ناامنی اقتصادی سرمایه‌گذاران را از شرکت در مناقصات فراری می‌دهد

بی‌ثباتی در تصمیم‌گیری‌های حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر ناامنی اقتصادی سرمایه‌گذاران را از شرکت در مناقصات فراری می‌دهد برنامه ششم توسعه با در نظر گرفتن سهم ۵ هزار مگاواتی برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور، بر لزوم تغییر رویکرد از تولید انرژی از سوخت‌های فسیلی به انرژی‌های نو صحه گذاشته، موضوعی که با اجرایی شدن برجام سرعت […]

بی‌ثباتی در تصمیم‌گیری‌های حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر

ناامنی اقتصادی سرمایه‌گذاران را از شرکت در مناقصات فراری می‌دهد

برنامه ششم توسعه با در نظر گرفتن سهم ۵ هزار مگاواتی برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور، بر لزوم تغییر رویکرد از تولید انرژی از سوخت‌های فسیلی به انرژی‌های نو صحه گذاشته، موضوعی که با اجرایی شدن برجام سرعت آن افزایش یافته اما در این میان برخی مشکلات و بی‌ثباتی در تصمیم‌گیری‌ها، دلسردی سرمایه‌گذاران این بخش را موجب شده است.

به گزارش ایرنا، وزارت نیروی جمهوری اسلامی ایران با تسهیل قوانین و شیوه‌های سرمایه‌گذاری، افزایش زمان خرید تضمینی برق تجدیدپذیر‌ها به ۲۰ سال، افزایش ۳۰ درصدی خرید برق در صورت استفاده از تجهیزات ایرانی، گام‌هایی اساسی برای افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در سبد انرژی کشور برداشته است.

برنامه کلان جمهوری اسلامی ایران استفاده بهینه از منابع انرژی‌های فسیلی و ارتقای میزان بهره‌برداری از منابع متنوع انرژی‌های تجدیدپذیر برای تأمین بخشی از نیاز روزافزون انرژی کشور است.

** ظرفیت ۶۰ هزار مگاواتی انرژی بادی در کشور

«اکبرشعبانی‌کیا» عضو هیأت مدیره و معاون فنی و اجرایی سازمان انرژی‌های نو ایران (سانا) اظهارداشت: محدودیت منابع انرژی و مشکلات ناشی از مصرف سوخت سبب شده تا شاهد بازگشایی سرفصل انرژی‌های تجدیدپذیر در برنامه انرژی بسیاری از کشور‌ها باشیم.

به گفته این مقام مسؤول، ایران با داشتن تنوع اقلیمی و وسعت بالا، از ظرفیت بالایی برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر برخوردار است و امروز بیش از ۱۵۰ کشور جهان اقدام‌های حمایتی مناسبی را در این زمینه اجرا کرده‌اند.

وی به برخی قابلیت‌های موجود در کشور اشاره کرد و افزود: ظرفیتی بیش از ۶۰ هزار مگاوات انرژی در کانال‌های بادخیز کشور متصور است.

** انرژی منابع زیست توده

به گفته این مقام مسؤول، تاکنون بیش از ۱۵ منطقه برخوردار از منابع زمین گرمایی در کشور شناسایی شده و فقط در یک مخزن زمین گرمایی مشکین شهر اردبیل ظرفیت حرارتی بیش از هزار و ۲۰۰ مگاوات وجود دارد و می‌توان در آن به ساخت نیروگاهی بین ۵۰ تا ۱۵۰ مگاوات اقدام کرد.

وی درباره اهمیت اقتصادی این منطقه، خاطرنشان ساخت: امروز گاز از عسلویه استخراج و پس از طی بیش از هزار کیلومتر به خانواده‌های اردبیلی می‌رسد؛ این در حالی است که با استفاده از انرژی زمین گرمایی و استفاده از آن در منطقه، می‌توان این گاز را حتی به اتحادیه اروپا صادر کرد.

شعبانی‌کیا اضافه‌کرد: امروز در منطقه سرعین با استفاده از چشمه‌های آب گرم به جلب و جذب توریست پرداخته می‌شود و نظیر چنین ظرفیتی در مشکین شهر برای حضور خانواده‌ها و توریست‌ها، استحصال برق و آب درمانی وجود دارد.

وی همچنین با اشاره به لزوم مدیریت پسماندها، یادآورشد: امروز با صرف هزینه‌های گزاف انواع زباله‌های شهری، فاضلاب، چوب و زائدات کشاورزی، پسماندهای دامی و پسماندهای صنایع غذایی جمع‌آوری و دفن می‌شوند؛ این در حالی است که در بسیاری مناطق به دلیل نبود علم آن، دفن غیربهداشتی انجام می‌شود.

این عضو هیأت مدیره سانا افزود: تولید برق به عنوان یک فناوری، یکی از حلقه‌های مدیریت پسماند در کشورهای مختلف به شمار می‌رود و با وجود فعالیت بیش از ۲۰ میلیون واحد بیوگاز در جهان، بیش از یکصد هزار مگاوات برق با فناوری‌های مختلف نیروگاه‌های زباله سوز، سیستم‌های بیوگاز و … تولید می‌شود.

وی خاطرنشان‌ساخت: از هر کیلوگرم ماده خشک زباله‌های شهری می‌توان با استفاده از فناوری هضم بی‌هوازی بین ۴۵۰ تا ۵۰۰ لیتر گاز و یک کیلو وات ساعت برق تولید کرد.

شعبانی‌کیا، سرانه تولید زباله شهروندان کشور را ۸۰۰ گرم در روز اعلام کرد و گفت: از این طریق امکان تولید ۸۰۰ تا یک هزار مگاوات انرژی در نیروگاه زباله سوز وجود دارد و در صورتی که پسماندهای کشاورزی، ضایعات صنایع غذایی و فضولات دامی را به آن اضافه کنیم، این رقم فراتر خواهد رفت.

وی یادآور شد: در اروپای غربی، تصفیه‌خانه‌های فاضلاب و واحدهای صنایع غذایی موظف به استفاده از واحدهای بی‌هوازی برای تولید انرژی از پسماند‌ها هستند.

معاون فنی و اجرایی سانا با اشاره به پتانسیل‌های مناسب کشورمان در این زمینه، تأکیدکرد: توسعه سیستم‌های تجدیدپذیر باید با حمایت دولت و مبتنی بر مشارکت بخش خصوصی انجام شود.

وی افزود: ماده ۶۱ قانون اصلاح الگوی مصرف، وزارت نیرو را مکلف کرده که برق تولیدی تجدیدپذیر‌ها را با نرخ تضمینی و با قراردادهای ۲۰ ساله خریداری کند.

** تعیین نرخ تضمینی خرید برق تجدیدپذیرها

این مقام مسؤول سانا در ادامه به ورود وزارت نیرو به مقوله انرژی‌های تجدیدپذیر از حدود ۲۰ سال پیش اشاره و یادآوری کرد: در دهه نخست (دهه ۷۰)، دولتی‌ها و بخش خصوصی اصلا اعتقادی به تأمین برق از انرژی‌های نو نداشتند، اما در دهه دوم (دهه ۸۰) همراهی با سازمان انرژی‌های نو ایران بیش‌تر شد و اعتبارات و تخصیص‌های مالی در قالب ایجاد چند نمونه و پایلوت در کشور تعلق گرفت.

وی، دهه سوم (از سال ۸۹ به بعد) را دوره‌ای توصیف کرد که همراهی با این موضوع بیش‌تر شد و به‌ویژه با اجرای قانون اصلاح الگوی مصرف، توسعه تجدیدپذیر‌ها قوت گرفت.

شعبانی‌کیا با بیان این‌که بخش خصوصی خواستار ثبات قوانین و مقررات در مقوله خرید تضمینی برق تجدیدپذیرهاست، تصریح‌کرد: تا زمانی که نرخ سوخت‌های فسیلی در اختیار شهروندان واقعی نشود، بهینه‌سازی مصرف سوخت و توسعه تجدیدپذیر‌ها با دشواری همراه است و لایه‌های مختلف اجتماع در برابر آن مقاومت می‌کنند.

وی یادآوری‌کرد: میزان سوخت صرفه‌جویی شده، هزینه تبدیل انرژی و هزینه‌های زیست‌محیطی، پارامترهای تعیین نرخ تضمینی خرید تجدیدپذیر‌ها هستند.

معاون فنی و اجرایی سازمان انرژی‌های نو ایران اظهارداشت: در حالی که پیشتر سازمان حفاظت محیط‌زیست، هزینه‌های زیست‌محیطی را در این مقوله ۱۵۰۰ ریال بابت هر کیلو وات ساعت برق تولیدی اعلام کرده بود، اما اکنون آن را به ۶۸۰ ریال کاهش داده است.

وی خاطرنشان‌ساخت: با این حال هنوز نرخ خرید تضمینی برق در ایران نسبت به بسیاری کشورها، نرخی جذاب است و دولت با وجود همه مشکلات موجود در تعیین نرخ خوب عمل کرده و باید همه دستگاه‌ها کمک کنند تا نرخ‌های جدید اعلامی تثبیت شود.

شعبانی‌کیا ادامه داد: اینک در سازمان انرژی‌های نو، بوروکراسی اداری به حداقل رسیده و مجوز مورد نیاز برای فعالیت متقاضیان در کم‌تر از ۵ روز صادر می‌شود.

وی اضافه‌کرد: در مقابل، سرمایه‌گذاران ۶ ماه فرصت دارند که مجوز زیست‌محیطی، مجوز اتصال به شبکه و موافقت زمین طرح خود را برای سانا بیاورند و پس از آن در یک هفته براساس مبلغی که وزارت نیرو اعلام کرده، قرارداد منعقد می‌شود و به مدت ۲۰ سال، سالیانه متناسب با نرخ ارز و نرخ تورم تعدیل می‌شود.

این مقام مسؤول با اشاره به اعتراض‌های برخی افراد به قیمت‌ها، خاطرنشان‌ساخت: افردی که اعتراض داشته‌اند، فقط حاشیه سودشان کاهش داشته و قیمت‌های اعلام شده وزارت نیرو کماکان جذاب است.

وی یادآوری کرد: امسال وزارت نیرو موفق به انعقاد یکهزار مگاوات قرارداد خرید برق شده است.

شعبانی‌کیا به برخی اقدام‌ها در این زمینه اشاره کرد و گفت: تدوین استاندارد و اطلس انرژی‌های تجدیدپذیر، ابلاغیه خرید برق از نیروگاه‌های کوچک و بزرگ و آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی در خارج از سازمان انرژی‌های نو از جمله این اقدامات بوده است.

وی با اشاره به مجموع ظرفیت ایجاد شده نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور از آغاز تا سال ۹۴ که فقط ۲۵۰ مگاوات بوده، یادآورشد: امسال برای ایجاد یکصد مگاوات نیروگاه برنامه‌ریزی شده که تاکنون ۶۰ مگاوات آن ایجاد و برق تولیدی به شبکه سراسری تزریق شده است.

این مقام مسؤول سانا خاطرنشان‌ساخت: برنامه‌ریزی وزارت نیرو در این زمینه، ایجاد ظرفیت ۳۰۰ مگاواتی در سال آینده، ۷۰۰ مگاوات در سال ۹۷، یگهزار مگاواتی در سال ۹۸ و در مجموع بین ۵ هزار تا ۷ هزار و ۵۰۰ مگاوات در برنامه پنجساله ششم است.

** لزوم تأمین فضای امن اقتصادی برای سرمایه‌گذاران

وی در ادامه افزود: موضوع استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، نیازمند فرهنگ‌سازی است و در این زمینه، پیش از هر چیز باید به ایجاد یک فضای امن اقتصادی برای سرمایه‌گذاران پرداخت.

توکلی بینا گفت: امروز در حالی که شرایط برای حضور و ورود سرمایه‌گذاران انرژی‌های تجدیدپذیر از سوی شرکت آب و فاضلاب فراهم شده، اما شاهد حضور کمرنگ آنان در مناقصه‌های مربوطه هستیم.

وی اضافه‌کرد: به نظر می‌رسد کاهش نرخ خرید تضمینی برق تجدیدپذیر‌ها از ۴۹۰۰ ریال به ۱۵۰۰ ریال در هر کیلو وات ساعت که منجر به غیراقتصادی شدن برخی طرح‌ها و پروژه‌ها شده، عامل اصلی نااطمینانی سرمایه‌گذاران باشد.

به گفته این مقام مسؤول، دولت در این زمینه خوش تعهد نبوده، به‌طوری که از سال ۱۳۹۳ تاکنون ۳ بار تعرفه‌های مربوط به خرید برق تضمینی برق تجدیدپذیر‌ها تغییر یافته و همین موضوع ناامنی فضای اقتصادی را برای سرمایه‌گذاران به دنبال داشته است.

وی یادآوری‌کرد: کاهش تعرفه از ۴۹۰۰ به ۳۷۰۰ و سپس ۱۵۰۰ ریال در مدت ۳ سال، به معنای نبود انسجام سیاستی در تصمیم‌گیری است و این مسأله ضریب ریسک سرمایه‌گذاری در این بخش را بالا برده و انگیزه ورود به این حوزه از انرژی را کاهش داده است.

معاون بهره‌برداری شرکت آبفای استان تهران خاطرنشان‌ساخت: هم‌اینک ۸۱ دستگاه پنل خورشیدی، ۲۱ دستگاه آبگرمکن خوشیدی و ۴ واحد بیوگاز در شرکت آبفای استان تهران نصب شده که ۵ هزار و ۳۳۷ کیلو وات انرژی از آن‌ها تولید می‌شود.

وی افزود: در صورت استفاده از ظرفیت فشارشکن‌ها و خطوط انتقال آب، این عدد می‌تواند به ۱۰۸ هزار کیلو وات ساعت افزایش یابد.