یافته‌هایی عجیب درباره سوخت و ساز بدن

یافته‌هایی عجیب درباره سوخت و ساز بدن مجله SCIENTIFIC AMERICAN در تازه‌‌ترین شماره خود می‌نویسد: مطالعات گسترده‌ای در خصوص چگونگی عملکرد بدن انسان در سوزاندن چربی‌ها صورت گرفته که می‌توان با استناد به آنها توضیح داد که چرا فعالیت‌های فیزیکی در کنترل کردن وزن تأثیرگذاری چشمگیری ندارد. به گزارش سیناپرس براساس یک نگاه سنتی و […]

یافته‌هایی عجیب درباره سوخت و ساز بدن

مجله SCIENTIFIC AMERICAN در تازه‌‌ترین شماره خود می‌نویسد: مطالعات گسترده‌ای در خصوص چگونگی عملکرد بدن انسان در سوزاندن چربی‌ها صورت گرفته که می‌توان با استناد به آنها توضیح داد که چرا فعالیت‌های فیزیکی در کنترل کردن وزن تأثیرگذاری چشمگیری ندارد.

به گزارش سیناپرس براساس یک نگاه سنتی و تقریباً پذیرفته شده در میان عموم مردم، افرادی که همواره ورزش می‌کنند یا تحرک بدنی خوبی دارند نسبت به سایر افرادی که تحرک بدنی کم‌تری دارند، بیش‌تر چربی می‌سوزانند. اما مطالعات علمی نشان می‌دهد انسان‌های قبیله نشینی که عموماً زندگی سخت و همراه با فعالیت‌های فیزیکی مستمر دارند همان میزان چربی‌سوزی در بدنشان دارند که سایر انسان‌های ساکن در جوامع شهری و بهره‌مند از فناوری‌های پیشرفته دارند. این یافته جدید پرسش‌های زیادی را در خصوص تکامل مغز و سایر عملکردهای انرژی‌بر در بدن انسان ایجاد کرده است. بررسی‌های دقیق نشان می‌دهد موتور سوخت و ساز در انسان‌ها به گونه‌ای تکامل یافته که پاسخگوی نیازهای انرژیک باشند.

محققانی که به مقوله بوم‌شناسی انسانی علاقه‌مند هستند، معمولاً بر مصرف انرژی متمرکز می‌شوند زیرا به خوبی از این واقعیت آگاه هستند که انرژی مبنای تمامی فرایند‌ها در زیست‌شناسی است. محققان با مطالعه دقیق در خصوص سوخت و ساز در گونه‌های مختلفی جانوری به اطلاعات ارزشمندی درباره آنها دست می‌یابند. با این حال صحبت درباره سوخت و ساز در انسان‌ها و مقایسه نتایج به دست آمده از انسان‌های امروزی با آنهایی که در گذشته‌های دور زندگی می‌کرده‌اند، کار ساده‌ای نیست. انسان‌های نخستین و نسل‌های بعدی آنها که طی یک بازه زمانی دو میلیون ساله می‌زیسته‌اند در دل طبیعت وحشی زندگی می‌کرده‌اند. عصر کشاورزی هم تنها به ۱۰ هزار سال گذشته محدود می‌شود و صحبت درباره شهرهای صنعتی و انسان‌هایی که زندگی‌شان با فناوری‌های مدرن گره خورده فقط به چند نسل گذشته از انسان‌ها مربوط می‌شود. به همین دلیل محققان توجه ویژه‌ای به آخرین قبایل انسانی ساکن در زمین دارند تا از این طریق بتوانند روند تکاملی زندگی آنها را مورد بررسی قرار دهند.

مقایسه سوخت و ساز انسان‌های امروزی با انسان‌های قبیله‌نشین ساکن در گذشته‌های دور برای محققان جالب توجه است. آنها از مدت‌ها پیش به این باور رسیده بودند که اجداد انسان‌های امروزی در مقایسه با انسان‌های امروزی کالری بیش‌تری می‌سوزاندند. زمانی که به نحوه زندگی روزمره یکی از آخرین قبایل انسانی ساکن در زمین یعنی Hadza دقت می‌کنیم تصورکردن چیزی به جز این غیرممکن به نظر می‌رسد. دقیقاً با توجه به همین مشاهدات است که بسیاری از کارشناسان امور بهداشتی، افزایش چاقی در بسیاری از جوامع امروزی را نتیجه کم‌تحرکی انسان‌ها می‌دانند. به باور آنها، انسان‌های امروزی تحرک کم‌تری دارند و در نتیجه کالری کم‌تری می‌سوزانند که به دنبال آن، کالری‌های از بین نرفته در بدن افراد به شکل چربی انباشه می‌شوند و این یعنی اضافه وزن و در ادامه «چاقی». اما نتیجه آزمایشاتی که بر روی نمونه ادرار ساکنان این قبیله با هدف بررسی سوخت و ساز بدن آنها صورت گرفت برای محققان حاوی نکات جالب توجهی بود. آنها دریافتند که نرخ سوخت و ساز در انسان‌های قبیله‌نشینی که زندگی همراه با فعالیت‌های شدید فیزیکی دارند با سایر انسان‌های امروزی برابری می‌کند. در واقع مردان قبیله Hadza روزانه ۲۶۰۰ کالری می‌سوزانند. این رقم برای زنان قبیله هم درحدود ۱۹۰۰ کالری است و جالب این‌که این ارقام مشابه افراد بزرگسال ساکن در آمریکا و اروپا است. حالا این پرسش مطرح می‌شود که چطور امکان‌پذیر است؟

مطالعات زیادی در سال‌های اخیر انجام شده اما نتایج آنها تقریباً یکسان بوده است: به‌طور کلی سوخت و ساز بدن انسان‌هایی که در جوامع امروزی کم‌تر پیشرفته زندگی می‌کنند و معمولاً فعالیت‌های فیزیکی بیش‌تری دارند با انسان‌هایی که در سرزمین‌های پیشرفته و به اصطلاح مدرن و گره خورده با فناوری‌های نوین زندگی می‌کنند، مشابهت دارد. به بیان دیگر وجود تفاوت در حجم فعالیت‌های روزمره نمی‌تواند دلیلی بر متفاوت بودن سطح سوخت و ساز در بدن انسان‌های ساکن در جوامع مختلف باشد.

 

بررسی‌های بیش‌تر محققان حاوی نکات جالب توجه دیگری هم بوده است. آنها دریافته‌اند یکسان بودن سوخت و ساز تنها به انسان‌ها محدود نمی‌شود و در سایر گروه‌های جانوری نظیر میمون‌ها نیز چنین وضعیتی حاکم است. محققان با مقایسه داده‌های مربوط به سوخت و ساز بدن میمون‌های ساکن در محیط آزمایشگاهی و آنهایی که زندگی آزادی دارند به این نتیجه رسیدند که سطح سوخت و ساز در میان آنها یکی است. محققان استرالیایی این بررسی جالب توجه را در سال ۲۰۱۳ و بر روی کانگرو‌ها و گوسفند‌ها در محیط‌های مختلف انجام داده و به همین نتایج دست یافتند. چینی‌ها هم در سال ۲۰۱۵ با انجام این آزمایش بر روی پانداهای ساکن در باغ وحش و طبیعت به نتایج مشابهی رسیدند.