سامانه ملی املاک و اسکان شرط لازم در شناسایی خانه‌های خالی

محمد قره‌داغلی – سامانه ملی املاک و اسکان که با هدف جمع‌آوری و یکپارچه‌سازی اطلاعات مربوط به املاک و سکونتگاه‌ها طراحی شده، یکی از ابزارهای مهم در مدیریت بازار مسکن و برنامه‌ریزی‌های شهری است که می‌تواند نقش مهمی در شفاف‌سازی وضعیت مسکن در کشور و جلوگیری از احتکار خانه‌های خالی ایفا کند. به گزارش مناقصه‌مزایده، در این باره، فرشید ایلاتی؛ کارشناس مسکن، گفت: سامانه املاک یکی از مهم‌ترین راهکار‌ها در شناسایی و مقابله با خانه‌های خالی در بازار مسکن می‌باشد که از احتکار آن‌‌ها جلوگیری می‌کند که این امر به نوبه خود، تعادل میان عرضه و تقاضا را بهبود بخشیده و موجب کاهش فشارهای اقتصادی بر روی اقشار مختلف جامعه خواهد شد. وی افزود: همچنین، با اطلاعات دقیق و به‌روز از وضعیت املاک و سکونتگاه‌ها، امکان برنامه‌ریزی‌های دقیق‌تر و مؤثرتر در حوزه توسعه شهری فراهم خواهد شد. برنامه‌ریزی‌هایی که نه‌تنها به توسعه پایدار شهر‌ها کمک می‌کند، بلکه از بروز مشکلات و ناهنجاری‌های اجتماعی مرتبط با کمبود مسکن نیز جلوگیری خواهد کرد. به‌طور کلی، سامانه ملی املاک و اسکان، یک ابزار استراتژیک برای مدیریت منابع مسکن و برنامه‌ریزی شهری است و تکمیل و بهره‌برداری از آن می‌تواند به بهبود وضعیت بازار مسکن و ارتقای کیفیت زندگی مردم کمک شایانی کند. ایلاتی؛ در پایان افزود: تکمیل سامانه ملی املاک و اسکان نیازمند همکاری میان نهادهای مختلف و حمایت قاطع رئیس‌جمهور است و اگر وزیر پیشنهادی آن را به‌عنوان یکی از اولویت‌های اصلی خود در نظر بگیرد، می‌تواند تحولی مثبت در مدیریت مسکن و توسعه شهری ایجاد کند. در این زمینه مهرداد لاهوتی؛ عضو کمیسیون برنامه بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی، درباره تأثیر تکمیل سامانه املاک و اسکان در شناسایی خانه‌های خالی، گفت: قانون خانه‌های خالی قانونی است که سالیان سال روی زمین مانده بود و به نتیجه نمی‌رسید که در مجلس گذشته به تصویب رسید و مقرر شد با استفاده از اطلاعات و دیتاهایی که سایر ارگان‌‌ها در اختیار سامانه املاک و اسکان وزارت راه‌وشهرسازی قرار می‌دهند خانه‌های خالی شناسایی شوند. لاهوتی؛ در ادامه بیان کرد: با استفاده از این قانون می‌توان اطلاعات دقیق و موثقی درباره وضعیت خانه‌های خالی، وضعیت زمین، مالکان و مستأجران در کشور به دست آورد و باید هرچه زودتر اجرایی شود. با استفاده از این قانون وقتی فرد بداند که اگر خانه‌اش خالی باشد باید مالیات بپردازد تصمیم می‌گیرد که خانه را اجاره دهد که به این وسیله بر حجم عرضه مسکن در کشور افزوده می‌شود و قیمت‌ها شکسته می‌شود. این نماینده مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: یا ممکن است فرد تصمیم بگیرد خانه‌اش را بفروشد که باز هم بر بهبود وضعیت زمین و ملک در کشور تأثیرگذار خواهد بود، یا اینکه مالیات آن را می‌پردازد که منابع درآمدی به این وسیله برای دولت ایجاد می‌شود. عضو کمیسیون برنامه بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی، در ادامه خاطرنشان کرد: اجرای قانون خانه‌های خالی می‌تواند روی قیمت اجاره و کاهش قیمت مسکن نیز تأثیرگذار باشد. علت عدم تمکین دستگاه‌های مختلف در به اشتراک گذاشتن اطلاعاتشان با سامانه املاک و اسکان عدم عزم جدی دولت بوده است. این نماینده مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: دولت باید این نظم را داشته باشد تا دستگاه‌های مختلف پای کار اجرای قوانین بیایند و بدانند که اگر اطلاعاتشان را در این سامانه بارگذاری نکنند با آن‌ها برخورد می‌شود. همچنین غلامرضا شریعتی‌اندراتی؛ نماینده دوره‌های یازدهم و دوازدهم مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون عمران، با اشاره به اینکه سامانه ملی املاک و اسکان، نقش بسیار مهمی در مدیریت بهینه منابع ملکی و اسکان جمعیت دارد، گفت: این سامانه که با هدف ایجاد شفافیت و کارآمدی بیشتر در حوزه املاک و اسکان طراحی شده است، اگرچه یکی از شناخته‌شده‌‌ترین وظایف این سامانه اخذ مالیات برخانه‌های خالی است. عضو کمیسیون عمران، خاطرنشان کرد: سامانه ملی املاک و اسکان می‌تواند به‌عنوان ابزاری مؤثر در شناسایی و مدیریت خانه‌های خالی مورد استفاده قرار گیرد. در شرایط کنونی که مسئله کمبود مسکن به یکی از چالش‌های بزرگ کشور تبدیل شده است، وجود خانه‌های خالی می‌تواند منابع بالقوه‌ای برای رفع این مشکل باشد. با استفاده از اطلاعات این سامانه، دولت می‌تواند خانه‌های خالی را به دقت شناسایی کرده و راهکارهایی برای تشویق مالکان به عرضه این املاک به بازار مسکن ارائه دهد. یکی از ابزارهای کلیدی که در این زمینه می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد، اعمال مالیات بر خانه‌های خالی است. با اعمال این مالیات، فشار اقتصادی بر مالکان افزایش یافته و احتمالاً بسیاری از آن‌ها ترجیح خواهند داد که خانه‌های خود را به بازار عرضه کنند که این امر می‌تواند به افزایش عرضه مسکن و کاهش فشار بر بازار منجر شود.