اهمیت آموزش صحیح راهنمایان آثار تاریخی

اهمیت آموزش صحیح راهنمایان آثار تاریخی     ارایه اطلاعات از آثار تاریخی و بناهای باستانی به بازدیدکنندگان با روش‌های مختلفی انجام شده و در این میان نقش راهنمایان در زمینه معرفی تاریخچه و هویت آن بنا، انکارناپذیر بوده و به همین دلیل باید نسبت به آموزش مناسب این افراد به‌طور جدی اقدام کرد. به گزارش […]

اهمیت آموزش صحیح راهنمایان آثار تاریخی

    ارایه اطلاعات از آثار تاریخی و بناهای باستانی به بازدیدکنندگان با روش‌های مختلفی انجام شده و در این میان نقش راهنمایان در زمینه معرفی تاریخچه و هویت آن بنا، انکارناپذیر بوده و به همین دلیل باید نسبت به آموزش مناسب این افراد به‌طور جدی اقدام کرد.

به گزارش سینا‌پرس آثار تاریخی و باستانی را می‌توان یکی از اصلی‌‌‌ترین مقاصد گردشگری دانست. این آثار هر یک به نوبه خود به عنوان بخشی از هویت فرهنگی، هنری و معماری هر منطقه، دارای اهمیتی بسیار زیاد هستند. بناهای تاریخی را می‌توان شاهدی زنده از یک مقطع خاص تاریخی دانست که با ارایه اطلاعاتی زیاد در قالب کتیبه‌ها و نوشته‌ها، سبک‌های هنری و تکنیک‌های به‌کار رفته برای تزیینات و نوع معماری خاص خود، اسنادی زنده و غیرقابل انکار از گذشته یک سرزمین محسوب می‌شوند. کشورهای باستانی از جمله ایران دارای تعداد زیادی آثار باستانی و عمارت‌های تاریخی هستند که هر یک میزبان هزاران گردشگر و بازدیدکننده مشتاقی است که با هدف دیدن آثار ارزشمند تاریخی به این بنا‌‌ها مراجعه می‌کنند.

 باید در نظر داشت دیدن نمای ظاهری و بخش‌های داخلی بنا نمی‌تواند تمامی اطلاعات لازم را به بازدیدکننده ارایه دهد. حتی کارشناسان و متخصصین نیز تنها با دیدن یک بنا قادر به درک و استخراج تمامی اطلاعات موجود درباره آن نخواهند بود. به همین دلیل معرفی بنا و ارایه اطلاعات به بازدیدکنندگان از سوی مراکز مربوط به این آثار که در ایران برعهده سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری است، امری حیاتی و بسیار مهم محسوب می‌شود.

به‌طورکلی اطلاعات ارایه شده در این رابطه به دو روش کلی توضیحات راهنمایان و اطلاعات مکتوب یا سمعی و بصری ارایه می‌شود که هر کدام از این موارد، نیازمند ملاحظات خاص و قابل تأملی است که می‌تواند منجر به افزایش آگاهی بازدیدکنندگان شده و در نهایت، اطلاعات فرهنگی و تاریخی یک جامعه را بهبود ببخشد. در ابتدا باید پذیرفت که بیش‌تر بازدیدکنندگان از یک اثر تاریخی، اطلاعات قبلی مناسبی درباره آن نداشته و در برخی موارد ممکن است اطلاعاتی غلط و آمیخته با دروغ و خرافات در ذهن داشته باشند.

 دیدن نمای ظاهری و بخش‌های داخلی بنا نمی‌تواند تمامی اطلاعات لازم را به بازدیدکننده ارایه دهد. حتی کارشناسان و متخصصین نیز تنها با دیدن یک بنا قادر به درک و استخراج تمامی اطلاعات موجود درباره آن نخواهند بود.

اطلاعات مکتوب و سمعی و بصری

تهیه محتوا به صورت کارشناسی و کاملاً دقیق و بدون اشتباه، یکی از راهکارهای افزایش آگاهی بازدیدکنندگان است. برای ارایه اطلاعات مکتوب به بازدیدکنندگان می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد.

۱- اطلاعات ثبت شده روی تابلوی معرفی بنا

۲-اطلاعات ثبت شده روی بلیط

۳-اطلاعات ثبت شده روی بروشورهای رایگان

۴- بروشورهای ویژه فروش

۵- اطلاعات سمعی و بصری

سایر موارد: برخی از روش‌های مبتنی بر فناوری مانند ارایه اطلاعات از طریق بلوتوث، نرم‌افزارهای رایگان و …. نیز وجود دارد که مدیریت مجموعه می‌تواند به فراخور شرایط، از آنها استفاده کند.

توضیحات راهنمایان

متأسفانه تا چندی پیش راهنمایان آثار تاریخی فاقد تخصص کافی بوده و تنها با فراگرفتن اطلاعات کلی درباره بنا به بازگویی آنها می‌پرداختند. این موضوع سبب شده بود تا اطلاعاتی بعضاً نادرست و غلط به بازدیدکنندگان ارایه شود. خوشبختانه در سال‌های اخیر گام‌های بلندی در رابطه با آموزش راهنمایان آثار تاریخی برداشته شده و شاهد تأثیرات مثبتی در این زمینه هستیم. به خاطر داشته باشید برای ابنیه تاریخی بزرگ به حضور چند نیروی راهنما نیاز است که توصیه می‌شود حداقل تحصیلات آنها در حد کارشناسی در یکی از رشته‌های باستان‌شناسی، تاریخ و یا ایران‌شناسی باشد. در بین افراد راهنما نیز حتماً باید حداقل یک نفر با زبان انگلیسی آشنایی کامل داشته و اگر امکان استخدام نیروهایی مسلط به زبان‌های عربی و فرانسوی نیز وجود داشته باشد، بر کیفیت خدمات‌رسانی به بازدیدکنندگان افزوده خواهد شد.

مدیریت مجموعه می‌تواند به دو صورت نسبت به تقسیم‌بندی راهنمایان اقدام کند که یکی به صورت ارسال آنها به همراه گروه‌های بازدیدکننده ۱۰ یا ۱۵ نفری و روش دیگر، تقسیم‌بندی آنها در بخش‌های مختلف بنا و ارایه توضیحات همان بخش توسط این راهنمایان است. براساس تجربیات پیشین، روش دوم بهتر بوده و سبب می‌شود تا گردشگران در هر بخش با افرادی جدید و اطلاعاتی کامل در رابطه با همان بخش مواجه شوند. در نظر داشته باشید که راهنمایان باید همگی نسبت به اثر باستانی مورد بحث، اطلاعات کاملی داشته باشند و از قبل دستورالعمل یکسانی جهت ارایه به بازدیدکنندگان به این افراد ارایه شده باشد. راهنمایان هر بخش باید همچنین اطلاعات کامل و دقیقی از بخش تحت نظر خود از قبیل ترجمه کتیبه‌ها، تفسیر و توضیح تزیینات و … داشته و با بازدیدکنندگان ارایه دهند. راهنمایان همچنین موظف هستند در صورتی که با سؤالی خاص از سوی بازدیدکنندگان رو‌به‌رو شدند که پاسخ آن را نمی‌دانستند، آنها را به بخش‌های مختلفی ماند مرکز پژوهشی یا دفتر فنی مجموعه ارجاع داده و از ارایه پاسخ‌های غیرمطمئن پرهیز کنند.

فراموش نکنیم که این راهنمایان نقش رابط بین بنای تاریخی و بازدیدکنندگان بوده و زبان گویای این آثار ارزشمند و خاموش محسوب می‌شوند، بنابراین آموزش صحیح و حرفه‌ای این افراد نقش مهمی در افزایش دانش عمومی و شناخت بازدیدکنندگان از یک مجموعه نسبت به تاریخ و فرهنگ آن منطقه و کشور خواهد داشت.