حال معادن کشور اصلاً خوب نیست

نائب‌رئیس دوم کمیسیون معدن اتاق بازرگانی ایران، گفت: برخلاف تمامی تبلیغات، وضعیت معادن اصلاً وضعیت خوبی نیست و شاید بیش از ۵۰ درصد معادن کشور اصلاً حاشیه سودی ندارند و بقیه هم با حاشیه سود کم، درگیر هزینه‌های روزمره و بدهکاری‌های قبلی هستند. به گزارش مناقصه‌مزایده، مهرداد اکبریان؛ با یادآوری اینکه از ابتدای سال ۱۴۰۳ بخش معدن و فولاد موظف شدند که ۱۰۰درصد ماحصل صادراتی خود را به ارز نیمایی تبدیل کنند، تصریح کرد: این قانون تقریباً صادرات ما را نزدیک به صفر می‌کند. در دو ماهه نخست امسال، ۷۵ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش صادرات داشتیم و این رویه اگر اصلاح نشود به اعداد پایین‌تری هم می‌رسیم. اکبریان؛ با تأکید بر اینکه بازارهای جهانی منتظر ما نیستند و اگر ایران صادر نکند کشورهای دیگر جایگزین آن می‌شوند، درباره دیگر مشکلات صادرات مواد معدنی، گفت: تحریم‌ها صادرکنندگان را اذیت می‌کند و مبادلات پول و ارز از طریق صرافی‌‌ها بسیار گران‌قیمت است. وی ادامه داد: رونق صادرات در گروی تغییر قوانین است و باید دید دولتمردان آینده ما چقدر پایبند به قول‌های داده شده هستند. اکبریان؛ درباره مشکلات کلان بخش معدن، بیان کرد: اولین مشکل نداشتن ثبات در دیدگاه و قوانین و بخشنامه‌های دولتی در ارتباط با مطالباتی است که بخش دولت از معدن دارد زیرا هیچ مقیاس درستی برای آن وجود ندارد و به شدت فزاینده است و معدن‌دار را آزار می‌دهد. او با اشاره به هدف رشد ۱۳ درصدی برای بخش معدن در برنامه پنج‌ساله هفتم، تأکید کرد که قوانین بخش معدن در برنامه هفتم توسعه حمایت‌کننده نیست و بیشتر می‌خواهد از معدن چیزی را بگیرد تا اینکه به آن کمک کند. این عضو اتاق بازرگانی، خاطرنشان کرد: یا باید رشد ۱۳ درصدی را فراموش کنیم و یا روش‌های مدیریت کلان و حکمرانی معدن را عوض کنیم؛ این روش حکمرانی منتج به رشد ۱۳ درصدی نخواهد شد. وی اظهار کرد: برخلاف تمامی تبلیغات، وضعیت معادن اصلاً وضعیت خوبی نیست و شاید بیش از ۵۰ درصد معادن کشور اصلاً حاشیه سودی ندارند و بقیه هم با حاشیه سود کم، درگیر هزینه‌های روزمره و بدهکاری‌های قبلی هستند و دخل و خرج آن‌ها نمی‌چرخد. اکبریان؛ در ادامه درباره دیگر مشکلات بخش معدن، عنوان کرد: نوع طراحی بخش معدن به‌گونه‌ای بوده که بخش بالادست زنجیره‌های تولید داخل است، مانند سنگ‌آهن، کنستانتره و کندره که در زنجیره فولاد داخل قرار می‌گیرند. به گفته او، اگر بازار داخل و صادرات برای صنایع فولاد و…، خوب باشد تقاضا برای بخش معدن مطلوب است؛ اما اگر صنعت به هر علتی، مانند محدودیت‌های صادراتی یا کم شدن مصرف داخلی یا نبود انرژی، به مشکل برخورد کند، لاجرم همین موج به بخش معدن می‌رسد و معدن هم به تبعیت بخش صنعت باید راکد شود. در صورتی که از ابتدا اعتقاد بر این بوده که معدن بخش مستقلی باشد. این فعال اقتصادی، تأکید کرد: می‌توان معدن را مستقل از بخش صنعت دید؛ به‌عنوان بنگاهی که هم تولید می‌کند، هم می‌تواند بفروشد، هم می‌تواند صادرات کند و هم می‌تواند عرضه و تقاضای خود را تنظیم کند؛ اما دیدگاه‌ها در بخش دولتی این‌طور نیست. به گفته وی، عدم استقلال همواره بخش معدن را تهدید می‌کند و باعث شده سرمایه‌گذاری‌هایی که باید در این بخش صورت می‌گرفت، انجام نشود. اکبریان؛ بحث اکتشاف در معدن را مهم‌ترین لازمه توسعه معدن دانست و ادامه داد: هر هزینه‌ای که در زمینه اکتشاف صورت می‌گیرد، هزینه نیست و باید نام آن را سرمایه‌گذاری گذاشت. اما اکتشاف نیازمند ماشین‌آلات، نرم‌افزار، مجوز و قانون، حمایت سازمان‌های مربوطه مانند منابع طبیعی و محیط‌زیست و وجود یک متولی قدرتمندی از سمت دولت مانند سازمان زمین‌شناسی است. وی، موارد یادشده را پیش‌نیاز اکتشافات معدنی دانست و تصریح کرد: همواره تمام این پیش‌نیاز‌ها ناقص بوده و از ‌این‌رو هیچ‌گاه نتوانسته‌ایم به نقطه بهینه در اکتشاف برسیم.

****