آیا سیاست خارجی آلمان تغییر می‌کند؟

    تغییرات در کابینه آلمان این روز‌ها توجه رسانه‌ها و محافل سیاسی را به خود معطوف کرده است.به گزارش مهر، انتخابات درون حزبی آلمان با هدف رسیدن به کاندیدای حایز شرایط برای عهده داری سکان صدارت اعظمی آلمان نتوانست راهگشای خوبی باشد، به‌گونه‌ای که آخرین انتخابات حزبی در آلمان نشان داد که حزب محافظه […]

    تغییرات در کابینه آلمان این روز‌ها توجه رسانه‌ها و محافل سیاسی را به خود معطوف کرده است.به گزارش مهر، انتخابات درون حزبی آلمان با هدف رسیدن به کاندیدای حایز شرایط برای عهده داری سکان صدارت اعظمی آلمان نتوانست راهگشای خوبی باشد، به‌گونه‌ای که آخرین انتخابات حزبی در آلمان نشان داد که حزب محافظه ‌کار دموکرات‌ مسیحی به رهبری «آنگلامرکل» صدراعظم آلمان، پس از احزاب آلترناتیو و سوسیال دموکرات‌ در این انتخابات در رده سوم قرار دارد.

توجه به این نکته مهم است که حزب آلترناتیو برای آلمان به عنوان سرسخت‌‌ترین مخالف سیاست‌های مرکل با شعار «مرکل باید کنار برود» وارد مبارزات انتخاباتی شد. همین ناهماهنگی در انتخاب و کاندیداتوری صدراعظمی در آلمان سبب شد تا احزاب پر قدرت دست به‌کار شوند. با توجه به در پیش بودن انتخابات ریاست جمهوری در آلمان و عدم کاندیداتوری «یوآخیم‌گواک» رییس‌جمهوری فعلی برای دور آتی به علت کهولت سن تعیین گزینه مناسب برای کرسی ریاست جمهوری نیز علاوه بر انتخاب صدراعظمی دغدغه دیگری برای برلین محسوب شد.

هفته گذشته «زیگمارگابریل» پس از اعلام انصراف از شرکت در رقابت با «آنگلامرکل» برای دور آتی صدارت اعظمی از سمت دبیرکلی حزب سوسیال دموکرات آلمان نیز کناره گرفت. وی دلیل این امر را پیش‌بینی شکست در رقابت با مرکل قلمداد و خاطر نشان کرده بود که در نهایت این امر به شکست سوسیال دمکرات‌ها در این کشور منجر می‌شد.

چیدن مهره‌های پازل در تغییرات کابینه آلمان به راحتی قابل تصور بود، تا جایی که گابریل پس از اعلام استعفا از حزب جایگاه بعدی خود را تکیه بر مسند دیپلماسی آلمان اعلام کرد. چرا که از مدت‌ها پیش قرار بود که کرسی ریاست جمهوری در اختیار «فرانک والتراشتاین‌مایر» قرار بگیرد.

گابریل که از ذکاوت خاصی در میان سیاستمداران آلمان برخوردار است، با نشانه گرفتن «مارتین‌شولتز» رییس سابق پارلمان اروپا به عنوان مناسب‌‌ترین گزینه برای رقابت با مرکل اظهار داشت که وی تنها گزینه مناسب حزب سوسیال دمکرات‌ها که حایز شرایط لازم برای رویارویی با مرکل در صحنه انتخابات آتی است.

در همین راستا «ماتیاس‌میرش» سخنگوی پارلمانی حزب سوسیال دموکرات تصریح کرد که در شرایط سیاسی حاکم بر آلمان گابریل بهترین و سنجیده‌‌ترین تصمیم را گرفته است. خط‌مشی گابریل می‌تواند بهترین راهکار دیپلماتیک در این میان به شمار‌ آید.

شولتز نیز با هدف وارد شدن در صحنه رقابت با مرکل خود را برای سومین بار متوالی برای کسب کرسی ریاست پارلمان اروپا نامزد نکرد. پارلمانی که شولتز همواره از آن به عنوان «قلب دموکراسی اروپایی» یاد می‌کرد. این در حالی است که انتظار می‌رود بعد از نشست ویژه ۱۹ مارس (۲۹ اسفند) حزب سوسیال دموکرات، شولتز رسماً ریاست این حزب را برعهده گرفته و نامزدی وی برای تصدی پست صدارت ‌اعظمی فدرال نیز به‌طور رسمی اعلام شود.

«آنگلامرکل» نیز در این میان با برکناری گابریل از پست وزارت اقتصاد، زمینه را برای تغییرات سیاسی در آلمان فراهم آورد. وی با فاصله یک روز با حکم رییس‌جمهوری عهده دار پست وزارت خارجه در این کشور شد. یعنی درست همان چیزی که خود وی پیش‌بینی کرده و در گفت‌و‌گو با رسانه‌های داخلی به آن اشاره کرده بود.

حال با روی کار آمدن «گابریل» به عنوان وزیر امورخارجه می‌توان انتظار پاره‌ای تغییرات در رویکردهای آتی این کشور در حوزه سیاست خارجی را داشت. گرچه «گابریل» و «اشتاین‌مایر» برآمده از حزبی واحد در سیاست آلمان بودند، اما به هر روی به‌دنبال هر جابه‌جایی اعمال تغییر در سیاست‌ها نیز دور از تصور نیست. ضمن این‌که این دو همسویی زیادی در سیاست و خط مشی خود نداشته و ندارند.

در همین اثنا «یورگنهارت» هماهنگ‌کننده روابط دو سوی آتلانتیک در دولت آلمان در شرایط کنونی معتقد است که به‌زودی با تغییرات قابل توجهی در رویکرد این کشور روبه‌رو هستیم.

از سوی دیگر باید به این نکته توجه داشت که گابریل در قالب وزیر جدید امور خارجه و مرکل با چالش‌های زیادی روبه‌رو خواهند بود. موضوع خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، بحران اوکراین، انتخابات آتی ریاست جمهوری در فرانسه و تحولات داخلی اروپا از جمله این موارد هستند.

ضمن آن‌که در بعد مسایل جهانی نیز می‌تواند به تنش‌های احتمالی با دولت جدید آمریکا با توجه به روی کار آمدن «دونالدترامپ» اشاره کرد.

گابریل در زمان عهده داری وزارت اقتصاد در کابینه آلمان و همزمانی آن با پست معاون صدراعظمی سفرهای متعددی را به همراه هیأت‌های بلندپایه به کشورهای متعدد از جمله ایران و برخی دیگر از کشورهای حساس به لحاظ دیپلماتیک مانند مصر داشت.

سفر تابستانی گابریل به ایران نکته‌های زیادی را به‌دنبال داشت. وی پیش از عزیمت به تهران اعلام کرده بود که یکی از راه‌های تعمیق مناسبات برلین- تهران به رسمیت شناختن اسرائیل از سوی ایران است.

اظهارات مداخله‌جویانه وی تا حدی خشم مقامات ایران را بر انگیخت که جوادظریف، وزیر امورخارجه و علی‌لاریجانی، رییس پارلمان ایران از دیدار وی سر باز زدند.

حال باید دید که وی با تحویل پست وزارت خارجه و تغییرات احتمالی در زیردست‌های خود چه سیاستی را در سیاست خارجی اعمال خواهد کرد. آنچه مسلم است وی باید محتاطانه در این راه گام ‌بردارد، زیرا جانشین کسی شده که نه تنها در میان مردم آلمان از محبوبیت برخوردار است که در منظر روابط خارجی نیز وزنه قابل قبولی به‌شمار آمده و می‌آید.