌تواند ریسک دارای کاربران ایرانی را افزایش دهد. در دادگاهی که برای بایننس در آمریکا برگزار شد در نهایت بایننس به همکاری با پلتفرم‌های ایرانی متهم شد. موضوعی که نشان می‌دهد ریسک تحریم‌ها جدی است. قوانین میکا هم برای محقق شدن اهدافی که برای آن طراحی شده‌اند، پلتفرم‌‌ها و افراد را مجبور به شفافیت هرچه بیشتر می‌کنند. این موارد درکنار تشدید فشارهای نظارتی در نهایت می‌تواند بازار ایران را منزوی‌تر کند. در سال‌های گذشته با اجباری شدن احرازهویت در پلتفرم‌های رمزارز که خروج صرافی‌های بین‌المللی مانند بایننس از ایران را به دنبال داشت، بازار داخلی در نبود بازیگران خارجی به سمت انحصاری شدن رفت. با این حال بسیاری از کاربران ایرانی حتی با ریسک هویت جعلی در حال فعالیت بر بسترهای معاملاتی خارجی هستند و به نظر می‌رسد در نبود رقابت، پلتفرم‌های داخلی نتوانسته‌اند جذابیت کافی برای کاربران را ایجاد کنند. همچنین تراکنش کاربران میان پلتفرم‌های داخلی و خارجی با ریسک بالای مسدودی مواجه شده است و پلتفرم‌‌ها از کاربران می‌خواهند از کیف‌پول‌های واسطه استفاده کنند. به هر حال تأمین ارزهای دیجیتال با جدی‌تر شدن قوانین و نظارت‌‌ها احتمالا سخت‌تر و ریسک فعالیت کاربران ایرانی که ارزدیجیتال خود را از پلتفرم‌های داخلی تهیه می‌کنند افزایش پیدا می‌کند. امروزه با اجرایی شدن قوانین میکا، الگوی قوانین در سطح جهانی شکل گرفته است و بازار داخلی در حال منزوی‌تر شدن است. موضوعی که سؤالاتی را در مورد افزایش احتمالی هزینه تأمین استیبل‌کوین‌ها، افزایش کارمزد‌ها یا حتی تمیز بودن تترهای بازار ایران به دنبال دارد. در این شرایط فعالیت کسب‌وکارهای دبی یا دیگر کشورهای اطراف ایران هم می‌تواند برای انطباق بیشتر با قوانین و ماندن در فضای رقابتی تحت‌تأثیر قرار بگیرد که در این صورت تعامل با بازار ایران چالش‌های بیشتری پیدا می‌کند. اما تاکنون پلتفرم‌های تبادل ارزدیجیتال داخلی رویکرد خود در مواجه با این قوانین را مشخص نکرده و به این سؤالات پاسخی نداده‌اند.